მთავარი,სიახლეები

2017 წლის ათი მთავარი ამბავი

04.01.2018 • 2561
2017 წლის ათი მთავარი ამბავი

2017 წელი საქართველოსთვის საკმაოდ რთული იყო. საზოგადოება და ხელისუფლება არაერთი მნიშვნელოვანი გამოწვევის წინაშე აღმოჩნდა. „ბათუმელები“ ათი ყველაზე მნიშვნელოვანი მოვლენის მოკლე მიმოხილვას გთავაზობთ.

ევროპაში ვიზის გარეშე 

ევროპარლამენტმა საქართველოსთან სავიზო რეჟიმის გაუქმებას 2017 წლის 2 თებერვალს დაუჭირა მხარი, 28 მარტიდან კი, საქართველოს მოქალაქეებს ევროკავშირის ქვეყნებში მოკლევადიანი ვიზიტებით უვიზოდ მი­მოსვლის უფლება მიეცათ. 18 სექტემბრის მონაცემებით, ამ პერიოდში შენგენის ზონაში უვიზოდ საქართველოს 86 500 მოქალაქე შევიდა, ხოლო საზღვრიდან გამობრუნების 266 შემთხვევა დაფიქსირდა, რაც საერთო მონაცემის 0.3%-ია. ბოლო მონაცემები, წლის განმავლობაში რამდენმა ადამიანმა იმოგზაურა საქართველოდან შენგენის ზონაში უვიზოდ, შინაგან საქმეთა სამინისტროს ჯერ არ გამოუქვეყნებია.

ფოტო: ევროპული პრესფოტო სააგენტო/EPA -FEDERICO GAMBARINI

ციანიდის სკანდალი საპატრიარქოში

2017 წლის 10 თებერვალს საქართველოს მთავარმა პროკურატურამ თბილისის საერთაშორისო აეროპორტში დააკავა დეკანოზი გიორგი მამალაძე. მისი ბარგის ჩხრეკისას, პროკურატურის ცნობით, ამოღებულ იქნა ნატრიუმის ციანიდი. თავდაპირველად ხელისუფლების განცხადებაში მინიშნებული იყო, რომ იგეგმებოდა გერმანიაში სამკურნალოდ წასული საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქის მკვლელობა, მოგვიანებით კი პროკურატურამ განმარტა, რომ დეკანოზი აპირებდა პატრიარქის მდივნის, შორენა თეთრუაშვილის მკვლელობას. მამალაძემ სასამართლო პროცესების დროს თქვა, რომ მისი მეშვეობით მკვლელობის მომზადებაში თანამონაწილეობის დაბრალებას ცდილობდნენ ბათუმისა და ლაზეთის მიტროპოლიტ დიმიტრი შიოლაშვილისთვის და პატრიარქის დაცვის უფროსის, იოსებ ოხანაშვილისთვის, რომელიც მიტროპოლიტ დიმიტრის სიძეა. მამალაძეს სასამართლომ ცხრაწლიანი პატიმრობა მიუსაჯა. დეკანოზი ბრალს არ აღიარებს, სასამართლო სხდომები პროკურატურის მოთხოვნით დაიხურა.

ციანიდის საქმის შემდეგ დროებით შეწყდა იმაზე საუბარი, რომ საქართველოს მომავალი პატრიარქი შესაძლოა დიმიტრი შიოლაშვილი გახდეს. ილია მეორემ 23 ნოემბერს თავისი ტახტის მესაყდრედ მიტროპოლიტი შიო მუჯირი დანიშნა, რაც იმას ნიშნავს, რომ პატრიარქის გარდაცვალების შემთხვევაში მიტროპოლიტი შიო შეასრულებს მის მოვალეობას, სანამ სინოდი ახალ პატრიარქს აირჩევს.

ფოტო: ევროპული პრესფოტო სააგენტო/ EPA/ZURAB KURTSIKIDZE

პოლიციის წინააღმდეგმარტის  მოვლენები ბათუმში

აქცია ბათუმში 11 მარტს, საღამოს, ჭავჭავაძის ქუჩაზე, „ბათუმი  პლაზასთან“ დაიწყო. აქციის მიზეზად დასახელდა ინციდენტი საპატრულო პოლიციასა და მოქალაქეს შორის. პატრულმა მოქალაქე ჯერ არასწორი პარკირებისთვის დააჯარიმა, შემდეგ კი სიტყვიერი შეურაცხყოფისთვის დააკავა. დააკავეს მოქალაქის თანმხლები პირიც.

მოგვიანებით აქციის მონაწილეებმა აჭარის პოლიციის დეპარტამენტის შენობასთან გადაინაცვლეს. ისინი დაკავებულების გათავისუფლებას ითხოვდნენ, თუმცა აქცია თანდათან უმართავი გახდა. აქციის მონაწილეებმა დაიწყეს ქვების სროლა პოლიციელების მიმართულებით, დააზიანეს ქალაქის ინფრასტრუქტურა, ცეცხლი წაუკიდეს პოლიციისა და სამოქალაქო პირების მანქანებს, დაამტვრიეს შუქნიშნები. აქციაზე დაშავდა 20-ზე მეტი ადამიანი, პოლიციელები და აქციის მონაწილეები. 12 მარტს, დილით, პოლიციამ 40-მდე ადამიანი დააკავა. ბრალი ყველა  დაკავებულმა აღიარა, გარდა ერთისა.

პროკურატურა მიიჩნევს, რომ აქციის ორგანიზატორები არიან არასამთავრობო ორგანიზაცია „ანტიკორუფციული  ცენტრის“ ხელმძღვანელი, მერაბ ღოღობერიძე და ენმ-ეს ყოფილი წევრი ირაკლი ჩხვირკია. ისინი ბრალს არ აღიარებენ. სასამართლო განხილვა ჯერ კიდევ გრძელდება.

პოლიციის ეზოში მანქანები იწვის. ფოტო: „ბათუმელები“/ მანანა ქველიაშვილი

მუხთარლის გატაცება და ჩაბუქის საქმე

2017 წლის 24 მაისს საქართველოს სამართალდამცავებმა, თურქეთის ხელისუფლების მოთხოვნით, მუსტაფა ემრე ჩაბუქი დააკავეს. ჩაბუქი საქართველოში, „ჩაღლარის“ სასწავლო დაწესებულებებში 2002 წლიდან მუშაობდა. თურქეთის ხელისუფლება ამტკიცებს, რომ ჩაბუქი ფეთულა გიულენთან დაკავშირებულ ორგანიზაცია „ფეტოსთან“ თანამშრომლობს. ერდოღანის მთავრობა „ფეტოს“ ტერორისტულ ორგანიზაციად მიიჩნევს და ჩაბუქის ექსტრადაციას ითხოვს.

აზერბაიჯანელი აქტივისტი და ჟურნალისტი, აფგან მუხთარლი 2017 წლის 29 მაისს გაიტაცეს თბილისიდან. ჟურნალისტი ოჯახთან ერთად პრეზიდენტ ალიევის რეჟიმს იყო გამორიდებული. თბილისიდან გატაცებული ჟურნალისტი სწორედ ბაქოს ციხეში აღმოჩნდა. მუხთარლიმ თქვა, რომ ის აზერბაიჯანულ მხარეს ქართულმა სამართალდამცავებმა გადასცეს. მუხთარლის გატაცების ფაქტზე საქართველოს ხელისუფლებამ საერთაშორისო კრიტიკა დაიმსახურა. გამოძიებას ამ საქმეზე ჯერ კიდევ არაფერი დაუდგენია.

ჩაბუქისა და მუხთარლის საქმეები შეფასდა, როგორც მეზობელი სახელმწიფოების ჩარევა საქართველოს შიდა პოლიტიკაში.

საქართველოს პარლამენტი. ქართველი ჟურნალისტები თავზე ჩამოცმული შავი პარკებით აპროტესტებენ თბილისიდან აფგან მუხთარლის გატაცებას. ფოტო: ნეტგაზეთი/ გუკი გიუნაშვილი

დეკრიმინალიზაციის მოთხოვნა

10 ივნისს თბილისში ნარკოტიკული საშუალების უკანონო შეძენა-შენახვის ბრალდებით დააკავეს რეპპროექტ „ბირჟა მაფიის“ წევრები. დაკავებულების თქმით, რეალურად, დაკავების მიზეზი ვიდეოკლიპი იყო, რომლითაც მათ პოლიცია გააშარჟეს. რეპერების დაკავებას ხალხმრავალი აქცია მოჰყვა, სადაც რეპრესიული ნარკოპოლიტიკა გააპროტესტეს.

24 ოქტომბერს საქართველოს საკონსტიტუციო ს­ას­ამ­ა­რთლომ არა­კო­ნსტიტუციურად ცნო კანონის ის ნორმა, რომელიც პი­რადი მოხმარების მი­ზნით მარიხუანას შეძენა/შენახვისათვის პა­ტიმრობას ითვალისწინებდა. სასამართლოს არ უმსჯელია მარიხუანას დეკრიმინალიზაციაზე.

10 დეკემბერს კვლავ გაიმართა ხალხმრავალი აქცია სამი მოთხოვნით: 1. წლის ბოლომდე დაჩქარებულ რეჟიმში დამტკიცდეს დეკრიმინალიზაციის კანონპროექტი; 2. დაიწყოს პოლიციის რეფორმა და რეპრესიაზე ორ­ი­ენტირებული სისტემა ადამიანზე ორიენტირებული გახდეს; 3. სა­ქა­რთ­ველოს პრეზიდენტმა 2017 წლის დეკემბრის ბოლომდე შეიწყალოს ნარ­კოდ­ანაშაულში მსჯავრდებული პირები.

აქცია თბილისში. ფოტო: ნეტგაზეთი/გუკი გიუნაშვილი

ტყეები ცეცხლის ალში

20 აგვისტოს, დაახლოებთ 14:30 საათზე, ბორჯომთან ახლოს, სოფელ დაბაში მთის ერთ ფერდობზე გაჩნდა ხანძარი, რომელიც მალევე დიდ ფართობზე გავრცელდა და რამდენიმე დღეში ცეცხლის კერები ბორჯომის ხეობის ტყეების დიდ ნაწილზე გავრცელდა. ხანძრის ჩაქრობაში მეხანძრეებთან ერთად ჯარიც ჩაერთო. ხანძრის ჩაქრობის ოპერაციაში მონაწილეობდნენ ვერტმფრენები ბელორუსიდან, თურქეთიდან, აზერბაიჯანიდან.

20-24 აგვისტოს საქართველოს სხვადასხვა რეგიონში ხანძრის 11 კერა გაჩნდა და დაახლოებით 133 ჰექტარი ტერიტორია დაიწვა.

ხანძარი ბორჯომის ხეობაში. ფოტო: საგანგებო სიტუაციების მართვის სააგენტო

ფაროსანას შემოსევა

მავნებელმა მწერმა, აზიურმა ფაროსანამ, წელს საქართველოს რეგიონები დააზარალა. მწერმა, რომელიც 300-მდე სასოფლო-სამეურნეო კულტურას ანადგურებს, შემოსავლის გარეშე დატოვა ათასობით ოჯახი, განსაკუთრებით იზარალეს მათ, ვისი შემოსავლის წყაროც თხილი და სიმინდია. სპეციალისტების შეფასებით, საქართველოს მთავრობამ ფაროსანასთან ბრძოლა პირველივე ეტაპზე დააგვიანა, რასაც  მწერის მასობრივი გავრცელება მოჰყვა, განსაკუთრებით, დასავლეთ საქართველოში.

რა ზარალი მიაყენა მავნებელმა მწერმა საქართველოს, ჯერ ცნობილი არ არის.

2018 წელს ფაროსანასთან ბრძოლაში 15 მილიონი ლარი დაიხარჯება.

ფაროსანა მთავრობის კანცელარიაში. ფოტო: ნეტგაზეთი/მარიამ ბოგვერაძე

თვითმმართველობის არჩევნები

2017 წლის 21 ოქტომბერს საქართველოში ადგილობრივი თვი­თმ­მართველობის არჩევნები გაიმართა. ამომრჩეველმა 64 საკრებულოს 2058 წევრი და 64 მერი აირჩია. ქუთაისში, ყაზბეგში, ბორჯომში, ოზურგეთში, მარტვილსა და ხაშურში არჩევნების მეორე ტური ჩატარდა.

წელს ქვეყნის მასშტაბით სახელისუფლო პარტიას ამომრჩევლის 55.81%-მა დაუჭირა მხარი. მერის არჩევნებზე ორმა დამ­ოუკიდებელმა კანდიდატმა – ოზურგეთსა და თიანეთში სახელისუფლო კანდიდატს მოუგო. გარდა ამისა, დამოუკიდებელმა კანდიდატებმა არჩევნები მოიგეს 22 მაჟორიტარულ ოლქში.

ცესკოს მონაცემებით, ამომრჩეველთა ერთიან სიაში 3 440 123 ამო­მ­რჩეველია რეგისტრირებული. არჩევნებზე 1 570 500 ამომრჩეველი მივიდა.

ფოტო: „ბათუმელები“/ მანანა ქველიაშვილი

ანტიტერორისტული სპეცოპერაცია თბილისში

თბილისში, გაბრიელ სალოსის ქუჩაზე, კონტრტერორისტული სპეცოპერაცია 21 ნოემბერს, 20:00 საათზე დაიწყო და 22 ნოემბერს, 17:30 საათზე დასრულდა. სუს-ის ცნობით, სპეცოპერაციის შედეგად მოკლეს დანაშაულებრივი ჯგუფის სამი წევრი და დააკავეს – ერთი. სპეცოპერაციის დროს დაიღუპა ერთი სპეცრაზმელი და დაიჭრა – ოთხი. ოპერაციის შემდეგ მედიამ გაავრცელა ინფორმაცია, რომ მოკლულებს შორის ერთ-ერთი ახმედ ჩატაევია, რაც რამდენიმე დღის შემდეგ სუს-მაც დაადასტურა. ჩატაევი ISIS-ის რუსულენოვანი ქვედანაყოფის, „იარმუკის ბატალიონის“ უფროსი, აშშ-ის მიერ საერთაშორისო ტერორისტთა სიაში იყო შეყვანილი. ახმედ ჩატაევის სახელი მედიაში პირველად 2012 წელს, ლაფანყურის სპეცოპერაციის შემდეგ გამოჩნდა. ასევე ითქვა, რომ ის წინა ხელისუფლების დროს საქართველოს რეკრუტირებული აგენტი იყო. ლაფანყურის სპეცოპერაციის სასამართლო გამოძიებამ ჩატაევი პატიმრობიდან გაათავისუფლა. კონტრტერორისტული სპეცოპერაციის შესახებ საზოგადოება ამ დრომდე არ ფლობს ამომწურავ ინფორმაციას.

სპეცოპერაცია თბილისში. ფოტო: მიშა მეფარიშვილი

ხანძარი სასტუმროლეოგრანდში

24 ნოემბერს ბათუმში, ხუთვარსკვლავიან სასტუმრო „ლეოგრანდში“ ხანძარი გაჩნდა, რის შედეგადაც 11 ადამიანი დაიღუპა, 21 კი საავადმყოფოში აღმოჩნდა.

ხანძრის შედეგებზე საუბრისას საქართველოს ხელისუფლებამ აღიარა, რომ უსაფრთხოების კუთხით (მათ შორის სახანძრო უსაფრთხოების), ქვეყანაში საგანგაშო მდგომარეობაა. მთავრობამ განაცხადა, რომ სახანძრო უსაფრთხოებაზე ზედამხედველობის მექანიზმები არაეფექტურია და პირობა დადო, რომ კანონს გაამკაცრებს. გამოძიება ამ ტრაგიკულ შემთხვევასთან დაკავშირებით, არ დასრულებულა.

სასტუმრო „ლეოგრანდის“ გაბზარული მინა ბათუმის ტრაგედიის სიმბოლო გახდა. ფოტო: ირაკლი მეტრეველი

მასალა გამოქვეყნდა ჟურნალ „ბათუმელებში“

გადაბეჭდვის წესი