მთავარი,სიახლეები

როდის შეიძლება დატოვო „შინაურული ანდერძი“

08.07.2018 • 4214
როდის შეიძლება დატოვო „შინაურული ანდერძი“

„მოქალაქეები ხშირად მოგვმართავენ კითხვით, სავალდებულოა თუ არა ანდერძის ნოტარიული წესით დამოწმება. ნოტარიუსთან მისვლა სავალდებულო არ არის, შესაძლებელია ე.წ. შინაურული ანდერძის დატოვება,“ – გვიყვება ანნა მდინარაძე, „ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის“ აჭარის ფილიალის ხელმძღვანელი.

„შინაურულ ანდერძს“ კანონი  იმ შემთხვევაში ითვალისწინებს, თუ მამკვიდრებელს ნოტარიუსთან მისვლა არ სურს, მას ჩვეულებრივ ფურცელზე შეუძლია დაწეროს, ვის უტოვებს ქონებას და ხელი მოაწეროს. „თუმცა დავის შემთხვევაში უპირატესობა ნოტარიულად დამოწმებულ ანდერძს ენიჭება. ანდერძის ნამდვილობა ხშირად ხდება დავის საგანი,“ – დასძენს ანნა მდინარაძე.

საია-ს იურისტი არსებულ პრაქტიკას გვიზიარებს: ადამიანები დავობენ, როგორც „შინაურული ანდერძის“, ასევე ნოტარიული დამოწმებული ანდერძის ნამდვილობაზე. „უმეტესად არგუმენტი არის ის, რომ მოხუცი იყო და ვერ აანალიზებდა რა დაწერა. ის ამას არ გააკეთებდა. სასამართლო იშვიათად ამთავრებს დავას მოსარჩელის სასარგებლო. თუ არ არის წარმოდგენილი უტყუარი მტკიცებულება, რაც დაადასტურებს, რომ მამკვიდრებლის ნება არ იყოს გამოხატული, დავის მოგება და ანდერძის გაბათილება რთულია,“ – გვიყვება ანნა მდინარაძე.

ანდერძი იმ შემთხვევაში შეიძლება გაბათილდეს, თუ დაადასტურა, რომ იგი მოტყუებით, შანტაჟით ან იძულებით არის შედგენილი. თუკი პირს რამდენიმე ანდერძი აქვს დატოვებული, უპირატესობა ბოლო ანდერძს ენიჭება.

ანდერძი სადავო ხდება „სავალდებულო წილის“ კუთხითაც, ანუ კანონი მიიჩნევს, რომ პირველი რიგის მემკვიდრეებს [მამკვიდრებლის შვილები, მეუღლე, მშობლები] ანდერძის მიუხედავად ქონებიდან წილი ერგებათ. იურისტის განმარტებით, ანდერძის მიუხედავად, პირველი რიგის მემკვიდრეებს იმ წილის ნახევარი ერგებათ, რასაც ისინი მიიღებდნენ ანდერძის არარსებობის შემთხვევაში.

„პირველი რიგის მემკვიდრეებს შორის რომელიმე მათგანს უპირატესობა არ აქვს. მაგალითად, პირის გარდაცვალების შემდეგ ანდერძი არ გვაქვს და ქონების 50-50 პროცენტი ნაწილდება შვილსა და მეუღლეზე. თუკი აღმოჩნდება, რომ ანდერძი არსებობს, მაშინ ანდერძის შინაარსის მიუხედავად, პირველი რიგის მემკვიდრეები ქონებიდან  25-25 პროცენტს მაინც მიიღებენ. ეს წესი გასაჩივრებულია საკონსტიტუციო სასამართლოში. მოსარჩელე მიიჩნევდა, რომ ეს იყო საკუთრების უფლების ხელყოფა, მაგრამ ეს ხედვა არ გაიზიარეს,“ – ამბობს ანნა მდინარაძე.

ვინ უნდა შეასრულოს ანდერძი, როცა ადამიანი „შინაურულ ანდერძს“ ტოვებს? – იურისტის თქმით, სავალდებულო არაა ანდერძის შესრულება კონკრეტულ პირს დაეკისროს. „შინაურული ანდერძი“ შესაძლოა არც არავისზე იყოს ჩაბარებული და კონკრეტულ ადგილზე იპოვოს ვინმემ. თუკი ანდერძი სადავო გახდება, პირმა იგი სასამართლოში უნდა მიიტანოს. „შინაურული ანდერძის“ ხანდაზმულობის ვადა შეტყობინების მიღებიდან 10 წელია.

ნოტარიულად დამოწმების შემთხვევაში, ანდერძის გაფორმების შესახებ ინფორმაცია ნოტარიუსთა პალატის სპეციალურ ბაზაში ხვდება. პირის გარდაცვალების შემდეგ კი, ნოტარიუსმა ოჯახს დღე უნდა დაუნიშნოს, როცა ის სპეციალურად დალუქულ კონვერტს გახსნის და დაინტერესებულ პირებს ანდერძის შინაარსს გააცნობს. მამკვიდრებელს შეუძლია სპეციალურად მიუთითოს კონკრეტული პირიც, ვინც ანდერძს შეასრულებს.

რამდენად არსებობს ანდერძის გაქრობის რისკი, ან იმის, რომ ნოტარიუსმა მამკვიდრებლის გარდაცვალებამდე ანდერძის შინაარსი სხვებს გააცნოს? – იურისტის განმარტებით, რისკი არსებობს, მაგრამ მსგავსი ქმედება სისხლისსამართლებრ პასუხისმგებლობას იწვევს.

 

 

 

 

 

 

 

გადაბეჭდვის წესი


ასევე: