იუსტიციის მინისტრის 2021 წლის 9 თებერვლის ბრძანებით, უვადო თავისუფლების აღკვეთით მსჯავრდებული პირის გათავისუფლებისთვის მომზადების პროგრამა დამტკიცდა, რომელიც ძალაში დღეს, 10 თებერვალს, შევიდა.
პროგრამაში ჩართვა შეუძლია იმ მსჯავრდებულს, რომელმაც ფაქტობრივად მოიხადა თავისუფლების აღკვეთის არანაკლებ 12 წელი და წერილობით თანხმობას აცხადებს პროგრამაში მონაწილეობაზე.
ბრძანებაში აღნიშნულია ასევე, რომ პროგრამა ხორციელდება სახელმწიფო ენაზე. ის მსჯავრდებულები კი, რომლებიც არ ფლობენ სახელმწიფო ენას, პროგრამის დაწყებისთანავე ერთვებიან ქართული ენის შემსწავლელ კურსებში.
პროგრამის ხანგრძლივობა 2 წელია. საჭიროების შემთხვევაში, პროგრამის ხანგრძლივობა შეიძლება გაგრძელდეს არაუმეტეს 2 წლით.
„პროგრამის მიზანია უვადო თავისუფლების აღკვეთით მსჯავრდებული პირების სასჯელის შემდგომი მოხდისაგან პირობით გათავისუფლების, აგრეთვე უვადო თავისუფლების აღკვეთის საზოგადოებისათვის სასარგებლო შრომით ან შინაპატიმრობით შეცვლისთვის, შემთხვევის მართვის ფარგლებში, მსჯავრდებულთა ჩართულობა ისეთ ღონისძიებებში, რომლებიც ხელს შეუწყობს მათ რეაბილიტაციას და რესოციალიზაცია-რეინტეგრაციისთვის მზადებას“, – აღნიშნულია ბრძანებაში.
პროგრამით გათვალისწინებულია მსჯავრდებულთა შეფასება, ინდივიდუალური პროგრამის შედგენა, საგანმანათლებლო და ფსიქო-სოციალური პროგრამებისა და სხვადასხვა აქტივობების უზრუნველყოფა და სასამართლოსთვის წარსადგენად შემაჯამებელი ანგარიშის მომზადება.
პროგრამა შედგება 8 ეტაპისგან, რომელიც აერთიანებს სასწავლო მოდულებსა და მხარდამჭერ აქტივობებს:
- ეტაპი I – მსჯავრდებულის შეფასება, ინდივიდუალური პროგრამის შედგენა და დაზარალებულთან ან მის უფლებამონაცვლე მხარესთან დაკავშირებული ინფორმაციის ამსახველი ანგარიშის მომზადება;
- ეტაპი II – კონსტრუქციული ურთიერთობების აგება;
- ეტაპი III – ჯანსაღი ცხოვრება და პროფესია;
- ეტაპი IV – ფსიქო-სოციალური მხარდაჭერა;
- ეტაპი V – სამოქალაქო განათლება (საგანმანათლებლო მოდული);
- ეტაპი VI – მაკრო სისტემები (საგანმანათლებლო მოდული);
- ეტაპი VII – ადაპტაციის უნარების გაუმჯობესება (საგანმანათლებლო/უნარების განვითარების მოდული);
- ეტაპი VIII – მომავლის კონსტრუქციული დაგეგმვა.
ცალკეული ეტაპების დაძლევა ფასდება პროგრამით განსაზღვრული კრიტერიუმებით, რაც შემდგომ ეტაპზე გადასვლის წინაპირობაა. თუ მსჯავრდებული ვერ დაძლევს პროგრამის რომელიმე ეტაპს, იგი შესაბამის ეტაპს ხელმეორედ გაივლის.
მსჯავრდებულის მიერ პროგრამის ყველა ეტაპის გავლის შემთხვევაში სპეციალური გუნდი [შემადგენლობას ამტკიცებს პენიტენციური დაწესებულების დირექტორი] აკეთებს საბოლოო შეფასებას და ადგენს „გათავისუფლებისთვის მომზადების პროგრამის შემაჯამებელ ანგარიშს“, რომელიც ინახება მსჯავრდებულის პირად საქმეში, ხოლო მსჯავრდებულის მიერ სასჯელის სახით დანიშნული უვადო თავისუფლების აღკვეთის გადასინჯვის შესახებ სასამართლოსთვის მიმართვის შემთხვევაში, ეგზავნება სასამართლოს.
სასამართლოს მიერ უვადო თავისუფლების აღკვეთის სახით დანიშნული სასჯელის გადასინჯვის თაობაზე შუამდგომლობის დაკმაყოფილებაზე უარის შემთხვევაში, გუნდი აფასებს მსჯავრდებულს და მის საჭიროებებზე მორგებულ განახლებულ 6-თვიან ინდივიდუალურ პროგრამას ადგენეს, რომელიც შესაძლოა მოიცავდეს ამ პროგრამის გარკვეულ მოდულებს/სესიებს.
