სამედიცინო ფიზიკა, მეცნიერება, მედიცინა, კომპიუტერული პროგრამები – ეს იმ პროფესიების ჩამონათვალია, რომლებიც შემოქმედებითი კლუბ „ფოტონის“ ბავშვებს სურთ აირჩიონ. კლუბი ბათუმის მე-5 საჯარო სკოლაში ორი წელია შეიქმნა და უკვე გახდა მეორე საპრიზო ადგილის მფლობელი საბუნებისმეტყევლო საგნების ტურნირში „ჩხირკედელა“. კონკურსის პირველ ეტაპზე ქვეყნის მასშტაბით 100-ზე მეტი კერძო და საჯარო სკოლა იყო ჩართული, თუმცა მეორე ტურში მხოლოდ 40 გუნდი გადავიდა. მიუხედავად იმისა, რომ სკოლის ტექნიკური შესაძლებლობები ხელს არ უწყობთ, მოზარდებს მეცნიერების მნიშვნელობა ესმით და ცდილობენ ამ სფეროში წარმატებებს მიაღწიონ. წელს მოზარდებმა ტურნირზე წყლის შადრევანი გააკეთეს.
მეცხრეკლასელი თათია ფუტკარაძე შემოქმედებითი კლუბ „ფოტონის“ ერთ-ერთი წევრია. ფიზიკა დიდი ხანია აინტერესებს, ამ ეტაპზე ატომის მოლეკულის აღნაგობის შესწავლით არის დაინტერესებული, თუმცა ამბობს, რომ სკოლის ბაზაზე ამის შესწავლა უბრალოდ წარმოუდგენელია.
საუბარში ჯგუფის ხელმძღვანელი და ფიზიკის მასწავლებელი ქეთევან ბასილაძე გვერთვება, რომელიც ამბობს, რომ მსგავსი ექსპერიმენტების ჩასატარებლად ტექნოლოგიებია საჭირო, „რაც სკოლაში კი არა, შეიძლება საქართველოშიც კი არ იყოს“.
მასწავლებლის თქმით, ვირტუალური ლაბორატორია, რომელიც კონკურსში გამარჯვების შემდეგ გადასცეს სკოლას, გარკვეული ექსპერიმენტების ჩატარების საშუალებას იძლევა, თუმცა „ცოცხალი ლაბორატორია ბევრად ეფექტურია“.
„ვისურვებდი, რომ ერთი ოთახი მაინც იყოს სრულად აღჭურვილი თანამედროვე ლაბორატორიებით,“ – ამბობს პედაგოგი.
კლუბის წევრია მეათეკლასელი კონსტანტინე კეშელავაც. მისი აზრით, სკოლაში თუ არა ქალაქში მაინც უნდა იყოს ისეთი ადგილი, სადაც მეცნიერებით დაინტერესებულ ბავშვებს პრაქტიკული მუშაობის შესაძლებლობა ექნებათ.
ბათუმის მე-5 საკარო სკოლის მოსწავლეები
ფოტო: ლელა დუმბაძე/ბათუმელები
მოზარდების თქმით, „ადექი, მოყევი, დაჯექი“ – არის ყველაზე მოსაწყენი გაკვეთილი და შემოქმედებითი პროცესის გარეშე მეცნიერებით ბავშვს ვერ დააინტერესებ.
თათია, რომელიც ექიმობას გეგმავს, ამბობს, რომ ხშირად იმ რამდენიმე მულაჟზეც კი არ მიუწვდებათ ხელი, რომლებიც მას ადამიანის ანატომიის უკეთ შესწავლაში დაეხმარება.
„სულ რამდენიმე მულაჟი გვაქვს, ადამიანის კუნთოვანი აგებულების მოდელი და ჩოჩხი და ისიც ხშირად კარადაში, სადღაც ცხრაკლიტულშია,“- გვეუბნება ის.
სკოლაში ფიზიკისა და ბიოლოგიის გაერთიანებული კლუბიც ფუნქციონირებს, სადაც მოზარდებს მიკროსკოპთან მუშაობაც უწევთ, თუმცა მრავალფეროვანი ექსპერიმენტების ჩატარება არ შეუძლიათ. „პატარა მიკროსკოპია, რაღაც ნაწილს ვხედავთ მიკროსკოპში, დანარჩენ ნაწილს წარმოვიდგენთ ხოლმე,“- ხუმრობენ მოსწავლეები.
ბავშვების აზრით, არათანაბრადაა გადანაწილებული საგნებიც: „მაგალითად, ფიზიკას და ქიმიას კვირაში 2 საათი ეთმობა, სხვა საგნებს კი – 4-5 საათი. ვფიქრობ, ესეც უნდა იყოს გათვალისწინებული,“- ამბობს ნიკა ფამენკო, რომელმაც ორი წლის წინ რეგიონის მასშტაბით გამართულ ფიზიკის ოლიმპიადაში გაიმარჯვა.
„ფოტონის“ წევრები თავიანთ გამოგონებასთან
„ჩხირკედელას“ კონკურსში მონაწილეობის დროს გადმოგვიგზავნეს საკვლევი ამოცანები, რომლებსაც ლაბორატორიის გარეშე ვერ გავაკეთებდით. ამიტომ ბათუმის უნივერსიტეტის ლაბორატორია გამოვიყენეთ და კარგია, რომ იქ მაინც გვაქვს მუშაობის შესაძლებლობა, თუმცა მისით სარგებლობა მაინც შეზღუდულია და ყოველთვის ვერ გამოვიყენებთ,“- გვიყვება ნიკა კოჩალიძე.
„ტურნირის ბოლო ეტაპზე შემოიტანეს ელექტროლაბორატორია, რომელთან შეხება არასდროს გვქონია. რომ გვქონოდა გამოცდილება, დარწმუნებული ვარ, პირველ ადგილზეც გავიდოდით,“ – გვითხრა კონსტანტინე კეშელავამ.
„სწორედ ამ უნარ-ჩვევების არქონამ განაპირობა ის, რომ მეორე ადგილზე გავიდა კლუბი და არა პირველზე. რადგან ბავშვებმა სქემა დახაზეს, მაგრამ ამით შემდეგ საჭირო იყო წრედის გაკეთება, რაც არასდროს გაუკეთებიათ მანამდე. იქ იყო თანამედროვე დანადგარი და არა ის, რაც ჩვენ გვაქვს სკოლაში, მოძველებული. ადრე რომ ჰქონოდათ ამ ლაბორატორიასთან შეხება, უფრო მეტ წარმატებას მოიპოვებდნენ,“ – ამბობს პედაგოგი.
დათა ჭანუყვაძის აზრით, შემოქმედებითი გაკვეთილები საინტერესოს ხდის სწავლების პროცესს და ბავშვების ინტერესიც მეცნიერების მიმართ იზრდება. „პროცესში სწავლობ როგორც კრიტიკულ აზროვნებას, ასევე დისკუსიას, გამოხატავ საკუთარ აზრს, უზიარებ აუდიტორიას შენს მოსაზრებებს, ისმენ სხვების ჯანსაღ კრიტიკას და ზრუნავ თვითგანვითარებაზე,“- გვეუბნება დათა.
„ყველა ამბობს, რომ საბუნებისმეტყველო საგნები მნიშვნელოვანია და ქვეყნის განვითარებაში დიდ როლს ასრულებს, მაგრამ სკოლებში ამ მხრივ ბევრი არაფერი იცვლება. ტურნირზეც თქვეს, რომ ფიზიკის ფაკულტეტზე ერთი სტუდენტი სწავლობსო. ასეთ მეცნიერებებს მხოლოდ რვეულით და კალმით ვერ ვისწავლით, გვჭირდება კარგი ლაბორატორია, სადაც ვიმუშავებთ პრაქტიკულად, ჩავატარებთ ექსპერიმენტებს,“ – ამბობს მეათეკლასელი ნიკა კოჩალიძე.
მეთერთმეტეკლასელი ლილე ბასილაძეც მიიჩნევს, რომ მსგავსი პროექტები აჩვენებს, რამდენად დიდია მოზარდების დაინტერესება მეცნიერების მიმართ, თუმცა ხელშეწყობა არის ნაკლები. „მე პირადად შემეცნებითი ტურნირებით ძალიან დაინტერესებული ვარ, რა განხრითაც არ უნდა იყოს, ვცდილობ, ჩავერთო, „ჩხირკედელაც“ ერთ-ერთი მათგანია.
ზოგადად, ჩვენს ქვეყანაში არ არის მეცნიერება პოპულარული და ბავშვებს რაღაც შიში ეუფლებათ ხოლმე ამ საგნების ხსენებაზე. ეს იმის გამოცაა, რომ თავიდანვე არ ხდება ექსპერიმენტების ჩატარება და შემდეგ მუშაობს სტერეოტიპები, რომ საბუნებისმეტყველო საგნები რთულია“ – ამბობს ლილე.
ლილე და მისი მეგობრები მიიჩნევენ, რომ ამ შემთხვევაში მათი ფიზიკით დაინტერესება მასწავლებლის „და ალბათ ჩვენი“ დამსახურებაა.
