„ბავშვობაში, როცა მთებს ვუყურებდი, ბევრჯერ მიფიქრია ნეტა იქიდან გადმომახედა-მეთქი“, – გვიყვება 35 წლის მარი კარალიძე. ის პროფესიით ეკონომისტია და ცოტა ხნის წინ ოცნება აიხდინა, როცა მყინვარწვერზე ავიდა. ეს მისი პირველი გამოცდილება იყო და ფიქრობს, რომ ამ ხიფათიანმა თავგადასავალმა თავდაჯერებულობა შემატა.
„იმ დროს არ ვიცოდი, რა იყო ალპინიზმი და რა სირთულეს უკავშირდებოდა ის. ოთხი წლის წინ დავიწყე იმაზე ფიქრი, ხომ არ ვცადო, ხომ არ ავიდე ისეთ ადგილზე, საიდანაც ამ ყველაფერს ზემოდან გადმოვხედავ-მეთქი. საქართველოში ბევრი მწვერვალია, განებივრებულები ვართ ამ მხრივ, მყინვარწვერი კი ერთ-ერთი შედარებით მარტივი მარშრუტია, თუმცა ძალიან მაღალია“.
მიუხედავად იმისა, რომ მყინვარწვერზე ასვლას ცოცვა არ სჭირდება და გზა ფეხით უნდა გაიარო, განსაკუთრებული მომზადება და ვარჯიშები ამ მოგზაურობის დასაწყებად მაინც აუცილებელია“, – გვიყვება მარი.
„ასასვლელად მარტივია, მაგრამ შეიძლება სუნთქვა გაგიჭირდეს. მოყვარულ ალპინისტებს ხშირად ექმნებათ გულის პრობლემები. მყინვარწვერი საქართველოში რიგით მეორეა, ხარა ყველაზე მაღალია, შემდეგ მოდის მყინვარწვერი, მისი სიმაღლე 5054 მეტრია ზღვის დონიდან.“
გრძელი და ხიფათიანი გზის გასავლელად, სხვადასხვა ვარჯიშთან ერთად მარიმ მაღალ სართულებზე ტვირთით ასვლა დაიწყო, 10 კგ ტვირთით ჯერ 24-ე სართულზე ადიოდა, შემდეგ ტვირთი 15 კგ-მდე, მანძილი კი 36-სართულამდე გაზარდა. „კარგი კარდიოვარჯიშები გამომივიდა“, – გვიყვება ის.
თავიდან მარიმ ინფორმაციის მოძიება ინტერნეტში დაიწყო, წაიკითხა ყველაფერი, რაც მთამსვლელობას შეეხებოდა, გაეცნო მომზადების წესებს და გიდებსაც გაესაუბრა.
„მყინვარწვერზე ასასვლელად ცოცვა არ გჭირდება, ძირითადად ფეხით უნდა იარო. თუმცა ფეხით სიარულიც რთულია, გაგიჭირდება თუ კარგი მომზადება არ გაქვს გავლილი. როცა ამხელა დროს და ენერგიას უთმობ, გინდა, რომ ყველაფერი წარმატებით დასრულდეს. მაქსიმალურად ვეცადე, კარგად მოვმზადებულიყავი, როგორც ფიზიკურად, ასევე ფსიქოლოგიურად“.
მარი დაუკავშირდა გიდებს, რომლებიც ქმნიან მთაზე ასვლის მსურველთა ჯგუფებს, ჯგუფი 12 მსურველს და ორ გიდს აერთიანებს. მომზადების გავლის შემდეგ აღჭურვილობის ჯერი დგება. მარი გვიყვება, რომ აღჭურვილობა მთაზე ასვლის დროს ისევეა მნიშვნელოვანი, როგორც მომზადების გავლა. ეს დიდ ხარჯებსაც უკავშირდება:
„აღჭურვილობის გარეშე ვერ გადალახავ იმ დაბრკოლებებს, რაც გზად შეგხვდება. გჭირდება წერაყინი, დაცვის ქამარი, წრიაპი, რომელიც ფეხსაცმელზე მაგრდება. ასვე, გჭირდება ჩაფხუტი და მზის სათვალე. ძალიან მნიშვნელოვანია თერმოტანსაცმელი. შესაბამისი ფეხსაცმლის პოვნა იყო იმდენად რთული, რომ ლამის ყველაფერი ფეხსაცმლის გამო ჩამეშალა, თუმცა ბოლოს ვიპოვე“.
მარის მონათხრობით, ჯგუფი პირველ ღამეს ე.წ. ალტიჰატის ტერიტორიაზე ათევს, შემდეგ კი მეტეოსადგურისკენ მიემართებიან:
„სასტუმრო ალტიჰატის ტერიტორიაზე პირველ აკლიმატიზაციას გადიხარ. იქვე საბანაკე ადგილია, გავშალეთ კარვები და პირველი ღამე იქ გავათიეთ. მეორე დღეს დავიძარით მეტეოსადგურისკენ. იქ მანძილს კილომეტრობით არ ითვლიან, ითვლიან ზღვის დონიდან რამდენ მეტრს ადიხარ. მეტეოსადგური ზღვის დონიდან 3600 მეტრზეა. აქ ორი ღამე დავრჩით, ეს აუცილებელია აკლიმატიზაციისთვის.
იქ თუ ცუდად არ ხარ, არ გაქვს ჰაერის უკმარისობა და თავბრუსხმა, მზად ხარ იმისთვის, რომ გზა გააგრძელო. მეორე დღეს დავიძარით მეტეოსადგურისკენ, მას ბეთლემის ქოხსაც ეძახიან. შუადღისკენ უკვე იქ ვიყავით“.
მარი კარალიძე
შტურმის დღეს ეძახიან იმ დღეს, როდესაც ჯგუფი მყინვარწვერზე ადის, მოგზაურობა მყინვარწვერისკენ მეტეოსადგურზე ყოფნის მესამე დღეს იწყება, მანამდე აქ გადიან საწვრთნელ ვარჯიშებს.
„ბეთლემის ქოხთან, 3950 მეტრზე რკინის ვაგონში ეკლესიაა განთავსებული, ჯაჭვებით არის დამაგრებული, ქარმა რომ არ წაიღოს. იქ ავედით და დაახლოებით საათ-ნახევარი გავჩერდით აკლიმატიზაციისთვის. შემდეგ დავბრუნდით და იქვე ყინულიან გზაზე გავიარეთ წვრთნა, როგორ უნდა გამოგვეყენებინა აღჭურვილობა, რა შემთხვევაში როგორ უნდა მოვქცეულიყავით და ასე შემდეგ.“
მყინვარწვერზე ასვლის შემართება ზოგჯერ გზის სირთულესთან ერთად იკლებს და უკანდახევითაც სრულდება. ჯგუფის წევრს ყოველთვის შეუძლია უკან დაბრუნების გადაწყვეტილება მიიღოს, თუ ის ვერ დაძლევს შიშს, რომელიც ამ მოგზაურობის დროს ნებისმიერ წუთს შეიძლება გაჩნდეს, თუნდაც საბოლოო მიზნამდე მას ძალიან მოკლე მანძილი აშორებდეს.
„უკან ხომ არ დავიხიო?“ – ასეთი ფიქრები მარის მოგზაურობის ისტორიაშიც არის.
„არის მომენტები, როცა ფიქრობ – შეძლებ თუ არა. თავიდან დიდი შემართებით ვიყავი, ვფიქრობდი, რომ აუცილებლად ავიდოდი. ფსიქოლოგიური მომენტიც არის. თუ დაარწმუნებ საკუთარ თავს, რომ შეგიძლია და გააკეთებ – აკეთებ კიდეც, თავიდან ეს განწყობა მქონდა, თუმცა იყო რამდენიმე მომენტი, როცა ვიფიქრე ხომ არ დავიხიო უკან-მეთქი.
პირველი შიში მაშინ ვიგრძენი ალტიჰატიდან ვიწრო ბილიკს რომ გავუყევით და ყინულიან მონაკვეთს მივადექით, მას მყინვარის ენა ჰქვია. ამ დროს თან დიდი ზურგჩანთა გაქვს, ამ სიმძიმით გრძელი, ყინულიანი გზა უნდა გაიარო. ვიფიქრე, რომ ვერ შევძლებდი. პირველი ათი ნაბიჯის შემდეგ თითქოს შევეჩვიე“.
იყო კიდევ ერთი მომენტი, როცა მარიმ უკან დაბრუნებაზე იფიქრა. ამ დროს მყინვარწვერს ძალიან ცოტა აშორებდა.
„მყინვართან ასვლამდე, პატარა ფერდობია, სადაც შევისვენეთ. იქიდან რომ გავხედეთ მწვერვალს, ძალიან ციცაბო მონაკვეთი დავინახეთ. აი, ამ დროს ვიფიქრე, აქ ხომ არ დაველოდო ჯგუფის წევრებს და უკანა გზაზე გავყვე-მეთქი. ბოლოს ვთქვი, რომ თითქმის ასვლა, ასვლა არ არის და უნდა ავიდე, უნდა გავბედო. გიდიც ძალიან გვეხმარებოდა და გვამხნევებდა: გვეუბნებოდა, აქ თუ დაბრუნდებით, შემდეგ ყოველთვის ინანებთ ამასო. ბოლო მონაკვეთი მართლა ძალიან რთული იყო.“
მარი განსაკუთრებული ემოციით მწვერვალზე ასვლის წუთებს იხსენებს:
„არაამქვეყნიური სიხარულია, როცა ბოლო ნაბიჯს დგამ, არ ვიცი როგორ ვთქვა, როგორ გადმოვცე, ბედნიერი ხარ, გიხარია, თავდაჯერებული გახდი, შეძელი ის, რაზეც ოცნებობდი. ირგვლივ ხედავ საოცარ ხედებს, კარგი ამინდი შეგვხვდა და იალბუზის წვერიც დავინახეთ.
ნებისმიერ ნაბიჯს, რასაც დგამ, გარკვეული ცვლილება მოაქვს. ამ შემთხვევაში მოლოდინიც მქონდა ახლის, არ ვიცი რა დავარქვა, ველოდი, რომ ამის შემდეგ სხვანაირად ვიცხოვრებდი. ღირებულებებიც კი შემეცვალა, ახლა აღარ მინდა ის, რაც ადრე მინდოდა, მაგალითად რაღაცის ყიდვა ქალაქში. ნაკლებად მინდა სადმე გასვლა და სულ მეფიქრება იმაზე, მეორე ჯერზე რომელ მთაზე ავალ. ემოციურადაც უფრო გაწონასწორებული გავხდი, მგონია ნაკლებად შემეშინდება და თამამი ვიქნები. არ ვიცი ეს სადამდე გამყვება, მაგრამ ამ ეტაპზე ასეა.“
მარი Instagram- ის საკუთარ გვერდზე მოგზაურობის შესახებ ასე წერს:
„ოცნებები ხდება! მთავარია გაბედო ოცნება! მთავარია გაბედო და ირწმუნო საკუთარი თავის. მთავარია გაანალიზო, შეაფასო და გადააფასო. მთავარია, იპოვო ძალა შენში და ნაბიჯ-ნაბიჯ იარო მიზნისკენ, უსაზღვრო შესაძლებლობების ფონზე.
როცა მიზანი მკაფიოა, შეძლებ გაუძლო ყველა სირთულეს, დაძლიო ყველა შიში და სისუსტე, გაუძლო უკომფორტო და მიუჩვეველ გარემოს, სიცივეს, ყინვას. ოცნებისკენ მიმავალ გზაზე დგება ის მომენტი, როცა ფიქრობ, რომ მეტი აღარ შეგიძლია, რომ ეს შენი მაქსიმუმია და უნდა დანებდე. თუმცა, ამავდროულად შენში მეორე ძლიერი მე იღვიძებს და იწყებს საუბარს, რომ იმაზე ძლიერი ხარ, ვიდრე გგონია, რომ შენ ძალა კიდევ შეგრჩა და რომ შენთვის ეს დაბრკოლება მხოლოდ გამოწვევაა, რომელიც შეგიძლია დაძლიო.
ასევე ხედავ, რომ მარტო არ ხარ, შენს ირგვლივ შენნაირი სულისკვეთების ადამიანები არიან, გამხნევებენ და ძალას გმატებენ. და რაც მთავარია, არის ადამიანი, რომელიც შენი ოცნების ასრულების მთავარი გმირია – გიდი, რომელიც პასუხისმგებლობას იღებს ამდენ გამოუცდელ ადამიანზე, რომელიც გამხნევებს და გარწმუნებს, რომ ეს შეგიძლია და შენც პოულობ ძალას, რომ გზა განაგრძო. ბოლო ნაბიჯი, რომელსაც დგამ მწვერვალზე, სიამაყით გავსებს, გაბედნიერებს და გავიწყდება ყველა სირთულე, რისი დაძლევაც დაგჭირდა აქ მოსასვლელად. ხვდები, რომ შენ ეს შეძელი და კიდევ უამრავი რამ შეგიძლია, კიდევ უამრავი რამ, რაზეც ვერ ბედავდი აქამდე ოცნებას…“
მარის თქმით, მყინვარწვერზე ასვლა, აღჭურვილობის ჩათვლით, დაახლოებით 8-10 ათასი ლარი ჯდება.
