მთავარი,სიახლეები

ვიდეო, რომელსაც უყურებთ, შესაძლოა რეალური არ იყოს – ყველაფერი „დიფფეიკზე“

02.06.2020 • 2611
ვიდეო, რომელსაც უყურებთ, შესაძლოა რეალური არ იყოს – ყველაფერი „დიფფეიკზე“

თუ უკვე ნახეთ როგორ მღერის ილონ მასკი რუსული როკჯგუფის სიმღერას და დაიჯერეთ, გეტყვით, რომ ეს ვიდეო ყალბია და ის  მასკის დიფფეიკია – DeepFake.

რა არის დიფფეიკი DeepFake? ეს არის ხელოვნური ინტელექტის [Artificial Intelligence AI]-ის მეშვეობით შექმნილი ყალბი ვიდეო. დიფფეიკის მეშვეობით შესაძლებელია ადამიანის გამოსახულების და ხმის გაყალბება ისე, რომ ის მაქსიმალურად ჰგავდეს რეალურს.

DeepFake იძლევა შესაძლებლობას თითოეულ ადამიანზე შეიქმნას ისეთი ვიდეო, რომელშიც ნაჩვენები იქნება ისეთი რამ, რაც სინამდვილეში ამ ადამიანს არასდროს  გაუკეთებია ან უთქვამს.

  • რატომ არის სახიფათო  დიფფეიკი

მკვლევარები, რომლებიც დიფფეიკს იკვლევენ, გამოყოფენ რამდენიმე საფრთხეს, რაც შეიძლება მსგავსმა ვიდეოებმა გამოიწვიოს. ერთი, ეს არის ადამიანის დისკრედიტაცია ისე, როგორც ეს ცნობილი ადამიანების შემთხვევაში მოხდა. ორი წლის წინ ინტერნეტში ანჯელინა ჯოლის, ემა უოტსონის და სკარლეტ იოჰანსონის პორნოგრაფიის შემცველი DeepFake-ები გავრცელდა. მსგავსი ვიდეო ნებისმიერი ადამიანის მონაწილეობით შეუძლიათ გააკეთონ და ასეთი ვიდეო შესაძლოა მოქალაქეების შანტაჟის საფუძველი გახდეს.

დიფფეიკი სერიოზული გამოწვევაა ჟურნალისტებისთვისაც, რადგან ნახევრად დემოკრატიულ ქვეყნებში არის საფრთხე დიფფეიკი ჟურნალისტების წინააღმდეგ გამოიყენონ.

სტენფორდის უნივერსიტეტის მკვლევარი ტომ ვან დე ვეგი სტენფორდში DeepFake-ებს იკვლევს. გასული წლის ოქტომბერში მან ქართულ მედიაგამოცემას, „მედიაჩეკერს“ მისცა ინტერვიუ.

„DeepFake-ები ძალიან დიდი ფენომენია და ის სწრაფად ვითარდება. შემიძლია ვთქვა, რომ ჯერ არ არსებობს ტექნიკური გამოსავალი. პრინციპში, ეს სოციალური პრობლემაა. უნდა ვიყოთ მომზადებულები ისე, რომ ავიმაღლოთ ცნობიერება, გავაგებინოთ ხალხს, რომ რასაც ხედავენ, შესაძლოა ყალბი და DeepFake იყოს.

უნდა იყოს თუ არა DeepFake დარეგულირებული? ვფიქრობ, რომ ესეც დიდი პრობლემაა, რადგან ეს შესაძლოა გამოყენებული იყოს ჩვენ წინააღმდეგ. მაგალითად, დემოკრატიულ ან ნახევრად ავტორიტარული რეჟიმის ქვეყნებში, როგორც კი ჟურნალისტი ეცდება მოჰყვეს ისტორია, რა თქმა უნდა, ხელისუფლებას შეეძლება თქვას, რომ ეს არ არის რეალობა, ეს ყალბია, დიფფეიკია. კი, ვიდეოა, მაგრამ ეს ის არაა, რაც მოხდა. ამიტომ, DeepFake-ების მარეგულირებელ კანონებთან ძალიან ფრთხილად უნდა ვიყოთ. რადგან შეიძლება ადამიანის უფლებათა დამცველების, ჟურნალისტებისა და სხვების წინააღმდეგ იყოს გამოყენებული. ახლა რთული სიტუაციაა და არ ვიცით საით მივდივართ, მაგრამ ვიცით, რომ ეს ყველაზე დიდი გამოწვევაა ჟურნალისტებისთვის,“ – ამბობს ტომ ვან დე ვეგი.

  • როგორ გამოიყენეს დიფფეიკი დღემდე

ერთ-ერთი ბოლო და ყველაზე პოპულარული ილონ მასკის დიფფეიკია, რომელიც 70-იანი წლების რუსული მუსიკალური ჯგუფის Земляне-ს სიმღერაზე „Трава у дома“ გააკეთეს.  ყალბ ვიდეოში „Трава у дома“-ს ილონ მასკი მღერის. ვიდეოს მასობრივი გავრცელება დაემთხვა მასკის spaceX-ისა და NASA-ს თანამშრომლობას, რის შედეგადაც ამერიკელი ასტრონავტები დაგ ჰარლი და ბობ ბენკენი ორბიტაზე გაემგზავრნენ.

ბოლო 9 წლის განმავლობაში ეს ასტრონავტების მონაწილეობით პირველი კოსმოსური მისიაა, რომელიც ამერიკიდან, ამერიკული რაკეტით და ამერიკული შატლით განხორციელდა. ასევე, ეს არის პირველი შემთხვევა, როცა კერძო კომპანიამ და მთავრობამ კოსმოსში ასტრონავტები ერთობლივად გაუშვეს. 2011 წლიდან NASA კოსმოსურ სადგურზე ასტრონავტების გასაგზავნად „როსკოსმოსისგან“ რუსულ Soyuz-ს ქირაობდა.

ილონ მასკის დიფფეიკამდე, ყველაზე ცნობილი დიფფეიკი, რომელიც 7 მილიონნახევარზე მეტმა ადამიანმა ნახა, 2018 წლის 17 აპრილს Buzzfeed-ის მიერ გამოქვეყნებული ვიდეო  იყო.

ვიდეოში პირველი 34 წამი  ამერიკის შეერთებული შტატების ყოფილი პრეზიდენტი ბარაკ ობამა ჩანს. ვიდეო მანიპულაციაა. 35-ე წამზე ვიდეოში ამერიკელი მსახიობი და კომიკოსი ჯორდან პილე ჩნდება, ის ბარაკ ობამას ხმით საუბარს აგრძელებს და ხსნის, თუ როგორ შეიძლება ადამიანის ხმა და გამოსახულება გაყალბდეს. Buzzfeed-ის ამ ვიდეოს გამოქვეყნების მიზანი იყო  საზოგადოების ყურადღების მიპყრობა ტექნოლოგიური სიახლისკენ, რომელმაც შეიძლება ადამიანებს საფრთხე შეუქმნას.

  • როგორ  ამოვიცნოთ დიფფეიკი?

ეს ერთ-ერთი ყველაზე რთული კითხვაა. დიფფეიკ ვიდეოები ზედმეტად რეალისტურია, თუმცა მაინც შესაძლებელია განსხვავების პოვნა. ერთ-ერთი მთავარი მახასიათებელი ადამიანის გამოსახულების ზედმეტად გლუვი კანია, რაც ვიდეოზე არაბუნებრივად ჩანს.

გადაბეჭდვის წესი