სქესობრივი გზით გადამდები [სგგ] ეწოდება იმ დაავადებებს, რომლებიც ერთი პირიდან მეორეს გადაეცემა ორალური, ანალური თუ ვაგინალური კონტაქტისას, თუმცა ზოგიერთი სგგ ინფექცია საყოფაცხოვრებო ნივთებითაც გადადის.
საინფორმაციო სამედიცინო ფსიქოლოგიურ ცენტრ „თანადგომას“ კონსულტანტი, ექიმი ზაზა ბაბუნაშვილი ამბობს, რომ სგგი-ის სიმპტომების აღმოჩენისთანავე საჭიროა ვიზიტი სპეციალისტთან, რადგან დაგვიანებული ან არაჯეროვანი მკურნალობისას დაავადება შესაძლოა ქრონიკულ ფორმაში გადაიზარდოს და ზოგიერთ შემთხვევაში სერიოზული პრობლემები შეუქმნას რეპროდუქციულ ჯანმრთელობას.
MayoClinic: სგგდ ყოველთვის არ იწვევს სიმპტომებს. სქესობრივი გზით გადამდები დაავადებებით დაინფიცირება შესაძლებელია იმ ადამიანებისგანაც, რომლებიც ჯანმრთელად გამოიყურებიან და შესაძლოა არც კი იციან, რომ ინფექციის მატარებლები არიან.
- ბატონო ზაზა, რამდენად ხშირია სქესობრივი გზით გადამდები დაავადებები?
სგგი არის ისეთი ინფექციები, რომელთა ადამიანიდან ადამიანზე გადაცემა ხდება უპირატესად სქესობრივი გზით. სგგი მთელ მსოფლიოში გავრცელებულია, ყოველწლიურად დაახლოებით 300 მილიონზე მეტი შემთხვევა ფიქსირდება მსოფლიო მასშტაბით.
კლასიფიკაციის მიხედვით არსებობს ბაქტერიული ინფექციები (მაგ. ქლამიდიოზი, გონორეა – იგივე ტრიპერი, ვენერული ლიმფოგრანულომატოზი, ურეთრიტი, არა-გონოკოკური სიფილისი და სხვა), არის ასევე ვირუსული ინფექციები, რომლებიც ვირუსებისგან არის გამოწვეული (მაგალითად: ციტომეგალოვირუსული ინფექცია, ვირუსული ჰეპატიტები B და C, გენიტალური ჰერპესი, აივ/შიდსი და სხვa) და ასევე არის პარაზიტალური ინფექციები, მაგალითად, ბოქვენის ტილი და ტრიქომონიაზი.
დღეისთვის სქესობრივი გზით დაახლოებით 30 ბაქტერია, ვირუსი და პარაზიტი გადადის, მათგან ყველაზე ხშირად გვხვდება გონორეა, ქლამიდიოზი, ტრიქომონიაზი და სიფილისი. ოთხივე მათგანი განკურნებადია.
- გადაცემის გზები როგორია?
გადაცემის გზებზე თუ ვისაუბრებთ, ყველა სახის სქესობრივი კონტაქტის დროს შეიძლება გადავიდეს ეს დაავადებები, ასევე დედიდან ნაყოფზე ორსულობის დროს, მშობიარობისას ან ძუძუთი კვების დროს. გარდა ამისა, შესაძლოა გადავიდეს სისხლთან კონტაქტის შედეგად. ზოგიერთი დაავადება შესაძლოა საყოფაცხოვრებო ურთიერთობითაც გადავიდეს.
- როგორ უნდა ამოვიცნოთ სქესობრივი გზით გადამდები ინფექცია?
სიმპტომები დაახლოებით ერთნაირია, რამდენიმე სიმპტომია, რომლებიც ყველაზე ხშირად გვხვდება სგგდ-ის დროს:
შესაძლოა ტანზე აღენიშნებოდეს სიწითლე, ასევე გამონაყარი დაწყლულების ანუ წყლულის სახით; შეიძლება იყოს ტკივილი ან ქავილი სასქესო ორგანოების მიდამოებში; წვა შარდვის დროს; უჩვეულო გამონადენი საშოდან ან სასქესო ასოდან, ხშირად შეიძლება ახლდეს სპეციფიკური სუნი; საზარდულის მიდამოში ლიმფური ჯირკვლების გადიდება.
სიმპტომები შეიძლება გამოვლინდეს სხვადასხვა დროს. მაგალითად, გონორეის (ტრიპერის) დროს, შეიძლება 2-3 დღეში დაიწყოს წვა და გამონადენი. იმავე დღეს არანაირი სიმპტომი არ ვლინდება.
- რამდენად შესაძლებელია ინფექცია გადავიდეს ზღვიდან ან პლაჟიდან?
აუზში ან ზღვაში ცურვით სგგ ინფექციები არ გადადის, სიფილისის დროს შესაძლებელია გადადება სხვის მიერ გამოყენებული პირსახოცის ან სხვა ჰიგიენური საშუალებებით, ზღვაში ბანაობით – არა.
- როგორია პრევენცია?
პრევენციაა ერთგული, ჯანმრთელი პარტნიორის ყოლა; ნებისმიერი შემთხვევითი კავშირის დროს დამცავი საშუალების გამოყენება ანუ პრეზერვატივი, მაღალი სარისკო ქცევის ჯგუფების წარმომადგენლებისთვის რეგულარული ტესტირება, საჭიროების შემთხვევაში მკურნალობა, რომ არ გადავიდეს ქრონიკულში. ფეხმძიმე ქალებში ხშირი ტესტირება, საჭიროების შემთხვევაში, შესაბამისი ზომების გატარება, რომ პრობლემა არ შეექმნას ნაყოფს.
- რა გართულებები შეიძლება მოჰყვეს მკურნალობის დაგვიანებას?
ადამიანები, სგგი-ს სიმპტომების აღმოჩენისას ძალიან ხშირად მიმართავენ თვითმკურნალობას, რაც კატეგორიულად დაუშვებელია. ისინი თვითმკურნალობის მიზნით იკეთებენ ერთ ან რამდენიმე ნემსს, რომელიც აჩერებს დაავადებას, მაგრამ ბოლომდე არ კურნავს მას და შემდეგ, გარკვეული ვადის განმავლობაში დაავადება კვლავ იჩენს ხოლმე თავს, მართალია, უფრო ნაკლები სიმპტომებით, მაგრამ მაინც ძალიან საყურადღებოა, რადგან ასეთი შემთხვევები უფრო საშიშია, გადადების პროცენტულობა უფრო მეტია ასეთ დროს.
შედეგად შეიძლება განვითარდეს შარდსასქესო გზების, თირკმლების, სათესლე ჯირკვლების და ა.შ. სხვა დაავადებები, რასაც მივყავართ უშვილობამდე.
დღეს აივ ინფექცია/შიდსი არის ერთადერთი სგგი, რომელიც არ იკურნება, მაგრამ მკურნალობის შედეგად გადადის მართვად ქრონიკულ მდგომარეობაში და არ წარმოადგენს ადამიანისთვის საშიშროებას.
თუ ადამიანი მკურნალობს აივ ინფექცია/შიდსზე, მან სიცოცხლის ბოლომდე უნდა იმკურნალოს. დაავადება გადადის ქრონიკულ ფორმაში და სიცოცხლისთვის საშიში აღარ არის.
ამავე თემაზე:
https://batumelebi.netgazeti.ge/news/11346/
