ზამთრის მოახლოებასთან ერთად პანდემიის პირობებში აქტუალური ხდება დახურულ სივრცეში კონდინციონერის ჩართვისა და ჰაერის ვენტილაციის საკითხი. ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია მოსახლეობას, პირველ რიგში, ოთახის ხშირი განიავებისკენ მოუწოდებს.
„ვენტილაციას მნიშვნელოვანი როლი აკისრია იმ მხრივ რომ ხელი შეუშალოს ვირუსის გავრცელებას დახურულ სივრცეში. ისეთ მარტივ რამეს, როგორიც ბუნებრივი განიავებაა, ანუ კარებისა და ფანჯრების გამოღებას, შეუძლია უზრუნველყოს ჰაერის განახლება, უფრო ჯანსაღი ჰაერის ნაკადით,“ – ამბობს, ჯანმოს საზოგადოებრივი ჯანდაცვის, ჯანმრთელობის ეკოლოგიური და სოციალური დეტერმინანტების დეპარტამენტის დირექტორი დოქტორი მარია ნერია.
“მაგალითად, ნებისმიერ საზოგადოებრივ სივრცეში, შენობებში, როგორც კი შესაძლებლობა იქნება – უზრუნველყავით ბუნებრივი ვენტილაცია, ფანჯრების გამოღების გზით. ისეთ ადგილებში, როგორიცაა სკოლები, სამუშაო ან ტურისტული სივრცეები, ჩვენ გირჩევთ გაზარდოთ ჰაერის ცვლის სიხშირე, იქნება ეს ბუნებრივი თუ მექანიკური გზებით. მთავარია, ყოველთვის აიცილოთ თავიდან ჰაერის რეცირკულაცია (ანუ იმავე ჰაერის ბრუნვა). როდესაც ეს ვერ ხერხდება, მაშინ უნდა გამოიყენებოდეს სავენტილაციო სისტემის ფილტრები, რომლებიც სათანადოდ და რეგულარულად მუშაობენ და იცვლება როგორც კი ეს საჭირო ხდება. გთხოვთ, არ დაგავიწყდეთ, რომ ვენტილაცია ძალიან მნიშვნელოვანია, მაგრამ ეს არ არის ერთადერთი ღონისძიება პრევენციისთვის. ის უნდა იყოს პაკეტის ერთ-ერთი ინტერვენციული ნაწილი, რათა თავიდან იქნას აცილებული ვირუსის გავრცელება,” – ამბობს ის.
მარია ნეირას განმარტებით უნდა გავითვალისწინოთ სივრცის ზომა, თუ რამდენად დიდია ის სივრცე, რისი განიავებაც გვსურს: „მაგალითად, თუ ერთი საათის განმავლობაში, თქვენ ჰაერს გამოცვლით/გაანიავებთ ექვსჯერ, ეს საკმარისი იქნება ისმითვის, რომ დანამდვილებით ვთქვათ – ამით შიდა სივრცეში ვირუსის გავრცელებას ვუშლით ხელს ან ვახდენთ მის პრევენციას”.
რაც შეეხება ცალკეულად კონდინციონერის გამოყენებას, ჯანმო წერს, რომ მისი გამოყენება უსაფრთხოა მხოლოდ იმ რეჟიმზე, რომლის დროსაც უზრუნველყოფილია ოთახში გარე ჰაერის შემოდინება და არა ერთი და იმავე ჰაერის ტრიალი ანუ რეცირკულირება.
დაავადებათა პრევენციისა და კონტროლის ევროპის ცენტრის მიერ გამოცემულ რეკომენდაციებში წერია, რომ კარგად გამართული გათბობის, ჰაერის ვინტილაციისა და კონდინცირების სისტემები, მათ შორის, ჰაერის კონდინციონერები, უსაფრთხოდ ფილტრავს SARS-CoV-2-ის შემცველ, დიდი ზომის წვეთებს. აქვე წერია, რომ COVID19-ის აეროზოლი (მცირე ზომის წვეთები) შესაძლებელია გავრცელდეს სავენტილაციო სისტემებით შენობის შიგნით და ცალკე დამონტაჟებული ჰაერის კონდინციონერით, თუ ჰაერი რეცირკულირდება.
– კონდინციონერის მიერ წარმოქმნილმა ჰაერის ნაკადმა შეიძლება ხელი შეუწყოს დახურულ სივრცეში დაინფიცირებული ადამიანის მიერ გამოყოფილი წვეთების გადაადგილებას დიდ მანძილზე.
– გათბობის, ვენტილაციისა და ჰაერის კონდინცირების სისტემებს შეუძლიათ დახურულ სივრცეში ვირუსის გავრცელების შემცირება, ჰაერის რეცირკულირების შემცირებითა და გარე ჰაერის შემოდინების გაზრდით.
– ჰაერის პირდაპირი ნაკადი არ უნდა მიემართებოდეს ადამიანებისკენ, რათა თავიდან იქნეს აცილებული ინფიციტებული სუბიექტების პათოგენების გავრცელება და გადაცემა.
– ერთ საათში ჰაერის ცვლის რაოდენობის გაზრდა შეამცირებს ინფექციის გავრცელების რისკს დახურულ სივრცეში. ეს შეიძლება მიღწეულ იქნას ბუნებრივი ან ხელოვნური ვენტილაციით.
თუ ძველი კონდინციონერი გაქვთ და არ ხართ დარწმუნებული მის გამართულად მუშაობაში, უმჯობესია მისი მოხმარებისგან თავი საერთოდ შეიკავოთ. იმ შემთხვევაში, თუ ეჭვობთ, რომ თქვენი კონდინციონერი ჰაერის რეცირკულაციას ახდენს, უმჯობესია ბუნებრივი ვენტილაცია ანუ ფანჯრების გამოღება.
მაგალითად, ინდოეთის ჯანდაცვის სპეციალისტების რეკომენდაციით, კონდინციონერის მიერ ცივი ჰაერის რეცირკულაციას უნდა ახლდეს ოთახში გარე ჰაერის შემოდინება, ოდნავ შეღებული ფანჯრებიდან და ბუნებრივი ექსფილტრაციის გზით ჰაერის გარეთ გაწოვა.
