როგორ უშლის ევროპისკენ სვლას ხელს რუსული კანონის დაბრუნება პარლამენტში

რუსული კანონი, რომლის მიღებასაც „ქართული ოცნება“ ისევ აპირებს, საქართველოს ევროკავშირში გაწევრიანების პროცესს უშლის ხელს.

„სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებისთვის ხელსაყრელი გარემოს შექმნა, შენარჩუნება და მედიის თავისუფლების უზრუნველყოფა დემოკრატიის საფუძველს წარმოადგენს. მას ასევე გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს ევროკავშირში გაწევრიანების პროცესისთვის. ევროპულმა საბჭომ საქართველოს კანდიდატის სტატუსი მიანიჭა იმის გათვალისწინებით, რომ გადაიდგმებოდა ევროკომისიის 2023 წლის 8 ნოემბრის რეკომენდაციის შესაბამისი ნაბიჯები,“ – თქვა ევროკავშირის საგარეო ქმედებათა სამსახურის პრესსპიკერმა, დღეს, 4 აპრილს გავრცელებულ განცხადებაში.

საფრთხე, რომ „ქართული ოცნების“ მიერ პარლამენტში დაბრუნებული რუსული კანონი საქართველოს ევროპულ მომავალს დააზიანებს, რეალურია.

როგორ უშლის ხელს რუსული კანონის დაბრუნება ევროპისკენ სვლას, კერძოდ, მეორე ეტაპზე გადასვლას, რაც გულისხმობს მოლაპარაკების დაწყებას? – ვკითხეთ სამოქალაქო საზოგადოების ფონდის ევროინტეგრაციის პროგრამის ხელმძღვანელს ვანო ჩხიკვაძეს:

„ევროკავშირში გაწევრიანებაზე მოლაპარაკებების დაწყების წინა პირობა არის 9 ნაბიჯის შესრულება. დღეს გამოქვეყნდა ევროკავშირის საგარეო ქმედებათა სამსახურის პრეს-სპიკერ პიტერ სტანოს განცხადება. ის ამბობს, რომ რუსული კანონი მინიმუმ ორ ნაბიჯს ეწინააღმდეგება.

პირველს, რომელიც შეეხება დეზინფორმაციის წინააღმდეგ ბრძოლას და მეცხრეს, რომელიც მოითხოვს სამოქალაქო საზოგადოების ჩართულობას და ისეთი გარემოს შექმნას, სადაც სამოქალაქო საზოგადოება თავისუფლად იმუშავებს.

ამ ორი ნაბიჯის წინააღმდეგ მიმართული ეს კანონი, საბოლოოდ ხელს უშლის იმას, რომ გავიდეთ ევროკავშირში ინტეგრაციის გზაზე. შესაბამისად, ეს კანონი ეწინააღმდეგება 9 ნაბიჯიდან მინიმუმ ორს. ამ ნაბიჯების შესრულება კი არის იმის წინაპირობა, რომ ქვეყანა წავიდეს ევროკავშირისკენ და დაიწყოს მოლაპარაკებები გაწევრიანებასთან დაკავშირებით,“ – ამბობს ვანო ჩხიკვაძე.

ვანო ჩხიკვაძე

მისი თქმით, „ქართული ოცნება“ ცდილობს ძალაუფლების შენარჩუნებას და განმტკიცებას. მმართველი პარტიის ამოცანაა, ნებისმიერი რამ, რაც ხელს უშლის ამ ამოცანის განხორციელებას, გზიდან ჩამოიშოროს. ძალაუფლების განმტკიცებაში ხელისუფლებას კი ხელს უშლის სამოქალაქო საზოგადოება და მედია.

მედია და სამოქალაქო საზოგადოება მონიტორინგს უწევს ბევრ ისეთ თემას, რომელიც ხელისუფლებას აღიზიანებს. მაგალითად, ამონიტორინგებენ როგორ მიმდინარეობს ბრძოლა კორუფციის წინააღმდეგ, როგორ ტარდება ან არ ტარდება მართლმსაჯულების რეფორმა და ამასთან დაკავშირებით ინფორმაციას აწვდიან საზოგადოებას.

„ბოლო პერიოდში დავინახეთ, რომ მედია და სამოქალაქო საზოგადოება იყვნენ ის აქტორები, რომლებიც ითხოვდნენ მოსამართლეების კეთილსინდისიერების შემოწმებას, რომელთაც გამოავლინეს მაღალი თანამდებობის პირების მიერ შესაძლო კორუფციის სქემები.

ეს, ბუნებრივია, ხელს უშლის ხელისუფლებას, იყოს კომფორტის ზონაში და უზრუნველყოს არჩევნებში გამარჯვება. ამიტომ არის მედია და NGO სექტორი ამოღებული სამიზნედ. თუ მათ გააჩუმებენ, ბევრად უფრო ადვილი იქნება არჩევნებში გამარჯვების მიღწევა,“ – ხსნის თავისუფალი მედიის და სამოქალაქო სექტორში მიზანში ამოღების მიზეზს ვანო ჩხიკვაძე.

„ქართული ოცნება“ ცდილობს გასული წლის მარტის პროტესტის მსგავსი ტალღა აირიდოს თავიდან, ამიტომ მანიპულაციურად დაიყვანა კანონპროექტი ორ ჯგუფზე და ამტკიცებს, რომ რუსული კანონი მხოლოდ მედიას და სამოქალაქო სექტორს შეეხება.

„კანონის გავლენის დავიწროებას ხელისუფლება ცდილობს იმ მარტივი ლოგიკით, რომ ამ კანონპროექტის წინააღმდეგ რაც შეიძლება ცოტა ხალხი გამოვიდეს და არ შეექმნას პრობლემა მის მიღებას. შესაბამისად, რაც უფრო ნაკლებ ადამიანს გაუჩნდება პროტესტი და რაც უფრო ნაკლები ხალხი წავა მის წინააღმდეგ, ეს ხელისუფლებას უფრო უკეთეს მდგომარეობაში ჩააყენებთ, რომ მიიღოს კანონი.

რაც შეეხება დაფარვას, ეს კანონპროექტი ბევრ ადამიანს ეხება. არიან არასამთავრობო ორგანიზაციები, რომლებიც გარკვეულ სერვისებს აწვდიან ბენეფიციარებს. ეს იქნება ჯანდაცვის სფერო, განათლება თუ ასე შემდეგ.

თუ მიიღებს ხელისუფლება ამ კანონს, ის შეეხება აბსოლუტურად ყველას. აქ არ გაჩერდება ხელისუფლება, რაღაც პერიოდის მერე, კანონს კიდევ უფრო გააუარესებენ და გაამკაცრებენ,“ – ამბობს ვანო ჩხიკვაძე.

• საქართველო ევროკავშირის წევრობის გზაზე –  სად ვართ ახლა

2023 წლის 14 დეკემბერს, ევროკავშირის წევრი ქვეყნების ლიდერების გადაწყვეტილებით,  საქართველოს მიანიჭეს კანდიდატი ქვეყნის სტატუსი.

დათქმა იყო, რომ საქართველომ უნდა შეასრულოს 9 პუნქტიანი რეკომენდაცია.

იმისათვის, რომ ქვეყანა ევროკავშირის წევრი გახდეს, საჭიროა სამი ეტაპის გავლა. პირველი ეტაპია ქვეყნის სურვილი და მზაობა გახდეს ევროკავშირის წევრი. ეს ეტაპი საქართველომ უკვე გაიარა და მიიღო კანდიდატი ქვეყნის სტატუსი. დარჩენილია კიდევ ორი ეტაპი – მოლაპარაკებების დაწყება და ქვეყნის ევროკავშირში გაწევრიანება.

მოლაპარაკების გახსნის ეტაპი ისეთივე მნიშვნელოვანია, როგორიც იყო კანდიდატის სტატუსის მიღება.

მოლაპარაკებების დაწყებაზე გადაწყვეტილებას საქართველო 2024 წლის შემოდგომაზე ელის.

სწორედ 2024 წლის შემოდგომაზე უნდა გამოქვეყნდეს გაფართოების პაკეტი, რომელსაც ევროკომისია ყოველწლიურად იღებს. ესაა სტრატეგიულ დოკუმენტი ევროკავშირის გაფართოების პოლიტიკაზე და ანგარიშები, რომლებშიც შეფასებულია კანდიდატი ქვეყნებისა და პოტენციური კანდიდატების პროგრესი.

• ვის ეხება რუსული კანონი

რუსული კანონის პარლამენტში დაბრუნებით საფრთხე ექმნება მედიის თავისუფლებას და სამოქალაქო სექტორს.

თუ საქართველოში არ იქნება თავისუფალი მედია და შეზღუდავენ არასამთავრობო ორგანიზაციებს ეს კანონი შეეხება ყველას – სტუდენტს, სოფლად თუ ქალაქად მცხოვრებ ადამიანს, ექიმს, მასწავლებელს, იურისტს, ჟურნალისტს, ინჟინერს და საერთოდ ნებისმიერი პროფესიის ადამიანს.

რუსული კანონი საფრთხეს უქმნის ქვეყნის მასშტაბით მომუშავე ყველა იმ ორგანიზაციას, რომელიც სერვისებს აწვდის საზოგადოების ყველაზე მოწყვლად ჯგუფებს, მათ შორის მარტოხელა დედებს, შშმ პირებს, ხანდაზმულებს, ძალადობის მსხვერპლებს.

რუსული კანონი გავლენას იქონიებს იმ ახალგაზრდულ ორგანიზაციებზე, რომლებიც გაცვლით პროგრამებს აორგანიზებენ სასწავლო ან/და მოხალისეობრივ სამუშაოებზე წამსვლელთათვის.

რუსული კანონი გავლენას მოახდენს საზოგადოების ყველა ფენაზე და შეეხება საქართველოში მცხოვრებ ყველა ადამიანს.