მთავარი,სიახლეები

რას ამბობს ნორვეგიის ელჩი ქართულ განათლებასა და პოლიტიკურ კრიზისზე – ექსკლუზიური ინტერვიუ

25.03.2021 • 1689
რას ამბობს ნორვეგიის ელჩი ქართულ განათლებასა და პოლიტიკურ კრიზისზე – ექსკლუზიური ინტერვიუ

დღეს, 25 მარტს, ბათუმში იმყოფებოდა ნორვეგიის ელჩი საქართველოში ჰელენა სანდ ანდრესენი, რომელმაც „იუნისეფთან“ ერთად წარმოადგინა ოთხწლიანი პროექტი. ეს პროექტ ინკლუზიური განათლებისა და ეროვნული საგანმანათლებლო სისტემის ხარისხის გაუმჯობესებას ითვალისწინებს. „ბათუმელებს“ შესაძლებლობა ჰქონდა დიპლომატთან ესაუბრა ამ საკითხზე. ელჩმა ასევე ქვეყანაში შექმნილ პოლიტიკურ კრიზისზე დასმულ კითხვებსაც უპასუხა.

  • ქალბატონო ელჩო, როგორია ნორვეგიის საელჩოს თანამონაწილეობა „იუნისეფის“ ამ პროექტში და კონკრეტულად რა არის მისი მიზნები?

პირველ რიგში მინდა ვთქვა, რომ ეს არის გაგრძელება საქართველო-ნორვეგიის ათწლიანი თანამშრომლობის. ახალი ეტაპი დაიწყო ამ თანამშრომლობის იმ კუთხით, რომ ახალი კომპონენტი, ახალი თანამშრომლობის ფორმატი შემოვიყვანეთ იუნისეფის გაეროს ბავშვთა ფონდის სახით. ასევე ამ პროექტში შემოდის ნორვეგიის საგანმანათლებლო სააგენტო. მათი გამოცდილების გაზიარება და მათი ექსპერტების ჩართულობა იქნება ინტენსიური.

  • ინკლუზიური განათლების, სკოლის მიღმა მყოფი და სოციალურად დაუცველი ბავშვების გაძლიერების ნაწილში ადრეც თანამშრომლობდით განათლების სამინისტროსთან, თუ ეს ამ პროგრამის ნაწილია?

ათწლიანი თანამშრომლობა იყო დაკავშირებული ინკლუზიურ განათლებასთან. თუმცა ახლა გავაფართოეთ ეს კომპონენტი და როგორც უკვე აღვნიშნე, შემოვიყვანეთ ახალი აქტორები, პროაქტიული რომ გავხადოთ და ეფექტიანი ეს პროექტი.

  • ჩვენ წლებია გვესმის ხელისუფლებისგან, რომ ინკლუზიური განათლების მიმართულებით აუმჯობესებენ პროგრამებს, ამუშავებენ სხვადასხვა დოკუმენტს, თუმცა კონკრეტული ბავშვების ისტორიები გვაჩვენებს, რომ მათ ცხოვრებაში არაფერი იცვლება. დღეს სამინისტრო გვეუბნება, რომ ჰყავს 10 ათასზე მეტი ბავშვი სკოლის მიღმა, მათ შორის სმენისარმქონე და სხვა შეზღუდვების მქონე ბავშვები. ეს პროექტი იქნება ხელშესახები ბავშვების ან ნაწილისთვის?

სწორედ ეს არის ჩვენი პროექტის მიზანი, რომ ეს ბავშვები დავფაროთ – უფრო დეტალურად ავხსნი ამ კომპონენტებს.

ჩვენი პროექტის პირველი კომპონენტი ითვალისწინებს იმ მდგომარეობას, რაც საქართველოს აქვს – თქვენ გაქვთ საბჭოთა გამოცდილება ამ სფეროში, როდესაც შშმ ბავშვები მოთავსებული ჰყავდათ ეგრეთ წოდებულ ინტერნატებში და სრულიად მოწყვეტილი იყვნენ სხვა სივრცეებს. მათ შორის სკოლას.

ჩვენი მიზანია, რომ ეს ე.წ. ინტერნატები გადაკეთდეს რესურსცენტრებად, სადაც ასეთ ბავშვებზე იზრუნებენ განსაკუთრებულად და თანამედროვე მიდგომებით. ის მასწავლებლები, რომლებიც ამ რესურსცენტრებში ასწავლიან, გადამზადდებიან, აუმაღლდებათ კვალიფიკაცია და საშუალება ექნებათ თავიანთი გამოცდილება გაუზიარონ სკოლის მასწავლებლებს. ეს კომპლექსური მიდგომა და მუშაობა უზრუნველყოფს იმას, რომ ინკლუზიური განათლება უფრო ეფექტური იყოს და არცერთი ბავშვი არ დარჩეს განათლების გარეშე.

მეორე კომპონენტი არის მასწავლებელზე – იმ კადრების გადამზადებაზე, გაწვრთნაზე მორგებული, ვინც ახლა იწყებს მუშაობას და ასევე იმ მასწავლებლების, ვინც უკვე მუშაობენ სკოლაში. ვასწავლით, როგორ უნდა მოექცნენ შშმ ბავშვებს, როგორ უნდა ასწავლონ, როგორ უნდა შექმნან ინკლუზიური განათლების გარემო, როგორ უნდა შეძლონ ამ ბავშვების ინტეგრირება საჯარო სკოლაში.

მესამე კომპონენტი მოიცავს უნივერსიტეტებში ბავშვთა უფლებების ცენტრების გახსნა, რომ ბავშვთა უფლებები ისწავლებოდეს საუნივერსიტეტო პროგრამებში, ეს ფაკულტეტის კურიკულუმში იმისთვის უნდა შევიდეს, რომ ყველა სტუდენტს ჰქონდეს წარმოდგენა, რას ნიშნავს ბავშვთა უფლებები. შემდეგ, სადაც იმუშავებს ეს ადამიანი, იქნება ეს მთავრობა თუ სხვა სფერო, ყველას ეცოდინება, რას ნიშნავს ბავშვთა უფლებები. ამის შემდეგ მოქალაქეები უფრო მეტ პასუხისმგებლობას მოსთხოვენ მთავრობას ამ მიმართულებით.

მეოთხე კომპონენტი უკავშირდება სტიგმის მოხსნას, რადგან ეს საკმაოდ ძლიერია ყველა ქვეყანაში – [ადამიანებმა] რაც არ იციან, იმას უფრთხიან და შორს უჭირავთ თავი. თუკი ჩვენ ცნობადობას ავამაღლებთ ამ კუთხით, როგორც სამოქალაქო საზოგადოების, ასევე მთავრობის წევრებთან, ყველა სფეროს თუ მივწვდებით, ისინი ადვილად მიხვდებიან, რომ მიუხედავად იმისა – შშმ ბავშვებს, რომლებსაც შეიძლება აქვთ მენტალური პრობლემები, ან ჯანმრთელობის სხვა პრობლემები, არიან თანაბარი უფლების მქონე მოქალაქეები და მათ აქვთ უფლება მიიღონ თანაბარი განათლება. ჩვენ მათში უნდა აღმოვაჩინოთ ის განსაკუთრებული ნიჭი და უნარები, რომელიც გააჩნიათ.

  •  მიუხედავად იმისა, რომ ევროპა, როგორც პარტნიორი, მხარს უჭერს ქართულ საზოგადოებას ბევრი მიმართულებით განვითარებაში, საზოგადოებაში მაინც არსებობს იმედგაცრუების განცდა ხელისუფლების მიმართ და ჩნდება კითხვები – სად არის დახმარებების, მხარში დგომის შედეგი, რატომ არის ამდენი დაუცველი ბავშვი, რატომ ვერ წავიდა წინ განათლების სისტემა. თქვენ როგორი განცდა გაქვთ, არის თუ არა თქვენი ძალისხმევა შედეგიანი?

უნდა გავითვალისწინოთ ქვეყნის ეკონომიკური სიდუხჭირე. ამ მდგომარეობაში ძალიან რთულია შედეგების სწრაფად მიღწევა. თუმცა ჩვენ წარსულში უნდა დავტოვოთ საბჭოთა მეხსიერება, სამოქალაქო ომები, ოკუპაციის გამოცდილება, ეს ყველაფერი წარსულში უნდა დავტოვოთ და ეტაპობრივად, ნელ-ნელა უნდა დავიწყოთ ახალი აგურის დადება, ინსტიტუციონალურ მშენებლობას უნდა შევუწყოთ ხელი. ინსტიტუტები უნდა გაძლიერდეს, რომ მივიღოთ ხელშესახები შედეგები.

ჩემი ქვეყანაც კი, რომელიც ითვლება ინკლუზიური განათლების კუთხით ძალიან წარმატებულად, მაინც არ ვართ იდეალურები. შეუძლებელია ამდენი პრობლემის ფონზე უცბად მიიღოთ ხელჩასაჭიდი შედეგი. ეს სამწლიანი, ძალიან ამბიციური პროგრამაა და ველოდებით ძალიან სერიოზულ შედეგებს. თუმცა ეს ვერ იქნება იდეალური, ეს არის ერთი ნაბიჯი, ერთი აგური, რომელსაც თქვენი ქვეყნის განვითარებაში დავდებთ, თქვენ უნდა გააგრძელოთ განვითარება.

  • რადგან განვითარება მაინც დამოკიდებულია სტაბილურ პოლიტიკურ მდგომარეობაზე, მინდა საქართველოში დღეს არსებულ პოლიტიკურ კრიზისზე გკითხოთ. როგორ ფიქრობთ, რა იქნება უკეთესი გამოსავალი ამ კრიზისიდან?

დასამალი ნამდვილად არ არის, რომ საქართველოში არის პოლიტიკური კრიზისი და პოლიტიკური პოლარიზაციას აქვს ადგილი. ხალხის ინტერესების და პრობლემების მოგვარების ნაცვლად, ვფიქრობ, ყურადღება ზედმეტად გადატანილია ამ პროცესებზე. ზუსტი პასუხი გამიჭირდება, თუ როგორ უნდა გამოვიდეს მთავრობა პოლიტიკური კრიზისიდან.

ვფიქრობ, მთავრობამ და მმართველმა პარტიამ უნდა აიღონ მეტი პასუხისმგებლობა და მეტი პასუხისმგებლობით მოეკიდონ თავიანთ ვალდებულებებს. ისევე როგორც ოპოზიციური პარტიები, მათ უნდა გამონახონ საერთო ენა ამ კრიზისის მოსაგვარებლად. ერთად დასხდნენ და რეფორმების განხორციელებაზე იზრუნონ. უკვე ბევრი გაკეთდა იმისთვის, რომ ეს რეფორმები სისრულეში მოვიდეს და მხოლოდ ქაღალდზე კი არ იყოს ეს ყველაფერი, არამედ რეალობაში. ყველა მხარემ უნდა აიღოს ამაზე პასუხისმგებლობა.

ჯანსაღ დემოკრატიას სჭირდება ძლიერი ხელისუფლება და ოპოზიცია, რომელიც ჩართული იქნება კონსტრუქციულ დიალოგში. ამასთან საჭიროა დამოუკიდებელი სასამართლო სისტემა, რომელიც ხალხს კანონის უზენაესობის რწმენას დაუბრუნებს.

  • სწორედ ამაზე მინდა გკითხოთ, საზოგადოებას აქვს განცდა, რომ სასამართლო მიისაკუთრა ხელისუფლებამ და ამაში ძალიან დიდი წვლილი აქვს ბიძინა ივანიშვილის გავლენებს, მიუხედავად იმისა, რომ ოფიციალურად ის არ არის ხელისუფლებაში. საზოგადოების გარკვეული ნაწილი ღელავს იმაზეც, რომ ხელისუფლებამ შეასუსტა ევროინტეგრაციისკენ სწრაფვა და ძლიერდება რუსული გავლენები…

ნორვეგია, ისევე როგორც საქართველოს სხვა პარტნიორი ქვეყნები, რა თქმა უნდა, ღელავენ საქართველოს ბედზე და აქვთ მოლოდინი, რომ საქართველოს მთავრობა შეასრულებს რეკომენდაციებს, რომელსაც სხვადასხვა საერთაშორისო ორგანიზაცია უწევს – იქნება ეს ევროპის საბჭო, ვენეციის კომისია, ეუთო/ოდირის რეკომენდაციები, რომელსაც ჰქონდა არჩევნებთან დაკავშირებული რეკომენდაციები, ასევე ადამიანის უფლებებთან დაკავშირებული რეკომენდაციები. ველით, რომ მთავრობა, რომელსაც აქვს ევროპული კურსი აღებული, ზუსტად ამ რეკომენდაციების გათვალისწინებით და შესრულებით დაამტკიცებს, რომ იგი ერთგულია ევროპული ღირებულებების.

  • რა არის საზოგადოებაზე დამოკიდებული, თუკი მთავრობა გადაუხვევს ამ გზას?

მინდა გითხრათ, რომ თქვენ გყავთ ძალიან ძლიერი სამოქალაქო საზოგადოება, ძლიერი ომბუდსმენის ოფისი, ასევე ადამიანის უფლებათა დამცველი ორგანიზაციები და რაც მთავარია, დამოუკიდებელი მედია, მათ შორის თქვენი გამოცემა „ბათუმელები“.

ეს კომპონენტები ძალიან მნიშვნელოვანია. მინდა, რომ გააგრძელოთ ამ ტემპით და შეინარჩუნოთ ეს სიძლიერე, რადგან ეს არის დემოკრატიული ქვეყნისთვის ძალიან მნიშვნელოვანი კომპონენტები. როგორც „საერთაშორისო გამჭვირვალობა – საქართველოსგან“ შევიტყვე, არსებობს სათემო კომიტეტები, რომლებიც დააფუძნა ხალხმა და თავიანთ სატკივარს და პრობლემებს წარუდგენენ ადგილობრივ მთავრობებს, პასუხისმგებლები რომ იყვნენ ამა თუ იმ პროექტის შესრულებაზე. ეს ძალიან სერიოზული მექანიზმია.

_____________________

მთავარი ფოტო: ჰელენა სანდ ანდრესენი/ ლელა დუმბაძე/ბათუმელები

გადაბეჭდვის წესი


ასევე: