პროსტატის კიბო ონკოლოგიურ დაავადებებს შორის ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული დაავადებაა. საუკეთესო გამოსავალი ამ დაავადების პრევენციისთვის და გართულებების თავიდან ასაცილებლად ადრეული სკრინინგია, რასაც, სამწუხაროდ, ნაკლებად მიმართავენ მამაკაცები.
პრობლემის დროულად გამოვლენის შემთხვევაში არსებობს უახლესი მეთოდი, რითაც პროსტატის კიბო სრულად, ოპერაციული ჩარევის გარეშე 1 დღეში ქრება რობოტული ულტრაბგერითი თერაპიის აპარატის, Focal ONE რუთის მეშვეობით.
ფრანგული კომპანია EDAP TMS -ის მიერ შემუშავებული ეს რევოლუციური სიახლე, პროსტატის კიბოს სკრინინგის უახლეს მეთოდებთან ერთად უკვე ხელმისაწვდომია საქართველოში, კერძოდ პროფესორ გურამ ქარაზანაშვილის მიერ დაარსებულ თბილისსა და ბათუმში მდებარე „ემ ემ ტე ჰოსპიტლის“ ქსელში.
პროსტატის კიბოს მკურნალობისა და დიაგნოსტიკის უახლეს მეთოდებზე პროფესორი, უროლოგი გურამ ქარაზანაშვილი საუბრობს.
ემ ემ ტე ჰოსპიტალის დამფუძნებელი, უროლოგი, პროფესორი გურამ ქარაზანაშვილი
- ბატონო გურამ, დასაწყისისთვის გვითხარით, რამდენად გავრცელებული დაავადებაა პროსტატის კიბო და მკურნალობის დაგეგმვისას რა არის გასათვალისწინებელი?
პროსტატის კიბო ყველაზე ფართოდ გავრცელებული დაავადებაა მამაკაცებში. სტატისტიკის მიხედვით შემდეგ მოდის შარდის ბუშტისა და თირკმლის კიბო.
ეს არის წინამდებარე ჯირკვლის სიმსივნე, რომლის მკურნალობის მეთოდის შერჩევისას აუცილებელია სიმსივნის სტადიის, პაციენტის ასაკის, გართულებების, რისკისა და თანმხლები დაავადებების გათვალისწინება.
პროსტატის სპეციფიკური, ანტიგენის დონის განსაზღვრა პირველი ნაბიჯია პროსტატის კიბოს სკრინინგში.
ხშირად პაციენტს აქვს არჩევანი მკურნალობის სხვადასხვა მეთოდს შორის.
პროსტატის კიბოს მკურნალობაში უდიდესი მიღწევა და სიახლეა რობოტული მკურნალობის მეთოდი Focal ONE რუთის აპარატით – ეს ინოვაციური მეთოდი მსოფლიოს წამყვან ქვეყნებშიც კი ახლა ინერგება. საქართველოში „ემ ემ ტე ჰოსპიტლის“ კლინიკებში, პროსტატის დიაგნოსტიკისა და მკურნალობის ცენტრში ამ მეთოდით მკურნალობა უკვე დაიწყო.
2020 წლის ბოლოს მკურნალობის რობოტული მეთოდი აშშ-ს წამყვან კლინიკებსა და საქართველოს „ემ ემ ტე ჰოსპიტალში“ ერთდროულად დაინერგა.
- როგორ მუშაობს რობოტული ულტრაბგერითი თერაპიის აპარატი Focal ONE რუთი?
Focal ONE რუთის რობოტული მეთოდით კიბო 1 დღეში, უოპერაციოდ, სხივური და ჰორმონალური თერაპიის გარეშე ნადგურდება.
პაციენტის პროსტატაში ვლინდება საეჭვო უბნები, ხანდახან საჭიროა ბიოფსია და დამიზნებით ფიუჟენ [fusion] ანუ შერწყმული ბიოფსია ინიშნება. ეს ნიშნავს, რომ თანამედროვე ტექნოლოგიით მაგნიტური რეზონანსითაც ვსწავლობთ სიმსივნეს და პარალელურად მიკროექოსკოპიით კონტროლიც ხორციელდება.
რუთი იძლევა დეტალურ 3D გამოსახულებებს, რითაც ვადგენთ პროსტატის დაავადებული ქსოვილის ზუსტ კონტურებს. ექიმი ინსტრუქციას აძლევს რობოტს, ის კი მილიმეტრებამდე განსაზღვრული ზუსტი მოძრაობებით ულტრაბგერითი ტალღების მიწოდებას სრულ ფოკუსირებას ახდენს სიმსივნურ კერებზე. სწორედ ეს ფოკუსირებული ულტრაბგერა ანადგურებს კიბოს უჯრედებს.
სისტემა იმგვარადაა დაპროგრამებული, რომ ანადგურებს პროსტატის მხოლოდ დაავადებულ ნაწილს, ჯანმრთელი ქსოვილი კი დაუზიანებელი რჩება. პროსტატის კიბოს შემთხვევაში დგება იდეალური შედეგი, რადგან ის სხეულის ზედაპირთან ახლოსაა.
- რა არის Focal ONE რუთის უპირატესობა პროსტატის კიბოს მკურნალობის აქამდე ცნობილ მეთოდებთან შედარებით?
Focal ONE რუთის გამოყენებით შესაძლებელია ქირურგიული ჩარევის თავიდან არიდება კიბოს სრული ლიკვიდაციით. ამ მეთოდით მკურნალობისას სრულად ნარჩუნდება მამაკაცის ცხოვრების ხარისხი, რაც გულისხმობს სქესობრივი ფუნქციის, შარდის შეკავების უნარის შენარჩუნებას. რუთით მკურნალობის მეთოდისგან განსხვავებით კი ქირურგიულ ჩარევას ახლავს არაერთი რისკი.
გარდა ქირურგიული ჩარევისა, ვიცით, რომ არსებობს სხივური თერაპიაც პროსტატის კიბოს სამკურნალოდ. ხშირად საჭიროა მაღალი კონცენტრაციით დასხივება, რასაც შეიძლება ჰქონდეს თავისი მნიშვნელოვანი გართულებები, სხივურთან ერთად აუცილებელია ხოლმე ჰორმონოთერაპიის გამოყენებაც, რაც ასევე რისკებთან არის დაკავშირებული.
Focal ONE რუთი იძლევა საშუალებას ამ მასშტაბური, რთული სამედიცინო ჩარევებისგან დავიცვათ პაციენტი და ხშირ შემთხვევებში, პროსტატის კიბოს საწყის ეტაპზე მარტივად მივაღწიოთ მიზანს.
- რა გვერდითი მოვლენები აქვს Focal ONE რუთის მეთოდით მკურნალობას პროსტატის კიბოს დროს, რისთვის უნდა იყოს მზად პაციენტი მკურნალობის შემდეგ?
რუთის მეთოდით მკურნალობისას ანესთეზიას ვუტარებთ პაციენტებს, რადგან ამ დროს ცხელდება ის ადგილი, რისკენაც მივმართავთ სრული ფოკუსით ულტრაბგერას. უნდა აღვნიშნოთ, რომ ეს არ არის მრავალჯერადი პროცესი, არც ოპერაცია, რუთის მეთოდი ეს არის ერთჯერადი მანიპულაცია, პროცედურა, რომელიც შეიძლება 2 საათსაც გაგრძელდეს.
პროცედურის შემდეგ პაციენტი იმ დღესვე ეწერება სახლში და არ აქვს არანაირი გართულებები, კვლევებით ეს დადასტურებული არ არის.
- რა შემთხვევაშია რუთის მეთოდით ჩარევა რეკომენდებული, რომელ სტადიაზე აქვს რუთით მკურნალობის მეთოდს შედეგი და რომელზე აღარ?
ძირითადად რუთით ვმკურნალობთ პროსტატის კიბოს საწყის სტადიებს, როცა პროსტატის ფარგლებშია სიმსივნე და აგრესიულობითაც არ გამოირჩევა, როცა მასშტაბური ჩარევები არაა საჭირო.
რაც შეეხება ასაკს, ამ მხრივ შეზღუდვა არ არსებობს, რადგან ეს არ არის ოპერაცია, ეს არის ულტრაბგერითი აბლაცია, რაც ყოველგვარი გაკვეთის გარეშე ხორციელდება. რისკები ამ უახლეს მეთოდს ფაქტობრივად არ აქვს. გვყოლია 80 წელს გადაცილებული პაციენტები, გვყავდა 40 წელზე ნაკლები ასაკის პაციენტებიც.
ემ ემ ტე ლაიფლაინის გუნდი ბათუმში
- რა ასაკში უვითარდებათ მამაკაცებს ძირითადად პროსტატის კიბო და რა შემთხვევაში უნდა მიმართონ მათ ექიმს გართულებების თავიდან ასაცილებლად?
პროსტატის კიბოს რისკები 50 წლის შემდეგ ჩნდება, თუმცა 45 წლიდანაც გვხვდება ეს დაავადება. ადრეული დიაგნოსტიკა სწორედ ამ ასაკიდანაა სასურველი. ჩვენ არამხოლოდ ფოკალ ვან რუთის სიახლე გვაქვს, არამედ პროსტატის კიბოს ადრეულ დიაგნოსტიკაშიც გვაქვს სიახლეები. შეიცვალა საერთაშორისო რეკომენდაციებიც.
პროსტატის კიბოს პრევენცია მამაკაცმა მაშინ უნდა დაიწყოს, სანამ მას რაიმე შეაწუხებს, სასურველია 45 წლიდან წელიწადში ერთხელ მამაკაცმა ჩაიტაროს სკრინინგი, მით უფრო თუ არსებობს გენეტიკური განპირობებულობა: თუ იგივე დაავადება ჰქონდა მამას, ბიძას ან ბაბუას.
პროსტატის კიბოს დიაგნოსტიკისთვის გამოიყენება მაღალტექნოლოგიური ვიზუალური დიაგნოსტიკის საშუალებები. დღემდე ეს იყო ძირითადად მაგნიტური რეზონანსი, მაგრამ უახლესი მეთოდი დიაგნოსტიკისა არის მიკროსკოპული ექოსკოპია.
ექოსკოპია კი ჰქვია, მაგრამ ტრადიციული ექოსკოპიისგან მნიშვნელოვნად განსხვავდება და მისი სიზუსტე რიგ შემთხვევებში შეიძლება აჭარბებდეს მაგნიტური რეზონანსის სიზუსტეს. არის მოლოდინი, რომ რიგ შემთხვევებში მიკროსკოპულმა ექოსკოპიამ შესაძლოა ჩაანაცვლოს კიდეც მაგნიტური რეზონანსი.
დღემდე ჩემი კოლეგები დიაგნოსტიკისთვის, ფიუჟენ ბიოფსიის ჩასატარებლად უცხოეთში უშვებენ პაციენტებს, მაგრამ უკვე არის ეს შესაძლებელია საქართველოშიც ეს კვლევა, „ემ ემ ტე ჰოსპიტალში“.
- რით განსხვავდება ფიუჟენ ბიოფსია ჩვეულებრივი ბიოფსიისგან?
ეს არის მიკროსკოპული ექოსკოპიის და მაგნიტური რეზონანსის ერთობლივი, დამიზნებითი დაკვირვება კიბოზე. ამაზე მაღალი სტანდარტი დღეს არ არსებობს, სიმსივნეს ერთდროულად მიკროსკოპული ექოსკოპიითაც აკვირდები და მაგნიტური რეზონანსის საშუალებითაც და ამ დროს ზუსტად იმ უბნებიდან ახდენ ბიოფსტატის აღებას, სადაც სიმსივნის არსებობაა საეჭვო.
„ემ ემ ტე ჰოსპიტალში“ გვაქვს უკვე პროსტატის კიბოს გამოვლენის, დეტექციისთვის, სკრინინგის და ადრეული დიაგნოსტიკისთვის:
- მიკროსკოპული ექოსკოპია
- ფიუჟენ ბიოფსია
ხოლო კიბოს ადრეულ სტადიაზე სიმსივნის გამოვლენისას გვაქვს საშუალება Focal ONE რუთის მეთოდით მკურნალობის, რომლის საშუალებითაც რეალობაა უოპერაციოდ, ცხოვრების ხარისხის დაუზიანებლად, ფუნქციის შენარჩუნებით მკურნალობა.
ეს ყველაფერი დღეს საქართველოშია. ჩვენ ლიდერები ვართ ამ მხრივ არამხოლოდ საქართველოში, არამედ რეგიონში მთლიანად. სტამბოლშიც კი არ არის ჯერ დანერგილი ერთდროულად დიაგნოსტირებისა და მკურნალობის ეს უახლესი მეთოდები ერთობლივად.
ემ-ემ-ტე ლაიფლაინი ბათუმში
