განათლება,მთავარი,მოსაზრება,სიახლეები

წიგნის მონატრება | ლევან ცაგარელი

27.07.2021 • 2421
წიგნის მონატრება | ლევან ცაგარელი

ავტორი: ლევან ცაგარელი, ილიაუნის პროფესორი ფილოლოგიის მიმართულებით 

__

არასდროს არ დამავიწყდება, როგორ გაჩნდა 90-იანების მეორე ნახევარში ბუკინისტური დახლები თბილისის ქუჩებში. მიუხედავად იმისა, რომ სახლში არც ისე მცირე ბიბლიოთეკა დამახვედრეს ჩემმა წინაპრებმა, ბუკინისტების დახლებზე სრულიად ახალი და ჩემთვის უცნობი მწერლების წიგნები მხვდებოდა. მახსოვს, როგორ მინდოდა, ჩამეხედა თითოეულ მათგანში. და ისიც მახსოვს, რომ იშვიათად ვახერხებდი რომელიმე მათგანის შეძენას მაშინდელი უსახსრობის პირობებში. სავარაუდოდ სწორედ მაშინ გამიჩნდა პათოლოგიური ლტოლვა წიგნებისკენ, ან — თუ გნებავთ — წიგნის მონატრება.

იმ შავბნელ წლებში წიგნები ჩემთვის ნუგეშის წყარო და სინამდვილიდან გაქცევის ერთადერთი საშუალება იყო. ზამთრის ცივ დღეებში არც გაკვეთილები გვიტარდებოდა სკოლაში და არც სხვა რამ გასართობი მოგვეპოვებოდა მოზარდებს. ამ ვითარებაში წიგნი ერთგვარი კარივით იყო, რომლის ზღურბლზე გადაბიჯების შემდეგაც სრულად სხვა სამყაროში აღმოვჩნდებოდი ხოლმე. შედეგად, მოსაწყენი ყოველდღიურობა ასატანი ხდებოდა, ძალადობითა და შიშით გაჯერებული ყოფა კი — ფარდობითი. ასე იქცნენ წიგნები ჩემს მთავარ მეგობრებად: მათთან ერთად ვერთობოდი, მათთან ვპოულობდი ნუგეშსა და სულიერ საზრდოს, მათ გარემოცვაში ვიზრდებოდი.

მას შემდეგ ორ ათწლეულზე მეტმა ჩაიარა. ბევრი რამე შეიცვალა. თუმცა ვიცი, რომ ბევრი ახალგაზრდა ადამიანისთვის წიგნები კვლავ არ არის ხელმისაწვდომი. ბევრ მათგანს არც წიგნის თაროები მოეპოვება შინ და არც წიგნების ელექტრონული წამკითხველი. ამის გამო ხშირად მესმის კითხვა: „სად ვიშოვო ეს წიგნი?“ ეს ის კითხვაა, რომელიც ძალიან მაბნევს, რადგან მგონია, რომ წიგნი უნდა „იშოვნებოდეს“ შენივე, ან შენი მეზობლის, ან ნათესავის, ან უახლოესი ბიბლიოთეკის წიგნის თაროზე. მაგრამ აშკარაა, რომ ეს ასე არ არის.

და დღეს, XXI საუკუნეში, როდესაც ახალმა მედიებმა ახალი სინამდვილე და ცოდნის საყოველთაო ხელმისაწვდომობის განუსაზღვრელი შესაძლებლობები მოიტანა, საქართველოში ჯერ კიდევ გვხვდება უამრავი ოჯახი, რომლებშიც წიგნის კითხვის არც კულტურა და არც ჩვევა არ არსებობს იმ მარტივი მიზეზით, რომ მათ სათანადო პირობები და რესურსები არ გააჩნიათ. ამის შედეგად კი ჩვენს საზოგადოებაში იზრდებიან უწიგნური მოქალაქეები, რომელთა თვალსაწიერიც დაახლოებით ისეთივე ვიწროა, როგორიც შუა საუკუნეებში მცხოვრები, წერა-კითხვის უცოდინარი ადამიანებისა იყო.

შეიძლება, ვიღაცამ თქვას, რომ წიგნი მოძველებული მედიაა, რომელმაც თანამედროვეობაში დაკარგა თავისი დანიშნულება და ჩანაცვლდა ახალი, უფრო მძლავრი მედიებით. თუმცა საკმარისია, გადავხედოთ წიგნის ისტორიას, რათა დავრწმუნდეთ, საუკუნეების განმავლობაში იცვლებოდა მხოლოდ წიგნის ფორმატი. ამრიგად, არავითარი მნიშვნელობა არ აქვს, გამოქვაბულის კედელზე ამოვტვიფრავთ რამეს, თუ თიხის ფილებზე, პაპირუსის გორგალზე გამოვსახავთ ასო-ნიშნებს, თუ პერგამენტის პალიმფსესტზე, ქაღალდის ფურცლებზე დავბეჭდავთ რამეს, თუ ციფრული ტექნოლოგიების გამოყენებით შევინახავთ — ნებისმიერ შემთხვევაში წიგნი ასრულებდა და შეასრულებს თავის ძირითად (და კაცობრიობისთვის გადამწყვეტ) ფუნქციას: იგი შეინახავს ცოდნას და მეხსიერებას, რომელთა გარეშეც ადამიანს მხოლოდ პირობითად ეთქმის ადამიანი.

ზემოთქმულის გათვალისწინებით, მიმაჩნია, რომ თითოეულმა ჩვენგანმა ყველაფერი უნდა მოვიმოქმედოთ იმისთვის, რათა გავავრცელოთ წიგნიერება და წიგნის კითხვის კულტურა ჩვენს საზოგადოებაში. ამ მხრივ, სრულიად არაჩვეულებრივი და უზომოდ დასაფასებელი წამოწყებაა „მოგზაური ბიბლიოთეკა“, რომლითაც გათვალისწინებულია მაღალმთიან რეგიონებში არსებული სკოლების უზრუნველყოფა წიგნებით.

მჯერა, რომ ერთობლივი ძალისხმევით შევძლებთ, სკოლის მოსწავლეებს არა მხოლოდ აღვუძრათ წიგნის მონატრება, არამედ შევუმსუბუქოთ ამ მონატრებით განპირობებული წუხილიც. 

დააკლიკე და შეავსე ცარიელი თაროები სოფლის ბიბლიოთეკებში

ან გადმორიცხეთ ჩვენს ანგარიშზე

სს “საქართველოს ბანკი”, ბანკის კოდი:BAGAGE22;
ანგარიშის ნომერი: 
GE88BG0000000103117598
ა(ა)იპ თავისუფალ ჟურნალისტთა სახლი

გადაბეჭდვის წესი


ასევე: