მომდევნო სამი ათწლეულის განმავლობაში დემენციით დაავადებული ადამიანების რიცხვი სამჯერ გაიზრდება – დღევანდელი მაჩვენებლიდან, რომელიც 57 მილიონ ადამიანს მოიცავს, 2050 წლისთვის დემენციით დაავადებულთა რიცხვი 152 მილიონამდე გაიზრდება, ნათქვამია ავტორიტეტულ სამედიცინო ჟურნალ Lancet-ში გამოქვეყნებულ ახალ კვლევაში.
დემენციის განვითარების მრავალ რისკფაქტორს მეცნიერები აღწერენ, როგორც „მოდიფიცირებადს“, რაც იმას ნიშნავს, რომ ქცევის ცვლილებამ შეიძლება გავლენა მოახდინოს დემენციის განვითარების შანსებზე.
ახალი პროგნოზის ფონზე, სპეციალისტები განსაკუთრებულ ყურადღებას ამახვილებენ დემენციის ისეთი რისკფაქტორების ცოდნის მნიშვნელობაზე, რომელთა თავიდან არიდებაც პირადი თუ საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ღონისძიებებით შესაძლებელია.
„ამ ფაქტორების განხილვა საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ღონისძიებების საშუალებით არის გზა დაავადების გავრცელების შემცირებისკენ” – ვკითხულობთ კვლევაში.
ცნობები დემენციის განვითარების 12 მოდიფიცირებადი რისკფაქტორის შესახებ მოყვანილია სამედიცინო ჟურნალ „ლანცეტში“ გამოქვეყნებულ დემენციის შესახებ ანგარიშში, რომელიც 2020 წელს განახლდა. დემენციის რისკფაქტორებია:
- ნაკლები განათლება
- ჰიპერტენზია
- სმენის დაქვეითება
- მოწევა
- სიმსუქნე
- დეპრესია
- ფიზიკური უმოქმედობა
- დიაბეტი
- მცირე სოციალური კონტაქტი
- ალკოჰოლის გადაჭარბებული მოხმარება
- თავის ტვინის ტრავმული დაზიანება
- ჰაერის დაბინძურება
როგორც სპეციალისტები ამბობენ, ეს 12 მოდიფიცირებადი რისკფაქტორი მსოფლიოში დემენციის შემთხვევების დაახლოებით 40%-ს ითვლის.
გერმანული გამოცემა „დოიჩე ველე“ წერს, რომ რეგულარულ ვარჯიშსა და ჯანსაღ დიეტას, რომელშიც შემცირებულია შაქარი და გაჯერებული ცხიმები, მოწევასა და ალკოჰოლის მოხმარებაზე თავის დანებებას შეუძლია შეამციროს დიაბეტის, ჰიპერტენზიის, მაღალი წნევის და დეპრესიის რისკები.
მნიშვნელოვანია ძილის ფაქტორიც. გამოცემის ცნობით, 2021 წელს გამოქვეყნებულმა დიდმა კვლევამ აჩვენა, რომ 50-60 წლის ადამიანებში, რომლებსაც საკმარისად არ სძინავთ, მეტია ალბათობა, რომ უფრო ხნიერ ასაკში, შესაძლოა, ისინი დაავადდნენ დემენციით.
გარდა ამისა, New England Journal of Medicine-ში გამოქვეყნებულმა კვლევამ, რომელშიც 75 წელზე მეტი ასაკის 469 ადამიანი მონაწილეობდა, აჩვენა, რომ ცეკვა არის ერთადერთი ფიზიკური აქტივობა, რომელიც დაკავშირებულია დემენციის რისკის შემცირებასთან.
მიუხედავად დემენციით დაავადებული ადამიანების პროგნოზირებული რაოდენობის ზრდისა, ასაკობრივი მაჩვენებელი სტაბილური დარჩა 2019-დან 2050 წლამდე. „გლობალურად 2019 წელს დემენციით უფრო მეტი ქალი იყო დაავადებული, ვიდრე კაცი და ჩვენ მოველით, რომ ეს გაგრძელდება 2050 წლამდე.“ – წერენ სპეციალისტები.
ამავე თემაზე:
როგორია ალცჰაიმერის სიმპტომები და რა არის ცნობილი პრევენციაზე
