რა როლი და ფუნქცია აკისრია საკონსტიტუციო სასამართლოს, რა განასხვავებს მას საქალაქო, სააპელაციო და უზენაესი სასამართლოებისგან, რა ტიპის საქმეებს განიხილავს და რამდენი მოსამართლე, რა ვადითა და ფორმით აირჩევა – ამ თემებზე სტუდენტებს საკონსტიტუციო სასამართლოს თავმჯდომარემ ესაუბრა. დისკუსიაზე, საკონსტიტუციო სასამართლოს თავმჯდომარის გარდა მოხსენება, საერთაშორისო გამჭვირვალობა-საქართველოს წარმომადგენელმა გააკეთა.
დისკუსიაზე “საერთაშორისო გამჭვირვალობა – საქართველოს” ბათუმის ოფისის კოორდინატორმა მალხაზ ჭკადუამ საკონსტიტუციო სასამართლოს მნიშვნელობასა და ბოლო დროს სასამართლოზე საჯარო პირთა მხრიდან გახშირებულ თავდასხმებზე ისაუბრა.
მალხაზ ჭკადუამ აღნიშნა, საკონსტიტუციოს სასამართლოს მისამართით გამოთქმული ბრალდებების ავტორებად საზოგადოების დიდი ნაწილი პოლიტიკურ ჯგუფებს მოიაზრებს, რაც არაჯანსაღ დამოკიდებულებას ქმნის ერთ-ერთ უმთავრესი დემოკრატიული ინსტიტუციისადმი.
“ცხადია, საზოგადოებას აინტერესებს, როგორ შეცვლის სასამართლოს გადაწყვეტილება მათ ყოველდღიურობას, ჩვენ, როგორც სამოქალაქო სექტორის წარმომადგენლებს გვაინტერესებს, რამდენად წაადგება და ხელს შეუწყობს ესა თუ ის გადაწყვეტილება ადამიანის უფლებათა დაცვის გაძლიერებას და სხვა მნიშვნელოვანი პროცესის სწორი კალაპოტით წარმართვას ქვეყანაში. გაგახსენებთ, გადაწყვეტილებას, რომელიც ეხებოდა პირის წინასწარ პატიმრობაში ვადასთან დაკავშირებულ სარჩელს – ცხადია, რომ სასამართლოს გადაწყვეტილების შემდეგ, არა მხოლოდ კონკრეტულმა საჯარო ფიგურამ – გიგი უგულავამ ისარგებლა ამ უფლებით, არამედ ეს ნორმა შეეხო ყველა სხვა პირსაც, ვინც წინასწარ პატიმრობაში 9 თვეზე მეტ ხანს იმყოფებოდა”, – აღნიშნა მალხაზ ჭკადუამ.
მან ასევე ხაზი გაუსვა საკუთრივ “საერთაშორისო გამჭვირვალობა – საქართველოს” სარჩელს, უცხო ქვეყნის მოქალაქეებზე მიწის გასხვისების აკრძალვასთან დაკავშირებით. ჭკადუას თქმით, ორგანიზაციამ გამოიყენა კანონით მონიჭებული უფლება და საკონსტიტუციო სასამართლოში წარმატებასაც მიაღწია, როცა 2013 წლის ბოლოს უცხოელებზე მიწის გაყიდვის დროებით აკრძალვა სასამართლომ არაკონსტიტუციურად სცნო.
„ეს აკრძალვა აფერხებდა ქვეყნის ეკონომიკურ განვითარებას, ინვესტიციების შემოდინებას, ინტერესს უკარგავდა მსხვილ თუ საშუალო ბიზნესმენებს, საქართველოში საქმიანობა დაეწყოთ. ამიტომაც ჩავთვალეთ საჭიროდ, რომ საკონსტიტუციო სასამართლოსთვის მიგვემართა და შედეგსაც მივაღწიეთ. ახლა სხვა საკითხზეც გვაქვს შეტანილი სარჩელი, პარტნიორ ორგანიზაციებთან ერთად: გახსოვთ ალბათ კამპანია “ეს შენ გეხება”, რომელიც სახელმწიფოს მხრიდან უკანონო თვალთვალსა და მიყურადებას ამხელს და ითხოვს კანონმდებლობისა და შესაბამისად, პრაქტიკის შეცვლას. დიახ, ჩვენ ვფიქრობთ, რომ დღეს არსებული მოდელი სახელმწიფოს ჩვენს პირად მონაცემებზე წვდომის შეუზღუდავ საშუალებას აძლევს, რაც ვერანაირად ვერ იქნება გამართლებული. იმედი გვაქვს, რომ სასამართლო ამჯერადაც გაიზიარებს ჩვენს მოსაზრებებს და ქვეყნის პარლამენტს კანონმდებლობის შესწორებას მოსთხოვს”, – აღნიშნა მან.
აღმოჩნდა, რომ “საერთაშორისო გამჭვირვალობა – საქართველო” ხშირად იყენებს საკონსტიტუციო სასამართლოსთან ურთიერთობის სხვა ფორმასაც – ორგანიზაციის იურისტებმა არაერთხელ მოამზადეს ე.წ. „სასამართლოს მეგობრის“ მოსაზრება: კონკრეტული სარჩელის განხილვის დროს მზადდება უცხო ქვეყნის შესაბამისი სასამართლო გადაწყვეტილებების მიმოხილვა და ეგზავნება მოსამართლეებს, მათი გათვალისწინება კი უკვე თავად მსაჯულთა გადასაწყვეტია.
ბათუმის შოთა რუსთაველი სახელმწიფო უნივერსიტეტის, ინგლისური ფილოლოგიის მესამე კურსის სტუდენტმა, ელზა ლემსაძემ საკონსტიტუციო სასამართლოს თავმჯდომარეს ჰკითხა, რატომ არ ატარებდნენ საჯარო, ღია ლექციებს საკონსტიტუციო სასამართლოს მოსამართლეები სტუდენტებისთვის, რადგან, სტუდენტის შეფასებით, ეს ბათუმელი სტუდენტებისთვის კარგი შესაძლებლობაა.
საკონსტიტუციო სასამართლოს თავმჯდომარემ გიორგი პაპუაშვილმა განაცხადა, რომ მსგავსი ტიპის ლექციები სკოლის მოსწავლეებისთვის ხშირად ტარდება ბათუმში, რამდენიმე მოსამართლე კი, როგორც მიწვეული სპეციალისტი, უნივერსიტეტშიც ატარებს ლექციებს.
დისკუსია საკონსტიტუციო სასამართლოში
სტუდენტმა გიორგი ბოლქვაძემ მოსამართლეს ჰკითხა, მიზეზი მედიის მხრიდან საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილებებზე მომატებული ინტერესისა. მაგალითად ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის საქმეზე გადაწყვეტილება, რამდენიმე ტელევიზიამ პირდაპირ ეთერში გადასცა. მოსამართლე პაპუაშვილმა ეს იმით ახსნა, რომ საქმე მედიის თავისუფლებას ეხებოდა და კოლეგები ამ საქმეს უფრო დეტალურად და ხშირად აშუქებდნენ.
დისკუსიის შედეგად გაირკვა, რომ 2012 წლის საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ, რაც ქვეყანაში ხელისუფლება შეიცვალა, უფრო მეტ საქმეს განიხილავს საკონსტიტუციო სასამართლო ვიდრე წინა წლებში [2004-დან 20012 წლამდე პერიოდში].
დისკუსია საკონსტიტუციო სასამართლოში
