ორგანიზაცია „პარტნიორობა ადამიანის უფლებებისთვის“ – PHR აცხადებს, რომ პროკურატურამ და სასამართლომ, საპატრიარქოს ბავშვთა სახლის აღსაზრდელი დაზარალებულად არ ცნო.
2021 წლის ივნისში, მართლმადიდებლური ეკლესიის საპატრიარქოს დაქვემდებარებაში მყოფი, კიდევ ერთი ბავშვთა სახლის ყოფილმა აღსაზრდელმა ისაუბრა, იქ ცხოვრების დროს, აღმზრდელების მხრიდან, მასზე ძალადობის და არაჰუმანური მოპყრობის ფაქტებზე.
„21 წლის ლუკა სარალიძემ, რომლის ინტერესებსაც PHR იცავს, საჯაროდ ისაუბრა მის მიმართ ფერიის პანსიონში ცხოვრებისას (წმ. მატათა მოციქულის სახელობის გიმნაზია-პანსიონი) წლების განმავლობაში, სისტემატური ფიზიკური და ფსიქოლოგიური ძალადობის შესახებ.
ლუკამ დაახლოებით 7 წელი იცხოვრა ფერიის ბავშვთა სახლში. ის იხსენებს, რომ პანსიონში ცხოვრებისას, შეზღუდული ჰქონდა თავისუფლად გადაადგილების და თამაშის უფლება. პანსიონის აღმზრდელები მას მუდმივად სჯიდნენ, რაც ფიზიკურ და ფსიქოლოგიურ ძალადობაში, დამამცირებელ მოპყრობაში გამოიხატებოდა“ – წერს „პარტნიორობა ადამიანის უფლებებისთვის“.
ორგანიზაციის ცნობით, ლუკას სცემდნენ ხელებით, ფეხებით, მყარი ნივთების გამოყენებით: წიგნით, ფეხსაცმლით, სახაზავით, რკინის ჯოხით. როგორც ლუკა ყვება, აღმზრელები გასაკუთრებულ სასტიკ მეთოდებსაც იყენებდნენ მის დასასჯელად, კერძოდ, აიძულებდნენ საათობით მუხლებზე დაჩოქილიყო და თავი კარადაში ჩაერგო.
„ლუკა სარალიძე იხსენებს შემთხვევას, როდესაც დასჯისა და დამცირების მიზნით, ერთ-ერთმა აღმზრდელმა, ჯერ სცემა, შემდეგ ატირებულ ბავშვს ჩააცვა კაბა, სკოლის დერეფანში მასწავლებლისა და აღსაზრდელების დასანახად გაატარა შეძახილებით – „ქალუსია,“ „ქალაჩუნა,“ „მტირალა.“
ლუკამ ბავშვთა სახლის დატოვების შემდეგ (11 წლის ასაკში) დეტალურად ისაუბრა განცდილ ძალადობაზე სახელმწიფოს სოციალურ მუშაკთან, ფსიქოლოგთან და სახალხო დამცველის აპარატის წარმომადგენლებთან. აღნიშნულის თაობაზე ინფორმაცია ასახულია საქართველოს სახალხო დამცველის 2011 წლის სპეციალურ ანგარიშში და სოციალური მუშაკისა და ფსიქოლოგის მიერ წარმოებულ ოფიციალურ ჩანაწერებში. მიუხედავად ბავშვზე ზრუნვის სახელმწიფო სისტემის სრული ინფორმირების, ასევე სახალხო დამცველის სპეციალური ანგარიშის საჯაროდ გამოქვეყნებისა, ლუკა სარალიძის მიმართ არასათანადო მოპყრობის ფაქტებს რეაგირება არ მოჰყოლია
სოციალური მუშაკის ჩანაწერებში ვკითხულობთ: „ამბობს [ლუკა], რომ იქ ძალიან ცუდად გრძნობდა თავს. მას ხშირად სჯიდნენ ფიზიკურად, ამცირებდნენ, აყენებდნენ შეურაცხყოფას.“
პანსიონში მის მიმართ ძალადობრივი მოპყრობის შედეგად, ლუკა სარალიძეს დაეწყო მძიმე ფსიქოლოგიური და ზოგადად ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული პრობლემები.
ლუკას მონათხრობის სისწორე დასტურდება ოფიციალური სამედიცინო დოკუმენტაციით, სოციალური მუშაკისა და ფსიქოლოგის მიერ შედგენილი შეფასებებითა და დასკვნებით, პანსიონის სხვა აღსაზრდელის მონათხრობით, სახალხო დამცველის სპეციალური ანგარიშითა და საქმეში არსებული სხვა მტკიცებულებებით“ – აცხადებს „პარტნიორობა ადამიანის უფლებებისთვის“.
2021 წლის ივნისში ლუკა სარალიძემ საჯაროდ ისაუბრა პანსიონში განცდილი არასათანადო მოპყრობის შესახებ. ლუკამ წერილობით მიმართა ხელვაჩაურის რაიონულ პროკურატურას და გამოძიების დაწყება ითხოვა. 2021 წლის 22 ივნისს, გამოძიება დაიწყო ლუკა სარალიძის მიმართ, ყველაზე მსუბუქი სახის ფიზიკური ძალადობის მუხლით.
ლუკას გამოკითხვის შემდეგ, 2021 წლის 21 ივლისს, PHR-მა განცხადებით მიმართა საქმის პროკურორს და მოითხოვა კვალიფიკაციის შეცვლა და გამოძიების გაგრძელება არა ძალადობის, არამედ წამების მუხლით. პროკურორმა ადვოკატის განცხადება უპასუხოდ დატოვა, რაც გასაჩივრდა ხელვაჩაურის რაიონულ პროკურორთან, თუმცა უშედეგოდ.
გამოძიების დაწყებიდან 3 თვის შემდეგ, 2021 წლის 30 სექტემბერს, მაშინ როდესაც სახელმწიფოს საკმარისი მტკიცებულებები უკვე მოპოვებული უნდა ჰქონოდა, ადვოკატმა განცხადებით მიმართა პროკურორს და ითხოვა ლუკა სარალიძის დაზარალებულად ცნობა მის მიმართ, ფერიის პანსიონში, აღმზრდელების მხრიდან, დამამძიმებელ გარემოებებში ჩადენილი წამების ფაქტებზე.
პროკურორმა არ დააკმაყოფილა განცხადება და უარის მიზეზი არ დაასაბუთა. აღნიშნული უარიც გასაჩივრდა ზემდგომ პროკურორთან, რომელიც დაეთანხმა კოლეგას და უარი უთხრა ლუკას მსხვერპლად აღიარებაზე.
2021 წლის 22 ოქტომბერს, ადვოკატმა საჩივრით მიმართა ხელვაჩაურის რაიონულ სასამართლოს და მოითხოვა ლუკა სარალიძის დაზარალებულად ცნობაზე პროკურატურის უარის გაუქმება და ლუკას დაზარალებულად ცნობა სავარაუდოდ წამების დანაშაულის ჩადენის ფაქტზე. 2021 წლის 03 ნოემბრის განჩინებით, ხელვაჩაურის რაიონულმა სასამართლომ (მოსამართლე გოჩა ფუტკარაძე) არ დააკმაყოფილა ადვოკატის საჩივარი. სასამართლომ საქმეში არსებული არაერთი მტკიცებულების მიუხედავად დაადგინა, რომ 4 თვის მანძილზე გამოძიებას არ აქვს შეგროვებული მტკიცებულებები რაც საკმარისი იქნებოდა ლუკას დაზარალებულად ცნობისთვის. სასამართლოს აღნიშნული გადაწყვეტილება საბოლოოა და არ საჩივრდება.
„შედეგად, დღემდე: ლუკასთვის და მისი ადვოკატისთვის სრულიად უცნობია გამოძიების მიმდინარეობის შესახებ; ლუკას და ადვოკატს სრულიად ჩამორთმეული აქვთ უფლება ნახონ საქმის მასალები და აკონტროლონ საგამოძიებო უწყების მუშაობა. განახორციელონ ეფექტური დაცვის უფლება“ – ვკითხულობთ ინფორმაციაში, რომელსაც PHR ავრცელებს.
PHR აცხადებს, რომ გააგრძელებს ბავშვთა სახლის ყოფილი აღსაზრდელების უფლებების დაცვას საერთაშორისო მექანიზმების გამოყენებით.
