ძველ ბათუმში, მაზნიაშვილის ქუჩის 47 ნომერში, ადგილობრივი მხატვრებისთვის, გრაფიკული დიზაინერებისა და არტისტებისთვის “თავისუფალი სახელოსნო” _ Street Art სტუდია გაისნა, რომელიც 3D პრინტერით, გრავირებისთვის საჭირო ლაზერით, პროექტორითა და სხვადასხვა დამხმარე ხელსაწყოებითაა აღჭურვილი. ეს არის ადგილი იმ ადამიანებისთვის, ვისაც თავისუფალი სივრცე შემოქმედებისთვის, ნამუშევრების გამოფენისა და უბრალოდ, საინტერესო იდეების გაცვლისთვის სჭირდება.
სახელოსნო ახალი პროექტის, Streetart.ge-ს ერთ-ერთი კომპონენტია. პროექტი სულ ახლახან დაიწყო და მასში უკვე თხუთმეტამდე არტისტია ჩართული. იდეის ავტორი ლევან გელიაშვილი [ერედელი] განმარტავს, თუ როგორ იმუშავებს პროექტი: “იგი სამ კომპონენტს მოიცავს, პირველი არის ვებგვერდი – Streetart.ge, სადაც არტისტები სახლიდან გაუსვლელად, ქალაქებიდან ან სოფლებიდან ატვირთავენ ილუსტრაციებს, ფოტოებს თუ გრაფიკულ ნამუშევრებს. მათ ნაწილს, რასაც საგამოფენოდ შევარჩევთ, ამოვბეჭდავთ და გამოვფენთ არტბოქსებში ანუ სპეციალურ საგამოფენო ყუთებში, რომლებიც უკვე განვათავსეთ ქალაქის ცენტრალურ ქუჩებზე. გარდა ამისა, შევქმენით სახელოსნო არტისტებისთვის, აქ შექმნილი ნაკეთობები, სხვა ნამუშევრებთან ერთად, აიტვირთება ჩვენს ვებგვერდზე, სადაც მათი გაყიდვის საშუალებაც იქნება,” – ამბობს ლევანი.
მსახიობი ნიკო კილაძე, რომელიც პაპიემაშესგან ცხოველებისა და სხვადასხვა არსებების ნიღბებს აკეთებს, ამბობს რომ, საერთო არტსახელოსნო ასეთ პატარა ქალაქში გარდა სამუშაო ადგილისა ახალი აღმოჩენებისა და ინსპირაციებისა ადგილიცაა, “მე აქ უკვე გავიცანი ახალი ადამიანები და ვნახე ისეთი პროდუქტი, რასაც ადრე, მაგალითად, გუგლში ვეძებდი… უკვე ვიცი, რომ ასეთი არტისტები არიან ჩვენთანაც. შემიძლია მათ ჩემი გამოცდილება გავუზიარო, იდეები გავცვალოთ ან მივიღო ინსპირაცია მათგან. ეს არ არის უბრალოდ სივრცე, სადაც “იატაკქვეშა” არტისტები იკრიბებიან და ლაპარაკობენ, აქ ჩვენ ვიმუშავებთ და დავდებთ პროდუქტს. ეს სივრცე იმიტომაც არის მნიშვნელოვანი, რომ არ ვარ შეზღუდული, ახლა გავზრდი მასშტაბებს, გავზრდი მუშაობის დროს. მარტივი მაგალითია – სახლში თუ ვცდილობდი, რაღაც არ დამსვროდა, აქ ამას არ მოვერიდები. მუშაობა სახლში არ არის მუშაობა, ხან სტუმარი მოვა, ხან სხვა, აქ კი ვარ ცალკე, სადაც მხოლოდ ვმუშაობ ჩემს ნიღბებზე და მორჩა,” – ამბობს ნიკო.
ლევანი ამბობს, რომ სახელოსნოში მუშაობის გრაფიკი თავისუფალია, თუმცა ავტორთან შეთანხმებით აუცილებლად დგინდება ამა თუ იმ ნამუშევრის დედლაინიც. “ხელს ვუწყობთ ყველას, ვინც მობილიზებულია, რომ რაღაც გააკეთოს, მაგრამ უნდა გაითვალისწინონ, რომ ჩვენ არ ვასწავლით, ჩვენ ვაძლევთ სივრცეს იმისთვის, რომ როცა ექნებათ ენერგია და შემართება, მოვიდნენ შექმნან, შემდეგ კი კომერციულად ვაქციოთ მათი პროდუქცია,” – ამბობს ის.
პროექტისთვის საჭირო სივრცე და აღჭურვილობა აჭარის განათლებისა და კულტურის სამინისტრომ დააფინანსა. “ძირითადად ტექნიკური ხარჯი ავიღეთ, არ არის გათვლილი, რომ ვიღაცას ხელფასი ჰქონდეს, ჰონორარები არ გვაქვს, უბრალოდ გვინდოდა, რომ ასეთი სივრცე შეგვექმნა,” – ამბობს ლევანი.
რაც შეეხება Streetart.ge-ს, იგი სულ ახლახან ჩაეშვა ქსელში. რეგისტრაცია აქ ნებისმიერ მსურველს შეუძლია, თუმცა საწყის ეტაპზე გამოფენების მოწყობა მხოლოდ ადგილობრივი არტისტებისთვის იგეგმება.
იმისთვის, რომ საიტზე ატვირთული ნამუშევრები საგამოფენოდ შეირჩეს, საჭიროა ისინი გარკვეულ კრიტერიუმებს აკმაყოფილებდნენ. “ხარისხზე გვაქვს პრეტენზია, ამიტომ ატვირთვის შემდეგ ნამუშევარი უნდა განვიხილოთ და თუ ის ჯდება ხარისხობრივ კრიტერიუმებში, ჩვენ უფასოდ დავუბეჭდავთ ნამუშევრებს ამ ავტორს და გამოვფენთ ქალაქში,” – ამბობს ლევანი.
კიდევ ერთი ბათუმელი არტისტი ნინა მასალკინა ამბობს, რომ მსგავსი ტიპის “ონლაინგალერეა” თანამედროვე ქართველი არტისტებისთვის სიახლეა. “დიჯითალ ართი არც ისე ახალი ხილია საქართველოში, მე პირადად ექვსი წელია ვხატავ, ვაკეთებ ფოტომანიპულაციებს… და ამ ხნის მანძილზე არ გამიგია, რომ საქართველოში იყოს ასეთი ნამუშევრების ინტერნეტპორტალი ან გალერეა. არის ბლოგები, მაგრამ ისინი ან რამდენიმე პოსტის მერე აღარ განახლდებიან ხოლმე, ან განახლებების მიუხედავად, ბლოგს მნახველები არ ჰყავს. აქამდე ჩემს ნამუშევრებს ვაქვეყნებდი deviantart-ზე და სხვა მსგავს პოპულარულ საიტებზე, ასევე ჩემს ფეისბუქგვერდზე. ახლა უკვე იარსებებს გალერეა, სადაც შეხვალ და ქართულ თანამედროვე ხელოვნებას გაეცნობი, თანაც ეს არტისტებს თავიანთი პროდუქტის რეალიზაციაში დაეხმარება.”
საგამოფენო არტბოქსები, რაშიც არტისტების ნამუშევრები განთავსდება, A2 ზომის სპეციალურ წყალგაუმტარ, კედელზე მისამაგრებელ თხელ ყუთებს წარმოადგენს. ისინი ბათუმის შედარებით უფრო ხალხმრავალ ადგილებში, ცხრა ადგილზეა განთავსებული, მათ შორის: მემედ აბაშიძის ქუჩის 32 ნომერში, დუმბაძის ქუჩის 12-14ა-ში (კაფე Vinyl-თან), აბაშიძის გამზირზე 17 ნომერში (კინოთეატრ “აპოლოსთან”), მელაშვილის ქუჩის 32 ნომერში (“ახალ სცენასთან”), მელაშვილის ქუჩის 30 ნომერში, კოსტავას ქუჩის 19 ნომერში და მაზნიაშვილის ქუჩის 54-56 ნომერში.
ნინა ამბობს, რომ ამ ციფრული არტის ქალაქის ქუჩებში გადმოტანით თანამედროვე ხელვონება ხელმისაწვდომი ხდება არა მხოლოდ ინტერნეტმომხმარებლებისთვის, არამედ სხვა ყველა ასაკისა და კატეგორიის მოქალაქისთვის. ამრიგად პროექტის საგამოფენო ნაწილი ძირითადად ციფრული ხელოვნების პოპულარიზაციას ემსახურება, მაგრამ ნამუშევრების ონლანში გაყიდვის კომპონენტი არტისტებს არ ზღუდავს ჟანრობრივად. “ამ მხრივ გადავწყვიტეთ, რომ არ შეგვეზღუდა ადამიანები და ნამუშევრების გაყიდვის საშუალება ჰქონოდათ იმ დამიანებსაც, რომლებიც აკეთებენ სხვადასხვა სახის ხელნაკეთ ნივთებს, ჩანთებს, პრინტებს… ბევრი გვყავს ასეთი ადამიანი საქართველოში, მაგრამ ისინი ვერ ყიდიან თავიანთ ნამუშევრებს, საქართველოში არ არის ასეთი ბაზარი და არც ეს კულტურა,” – განმარტავს ლევან გელიაშვილი.
სხვადასხვა ტიპის ხელნაკეთი ნივთები, ვებგვერდზე კატეგორიების მიხედვით განთავსდება, დაედება ფასი და გამოქვეყნდება. ლევანის განმარტებით, Streetart.ge -ს გაყიდვების ფუნქია მოგვიანებით დაემატება, რადგან ეს კონკრეტული ფუნქცია დამატებით თავდაცვის მექანიზმს ითვალისწინებს.
პროექტის ფარგლებში თვეში მინიმუმ ერთი გამოფენის მოწყობა იგეგმება. უახლოეს მომავალში კი ბათუმში გრაფიკოს-დიზაინერი ბექა ბერიძის “ილუსტრირებული სიტყვები” გამოიფინება.
