გადამდგარი გენერალ-მაიორი ვახტანგ კაპანაძე, რომელიც მუდმივად აკვირდება ფრონტს უკრაინაში, დარწმუნებულია, რომ რუსი გენერლები გადაწყვეტილებებს ომის მეორე ფაზაზე საერთოდ ვეღარ იღებენ, რადგან მათ რისკი აშინებთ და მხოლოდ „ინერციით მიდიან“.
„რუსეთს ახლა აქვს ორი გზა, რასაც შეიძლება დაადგეს ოპერატიული პაუზის შემდეგ,“ – საკუთარ ვარაუდს გვიზიარებს გადამდგარი გენერალი: დაკავებული ტერიტორიების დაცვა, თუ ახალი იერიში?
ვახტანგ კაპანაძე არ გამორიცხავს, 9 მაისის შემდეგ რუსეთმა საყოველთაო მობილიზაცია გამოაცხადოს და ხელახლა დაიწყოს იერიში. „ხორცის მანქანაში გაატარებს ასეთ შემთხვევაში ჯარებს და მაინც ვერაფერს მიაღწევსო“, – დარწმუნებულია გადამდგარი გენერალი. ამიტომაც, მას უფრო რეალური ჰგონია, რომ პუტინი 9 მაისის შემდეგ დაკავებული ტერიტორიიდან ფეხს აღარ მოიცლის. ბუნებრივია, იქამდე, ვიდრე უკრაინა კონტრდარტყმისთვის არ იქნება მზად.
„ბათუმელებმა“ ვახტანგ კაპანაძესთან ინტერვიუ ჩაწერა. ის გადამდგარი გენერალ-მაიორია და სამხედრო მეცნიერებათა დოქტორი. ვახტანგ კაპანაძე საქართველოს გენერალური შტაბის უფროსი ორჯერ იყო. ის ანალიტიკურ ცენტრ „ჯეოქეისის“ მრჩეველია.
- ბატონო ვახტანგ, თქვენი აზრით, რატომ გაუჭირდათ რუსებს ამ დრომდე აზოვსტალის აღება? ბრიტანული დაზვერვა ამბობს იმას, რაც თქვენ აღნიშნეთ ჩვენთან ინტერვიუში კვირის დასაწყისში, რომ აზოვსტალზე რუსეთისგან შეტევის გაძლიერება 9 მაისს უკავშირდება.
გაუჭირდათ, რადგან მნიშვნელოვანია აზოვსტალის რთული მდებარეობა და ბრძოლის სახე, რაც მიწისქვეშ არის საჭირო. მოგეხსენებათ, აზოვსტალი არის გაშლილი 11 ათას კვადრატულ მეტრზე და გვირაბების ჯამური სიგრძე 23 კილომეტრია, სხვადასხვა ადგილას ამოდის ეს გვირაბი ქალაქში, 3 – 4 სართულზე ჩადის მიწის ქვეშ, გვირაბების სიგანე ზოგიერთ შემთხვევაში 2 მეტრია. ბუნებრივია, ამ მოცემულობაში ბრძოლა მოითხოვს სპეციალურ მომზადებას, ხელოვნებას და შესაბამის აღჭურვილობას.
გარდა ამისა, როცა მიწისქვეშ იბრძვი, არ გაქვს საცეცხლე დარტყმა. უმთავრესია აქ ის, რომ მებრძოლები, რომლებიც აზოვსტალში იბრძვიან, ისევ ბრძოლისუნარიანი არიან – ეტყობათ გადაღლა, მაგრამ ისინი სიკვდილისთვისაც მზად არიან. ეს ძალიან ბევრს ნიშნავს. ამ ფრონტის შედეგი დამოკიდებულია ახლა მარაგებზე. მე არ ვიცი, რა მარაგები აქვთ იქ შემორჩენილი უკრაინელებს – საკვების, მედიკამენტების, საბრძოლო მასალის. არის ინფორმაცია, რომ ეს მარაგი შემცირებულია და ამას ემატება დაჭრილები, ვნახეთ, რომ ცელოფნებით აქვთ ჭრილობები გადახვეული. დღესვე რომ ჩაბარდნენ და გამოვიდნენ თეთრი ალმით, ეს ერთი წამით არ დააქვეითებს მათ გმირობას. ფაქტია, შეუძლებელი შეძლეს.
რუსებს უნდათ წაიტრაბახონ 9 მაისს, რომ აი, დენაციფიკაცია მოვახდინეთო, მაგრამ, მგონი, გაუჭირდებათ ამის გაკეთება. ორი დღე დარჩა და ჩახოცავენ იქ უამრავ რუს სამხედროს, რომ ამ მიზანს მიაღწიონ.
- რა ჩანს დონბასის ბრძოლებიდან? პენტაგონის ინფორმაციით, რუსებმა ვერ მიაღწიეს წარმატებას, რასაც ამ დროისთვის ელოდნენ და ეს დიდწილად განსაზღვრა უკრაინელების წინააღმდეგობამ.
წინა ორი დღე ნაკლები ინტენსივობა ჰქონდათ და ყურადღება ჰქონდათ გადატანილი კომუნიკაციის ზონაში დარტყმებზე – რკინიგზის კვანძებსა და ხიდებზე სარაკეტო დარტყმები განახორციელეს. ორი დღის შემდეგ კი, განაახლეს შეტევები და, როგორც ჩანს, აპირებენ გადავიდნენ ჩრდილოეთიდან სლავიანსკი-კრამატორსკის მიმართულებაზე. ეს იქნება საშუალო ალყა, მაგრამ ჯერ აქამდე ვერ მიდიან. შედარებით იოლი იქნება ლიმანის მიმართულება, რომ იქ დაჯგუფება მოაქციონ მცირე ალყაში.
- ეს რა ტაქტიკაა, რა მიზანს შეიძლება მიაღწიოს ამით რუსეთმა? „მზარდი და გაუწონასწორებელი, მაგრამ არა – არარსებული“ – ეს პენტაგონის პრესსპიკერის, ჯონ კირბის 6 მაისს გაკეთებული შეფასებაა.
რუსები ცდილობენ ტაქტიკური ტომრების შექმნას, რომ ჩამოატეხონ პატარ-პატარა დაჯგუფებები უკრაინას… როგორც ვხედავთ, ლუგანსკის საზღვარზე ფაქტობრივად გასულები არიან 85 პროცენტით, დონეცკი – 60 პროცენტი. ეს პატარ-პატარა, ლოკალური წარმატება აქვთ მხოლოდ და ცხადია, რომ უკრაინის ეშელონირებული თავდაცვითი ზღუდეების გარღვევას ვერ ახერხებენ. ეს ტაქტიკა ფიტავს რუსებს და არა უკრაინელებს. ვფიქრობ, რუსები მალე აიღებენ ოპერატიულ პაუზას, რომ რაღაც შეცვალონ თავიანთ მოქმედებაში.
- თქვენი აზრით, რუსეთის გენშტაბი ამ ოპერატიული პაუზის შემდეგ რას შეცვლის?
ვერ გეტყვით, რას შეიძლება გეგმავდეს რუსეთის გენშტაბი, რადგან რასაც ვუყურებ, ძალიან უნიჭოდ აკეთებენ ყველაფერს. აბსოლუტურად არანაირი სიახლე, არანაირი მოქნილობა არ ჩანს… მე მაინც მათ ადგილას ვიფიქრებდი, რომ დიდ ალყებს შეეშვან და ერთ მიმართულებაზე გავაკეთებდი კონცენტრირებას, მაგალითად, მიკოლაევი-დნესტრისპირეთის მიმართულებით, ან კრივოი-რიგის, რომ ზაპოროჟიე მოეწყვიტათ უკრაინისთვის.
- „უნიჭოდ“ – ამბობთ თქვენ რუსული არმიის მისამართით. რა გადაწყვეტილებებმა გაგიჩინათ ეს შეფასება?
აი, აბსოლუტურად ვერაფერს აკეთებენ, მონოტონურად არიან და ინერციით მოქმედებენ. ვერცერთი ცრუ მანევრი, ოპერატიული მანევრი, ყურადღების გადატანა, მიმართულების მოულოდნელი შეცვლა, ახალი ტაქტიკის გამოყენება, რამე სიახლე მაინც… 19 აპრილს თქვენთან გამოქვეყნებულ ინტერვიუში, რაც ვისაუბრე, მას შემდეგ არაფერი შეუცვლიათ.
ჩანს, როგორ ხდება მოხალისეების შეგროვება, დანაყოფების შევსება და რიტორიკა. ჩანს, რომ მათ არ უნდათ რისკის გაღება და ინერციით მიდიან, მერე ცდილობენ, წარმოქმნილი პირობები წარმოაჩინონ თავის სასარგებლოდ.
- თქვენი დაკვირვებით, რა გახდა დემოტივატორი რუსული არმიისთვის?
ჩემი აზრით, პასუხისმგებლობის თავზე აღება არავის სურს, რადგან შიგნით მიდის გენერლების დაბარება, ზოგი გაუშვეს, ზოგიც დააკავეს, ჯერ კიდევ არ ვიცით, რა ხდება ზუსტად, მაგრამ ფაქტია ეს შიდაუწყებრივი დაპირისპირება. ეს მოტივაციას უკარგავს ყველა დონის მეთაურს, რადგან ხედავს, რომ შესაძლოა დაისაჯოს. გარდა ამისა, რუსული არმია გადაიღალა ამდენი წარუმატებლობით, დროული როტაციაც ვერ ხერხდება, მოკლედ, ბევრი ფაქტორია.
- საერთოდ გამორიცხავთ, რომ რუსები მიაღწევენ რამე წარმატებას უკრაინაში რომელიმე მიმართულებით?
ჩემი აზრით, რუსეთი უკრაინაში ვერ მიაღწევს ხელშესახებ წარმატებას და ის იქნება უფრო პროპაგანდისტების იმედად, რომ რამე გააფორმონ წარმატებად, როგორც ახლა ლავროვი ამბობს, რომ მათი ამოცანაა მხოლოდ დონეცკი-ლუგანსკი და მეტი არაფერი სურთ.
- უშვებთ, რომ ოპერატიული პაუზის შემდეგ რუსეთმა საყოველთაო მობილიზება გამოაცხადოს და ახალი მიმართულებით წამოიწყოს შეტევა?
რუსეთს ახლა აქვს ორი გზა: პირველი არის ის, რომ ცდილობს, როგორ გამოვიდეს ომიდან და როგორ დაასრულოს ეს ომი, მარიუპოლი საბოლოოდ დაიქვემდებაროს და აი, ამ დაკავებული ტერიტორიების დაცვა დაიწყოს. ეს პუტინს მისცემს საშუალებას, ამ პირობებში ხელისუფლებაში ყოფნა გაიხანგრძლივოს და შეინარჩუნოს სამხედრო რესურსებიც.
მეორე ვარიანტია, რომ ბოლომდე იბრძოლოს, მობილიზაციაც გამოაცხადოს და ბოლომდე ხორცის მანქანაში გაატაროს ჯარები. ამ შემთხვევაში ის მაინც ვერ მიაღწევს მიზანს და აერევა ქვეყნის შიგნითაც სიტუაცია. ეს არის ორი სცენარი, თუ არ ჩავთვლით ბირთვული ომის დაწყებას, რაც ნაკლებრეალურია.
- რომელ ვერსიას აირჩევს პუტინი, თქვენი აზრით?
რუსეთზე რამეს პროგნოზირება რთულია, პუტინის თავში დიდი დომხალი ტრიალებს. თუკი ვინმეს საღი აზრი აქვს, უნდა უთხრას, რომ ამ მომენტში მაინც გაჩერდეს, ანუ პირველ ვარიანტზე. პირველი ვარიანტი არის ამ სიტუაციას ყველაზე მისადაგებული და ლოგიკური რუსეთისთვის.
- ამასობაში უკრაინა გაძლიერდა. თქვენი დაკვირვებით, რა დრო დასჭირდება უკრაინას ძლიერი კონტრდარტყმისთვის?
უკრაინამ უნდა მოახდინოს დროულად საკუთარი ძალების აკუმულირება და გადაჯგუფება. ვფიქრობ, რამდენიმე თვე მაინც დასჭირდება მას. რამდენიმე პირობა უნდა შეიქმნას ოპერატიული კონტრდარტყმისთვის: მოწინააღმდეგე უნდა იყოს შეჩერებული, მას უნდა ჰყავდეს მეორე ეშელონიც შემოყვანილი ბრძოლაში, რეზერვები არ უნდა ჰქონდეს, მოწყვეტილი უნდა იყოს ამ ძალებს, მნიშვნელოვანი ზარალი უნდა ჰქონდეს და ბრძოლისუნარიანობა დაქვეითებული უნდა იყოს. რა თქმა უნდა, ამ დროს, შენ უნდა გქონდეს შესაბამისი ძალა.
- ამერიკული ჰაუბიცები, ასევე „შტორმერის“ ჯავშანტექნიკა ბრიტანეთიდან – რამდენად ცვლის ეს სამხედრო აღჭურვილობა უკრაინის სამხედრო ძალას?
რა თქმა უნდა, ეს მნიშვნელოვანი წინსვლაა და განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია იგივე „ჯეპარდების“ მიღება, ვინაიდან ესაა ჰაერსაწინააღმდეგო, საზენიტო თვითმავალი ქვემეხების სისტემა, რომელიც ფაქტობრივად ჯავშანტექნიკას იცავს. ასევე, მისაბმელიანი ჰაუბიცები M 777 ეფექტურია იმისთვის, რომ კონტრსაბატალიონო ბრძოლა მოუგოს 152-მილიმეტრიან რუსულ ჰაუბიცებს. წარმოიდგინეთ, მისი სროლის სიშორე 5 კილომეტრზე მეტია და სიზუსტეც გაცილებით მაღალია.
