წელს, უკვე მესამედ, აბიტურიენტებს შეუძლიათ ერთიან ეროვნულ გამოცდებზე სახვითი და გამოყენებითი ხელოვნება დამატებით – მეოთხე საგნად აირჩიონ. საქართველოს 15-მდე უმაღლესმა საგანმანათლებლო დაწესებულებამ წელს 620-მდე ადგილი გამოაცხადა სახვითი და გამოყენებითი ხელოვნების საგნით. თუმცა, ეს საგანი მხოლოდ 220 აბიტურიენტს აქვს არჩეული. რა სპეციფიკისაა გამოცდა საგანში, რა სირთულეები და დადებითი მხარეები ახლავს მას, ამ და სხვა საკითხებზე „ბათუმელები“ შეფასებისა და გამოცდების ეროვნული ცენტრის ხელოვნების ჯგუფის ხელმძღვანელს ნინო ხუნდაძეს ესაუბრა.
ხელოვნებაში საგამოცდო ტესტებს თავისი ილუსტრაციები ახლავს. ხშირად მითითებულია ამა თუ იმ ილუსტრაციაზე წარმოდგენილი ხელოვნების ნიმუშის სახელი და ავტორი. შემდეგ კი ჩაშლილია კითხვები. ხშირად შეხვდებით შედარებებს [მაგალითად, ორი არქიტექტურული ძეგლის შედარება]. არის შეკითხვებიც, რომელთა პასუხები თავად ილუსტრაციაზე იკითხება. ღია და დახურული კითხვები, ძირითადად, აღწერა-ანალიზზეა დაფუძნებული. მიუხედავად ამისა, არის შეკითხვებიც, რომლებიც ზოგიერთ საკითხში ზუსტ ცოდნას მოითხოვს. თუმცა, როგორც ნინო ხუნდაძე ამბობს, მოთხოვნები არ სცილდება ცხრა კლასის გრიფირებულ სახელმძღვანელოებს და ეროვნული სასწავლო გეგმაში გათვალისწინებულ ცოდნის დონეს.
საგანი ერთიან ეროვნულ გამოცდებზე 2014 წელს შევიდა – მას წინ ხელოვნების მასწავლებელთა სასერტიფიკაციო გამოცდები უსწრებდა. სკოლებში ხელოვნება, მე-9 კლასის ჩათვლით, სავალდებულო საგნად ისწავლება, მაღალ კლასებში კი არჩევითია. ეროვნული გამოცდების პროგრამა ხელოვნებაში კი არ სცილდება ცხრა კლასის პროგრამას და მათ შორის არც ზუსტ ცოდნას მოითხოვს, არამედ ანალიტიკურია.
როგორც naec-ის ხელოვნების ჯგუფის ხელმძღვანელი ამბობს, ხელოვნებაში გარკვეული კომპეტენციის ქონას რიგი ფაკულტეტები საკუთარი სპეციფიკიდან გამომდინარეც ითხოვს, თუმცა გარდა სახელოვნებო საქმესთან დაკავშირებული სპეციალობებისა, ამ საგანს თავისუფლად შეუძლია შეამოწმოს ის უნარები, რომლებიც აბიტურიენტს ჰუმანიტარულ ფაკულტეტზე ჩაბარებისას სჭირდება.
„ეს საგანი ზუსტად ისეთივე უნარებს ამოწმებს, როგორსაც, ვთქვათ, იურიდიული ფაკულტეტზე ჩაბარებისას ისტორია, ლიტერატურა ან გეოგრაფია. ანალიტიკური აზროვნება, რაიმე მხატვრული ნაწარმოების ანალიზი, სხვადასხვა სტილისტური ნიშნების ეპოქებთან დაკავშირება, მათი განმასხვავებელი ნიშნების აღმოჩენა, კულტურების შედარება და ასე შემდეგ წარმოაჩენს ისეთ უნარებს, რომლებიც აუცილებელია აბიტურიენტისთვის, რომ შემდეგ მან საუნივერსიტეტო განათლება მიიღოს“, _ აღნიშნავს ნინო ხუნდაძე.
პირველი წლის მონაცემებით, 175-მა აბიტურიენტმა ჩააბარა გამოცდა ხელოვნებაში და მათგან მხოლოდ ერთი ჩაიჭრა, მეორე [2015] წელს კი ხელოვნება დამატებით საგნად 195-მა აბიტურიენტმა აირჩია. მათგან რამდენიმე აბიტურიენტი ჩაიჭრა. როგორც ნინო ხუნდაძე ამბობს, ჩაჭრილთა რიცხვი ათზე ნაკლები იყო. მისივე თქმით, თითქმის ყველა აბიტურიენტს, ვინც ხელოვნება ჩააბარა და არ ჩაიჭრა, გრანტი აქვს. ეს იმ აბიტურიენტთა ნაკლებობითაა გამოწვეული, რომლებიც ხელოვნებას ირჩევენ დამატებით საგნად:
„ჰუმანიტარული საგნებისთვის გამოყოფილი საგრანტო თანხა საგნებზე ნაწილდება, შემდეგ კი იმის მიხედვით, თუ ვინ რამდენ ქულას აგროვებს ამა თუ იმ საგანში. საქმე ისაა, რომ ხელოვნებისთვის გამოყოფილი თანხა ჩვენს აბიტურიენტებს ჰყოფნით, თან ყველა 100%-იან გრანტს კი ვერ იღებს, ზოგს 70%-იანი აქვს და, შესაბამისად, თითქმის ყველა გრანტითაა“.
მიუხედავად ამ უპირატესობისა, რატომ არ ირჩევს უფრო მეტი აბიტურიენტი ხელოვნებას დამატებით საგნად? – ნინო ხუნდაძესთან საუბრისას ორი ძირითადი მიზეზი გამოიკვეთა: სკოლებისა და საზოგადოების დამოკიდებულება ამ საგნის მიმართ და ის, რომ თბილისის ივანე ჯავახიშვილის სახელმწიფო უნივერსიტეტს დღემდე არ შეუტანია ასარჩევ საგნებში. ნაეც-ის ხელოვნების ჯგუფის ხელმძღვანელის თქმით, წელს იგეგმებოდა თსუ-ს ადმინისტრაციასთან შეხვედრებისა და კონსულტაციების გამართვა ხელოვნების არჩევით საგნებში დამატების შესახებ, რაც თსუ-ში დაძაბული მდგომარეობის გამო ვერ მოხერხდა.
რაც შეეხება სკოლებს, ნინო ხუნდაძე ამბობს, რომ ხელოვნება ითვლება მეორეხარისხოვან საგნად, რაც მას საბჭოთა პერიოდის განწყობებიდან გამოჰყვა, როდესაც შრომა, ხატვა, ფიზკულტურა იყო აღქმული ასეთად. სწორედ ამის გამო არ იზრდება საგნით დაინტერესებულთა რიცხვი.
ნინო ხუნდაძე მიიჩნევს, რომ მიუხედავად ნელი ტემპისა, პროგრესი არის, რაც თუნდაც პედაგოგთა სასერტიფიკაციო გამოცდების შედეგებიდან იკვეთება: „პირველ წელს საშინელი ნაწერები იყო, შემდეგ უკეთესი. რა თქმა უნდა, არიან კვალიფიციური მასწავლებლებიც და არაკვალიფიციურებიც. არის შემთხვევები, როდესაც ფიზკულტურის პედაგოგი ასწავლის ხელოვნებას, რადგან საათები არ ჰყოფნის; აქ კვალიფიკაციაზე საუბარი ზედმეტია. თუმცა, მგონია, რომ ვადგავართ იმ გზას, როდესაც ევროპული საგანმანათლებლო სისტემების მსგავსად ეს საგანი დაიკავებს შესაბამის ადგილს“.
