რა ვიცით ყურში გოგირდის დაგროვებაზე, როდის შეიძლება იყოს ეს საზიანო და როგორია ყურის სწორი ჰიგიენა? – ამ და სხვა კითხვებს მედიცინის დოქტორი, ბეხრი დიასამიძე პასუხობს.
- ბატონო ბეხრი, მიიჩნევა, რომ ყურში გოგირდის დაგროვებასთან დაკავშირებული პრობლემები მხოლოდ ხანდაზმულებს აქვთ, რამდენად სწორია ეს მოსაზრება?
ეს მცდარი მოსაზრებაა, გოგირდი შეიძლება დაუგროვდეს სულ პატარებსაც, მხოლოდ მოხუცებს არ ეხებათ. არიან პაციენტები, რომელთაც აქვთ მიდრეკილება, არის ჯგუფი ადამიანებისა, რომელთაც ძალიან მცირე დოზით უგროვდებათ.
გოგირდი წარმოიქმნება გარეთა სასმენ მილში, რომელიც წარმოადგენს უბანს ყურის ხილული ნაწილიდან შუა ყურამდე. გარეთა ყურის კანში არის სპეციფიკურ ჯირკვლები, რომლებიც გოგირდს გამოიმუშავებს. წარმოქმნილი გოგირდი ნელა გადაადგილდება ყურის ხილული ნაწილისკენ და შემდეგ თავისთავად, ან დაბანისას ყურს სცილდება. იდეალურად, ჭარბი გოგირდი იქამდე ტოვებს ყურს, ვიდრე ის გამოიწვევს ყურის დახშობას, რაც თავის მხრივ იწვევს ტინიტუსს, სმენის დაკარგვას, თავბრუსხვევას, ტკივილს და გამონადენს ყურიდან. უმრავლეს შემთხვევაში, ყურის გოგირდი თვითონვე გამოდის სასმენი მილიდან ყოველგვარი ჩარევის გარეშე, მაგრამ არის შემთხვევები, როცა ეს ასე არ ხდება და აუცილებელია ექიმის დახმარება.
- რა უწყობს ხელს ყურში გოგირდის საცობის ფორმირებას?
ყველაზე ხშირი მიზეზი არის გარემო პირობები, მაგალითად მტვერი, ცემენტი… ხშირად ეს ემართებათ ადამიანებს, რომლებიც მუშაობენ ისეთ პირობებში, სადაც დიდი რაოდენობით მტვერია – უწევთ მუშაობა ქუჩაში, შეხება აქვთ სილასთან, ცემენტთან და ა.შ. მაგრამ არის შემთხვევები, როცა მტვერთან არანაირი შეხება არ აქვთ და მათთანაც ხდება საკმაოდ ბევრი გოგირდის გამოყოფა. ზოგიერთი ადამიანი მიდრეკილია ამისკენ, თუნდაც ასაკით პატარა და ასეთი პაციენტიც გვყავს – ბავშვია, მაგრამ სამ თვეში ერთხელ ვუწმენდთ ყურს. ყურში გოგირდი შეიძლება განვიხილოთ როგორც ყურის დამცველობითი უნარი, ამიტომ ეს არ არის დაავადება. მას არავითარი კავშირი არ აქვს გარეთა ყურის ანთებასთან, ანთება შეიძლება განვითარდეს მაშინ, როდესაც იწყებენ ყურში “ჩხიკინს”.
რატომ არის საჭირო ყურში გოგირდი? მას რამდენიმე მნიშვნელოვანი ფუნქცია აკისრია. პირველ რიგში ის ატენიანებს სასმენი მილის კანს, რითაც ყურის გამოშრობასა და ქავილს გვაცილებს თავიდან. ასევე, იგი შეიცავს სპეციალურ ქიმიურ ნივთიერებებს, რომლებიც ებრძვიან ინფექციებს და ბოლოს – გოგირდი ასრულებს ერთგვარი დამცავი ფარის ფუნქციას, გარესამყაროსგან ყურის შიდა სტრუქტურების დასაცავად. როდესაც მტვერი ან სხვა სახის ჭუჭყი ხვდება ყურში, ყურის გოგირდი ამწყვდევს მათ, რომ ისინი და ყურის სიღრმეში არ მოხვდნენ.
- როგორ უნდა გავიწმინდოთ ყური სწორად?
არავითარ შემთხვევაში ყური არავინ არ უნდა გაიწმინდოს იმ კოსმეტიკური ჩხირებით, რომლებიც იყიდება – კატეგორიულად არ შეიძლება. დასაშვებია ის სპეციალური ჩხირები (საბავშვო), რომელთაც კოსმეტიკური ჩხირებისგან განსხვავებული ფორმა აქვთ, რის გამოც ყურში ღრმად არ შედის. ასეთი ჩხირებით ყურის გამოწმენდისას რთულია გაკონტროლება რა დისტანციაზეა ბამბიანი ნაწილი ყურში (განსაკუთრებით თუ ბავშვს უწმენდენ ყურს, ასეთი პაციენტიც მყოლია, დედამ რომ დაუზიანა დაფის აპკი ბავშვს), ოდნავ თავი რომ გააქანოთ, შესაძლოა დაფის აპკი დაზიანდეს, რის შემდეგაც იწყება სხვა პრობლემები, რომლებიც დაკავშირებულია ანთებებთან, ჩირქთან, სმენის პრობლემასთან, ხმაურთან და აშ.
თუ ექიმმა არ ჩახედა და არ გამოირეცხა, ვერასოდეს ამოიღებთ გოგირდს ყურიდან, მით უმეტეს ასეთი ჩხირებით. პირიქით, როცა ამ ჩხირებით ცოტა ზეწოლა მაინც ხდება არსებულ გოგირდზე, ის უფრო იპრესება ყურში. ყველაზე სწორი გზაა ყური გამოიწმინდოთ გარედან ნეკი თითით ან სველი ხელსახოცით, რადგან შიგნით მაინც ვერ გაასუფთავებთ. უკიდურეს შემთხვევაში შეიძლება იმ ყურის ჩხირების გამოყენება, რომელთაც უფრო ფართო თავი აქვთ და ისეთი ფორმა, რომელიც შიგნით ყურში არ გიშვებთ. ეს საჭიროა მხოლოდ იმისთვის, რომ კოსმეტიკური მხარე მოვხსნათ, ანუ გოგირდი რომ არ ჩანდეს გარედან.
- როდის უნდა მივმართოთ ყურის გამოსარეცხად ექიმს?
ყურში გოგირდის დაგროვებას შეუძლია გამოიწვიოს ყურების დაგუბება, სმენის დაქვეითება, უსიამოვნო შეგრძნება, დისკომფორტი, ქავილი, მიზეზი ხდება თავბრუსხვევის და ყურში ხმაურის (რის გამოც ნევროპათოლოგსაც კი მიმართავენ ხოლმე შეცდომით). იმ ადამიანებმა, ვისაც მიდრეკილება აქვთ გოგირდის ჭარბი რაოდენობით გამოყოფისა და დაგროვებისკენ, ყურის გამოსარეცხად ექიმს უნდა მიმართონ 6 თვეში ერთხელ. გოგირდის გამოყოფა/დაგროვებას სეზონურობა არ ახასიათებს, მაგრამ ზაფხულში მომართვიანობა მეტია, რადგან იციან, რომ აუცილებლად ყურები უნდა იყოს ღია, მაშინ საშიში არაა არც ყვინთვა, არც ბასეინი. ახლა მაის-ივნისში სწორედ შესაბამისი პერიოდია, ანუ ზღვის სეზონის დაწყებამდე.
ზოგჯერ ძალიან ასაკოვანი პაციენტები ვერ ატყობენ, რომ ბევრი გოგირდი დაუგროვდათ, სმენა უუარესდებათ და ცხადია, მათ ოჯახის წევრების დახმარება სჭირდებათ. ბევრი ბებია და ბაბუაა, რომლებიც სმენის აპარატს იყენებს და ხშირად აპარატის გაუმართაობას აბრალებს სმენის დაქვეითებას, თუმცა შემოწმებისას აღმოვაჩენთ, რომ ეს დაგროვებული გოგირდის საცობია.
- რამდენად საზიანოა, როცა ზღვის წყალი ხვდება ასეთ ყურში?
გოგირდი ისეთი კონსისტენციისა, იწოვს ღრუბელივით ნესტს და ადამიანი მალევე გრძნობს ამას, მაგრამ ეს არ არის საშიში და არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება ამ დროს ყურის წვალება. სავალდებულო არ არის გოგირდიან ყურში წყალი მოხვდეს, რომ მას უსიამოვნო შეგრძნება მოჰყვეს, შესაძლოა აბაზანაში ბანაობისას ორთქლიც საკმარისი გახდეს საამისოდ, თან მოგეხსენებათ ბათუმში მეტი ნესტია, ვიდრე სხვაგან.
არის შემთხვევები, როცა ზღვიდანაც იჭრება ყურში ინფექცია, მაგრამ უფრო ხშირია, როცა იწყებენ ყურის გაღიზიანებას. როცა ზღვაში ჩაყვინთვისას ყურში წყალი ჩაგივათ და დაგიგუბდებათ ყურები, ამოსვლისას უნდა მიმართოთ აპრობირებულ მეთოდს – ცალ ფეხზე ხტომა თავით გვერდზე გადახრილი. ეს თუ არ გაიხსნა ნუ აწვალებთ, ესე იგი ყურში არის გოგირდი, ზღვის წყალთან ერთად. თუ ხტომის მეთოდმა არ გიშველათ, ყურში მაინც არაფერი ჩაიდოთ, უმჯობესია მეორე დღეს მიმართოთ ექიმს, რადგან როცა ყურში გოგირდია და მასში ხვდება ზღვის მარილიანი წყალი, რომელიც გოგირდს იქეთ ჟონავს, ეს შესაძლოა გახდეს ყურის ანთებების მიზეზი.
თუ მარილიანი წყალი ჩარჩა ყურში, საღამოს იწყება ყურში სითბოს შეგრძნება და შემდეგ გადადის ტკივილში. ამ დროს არავითარ შემთხვევაში არ დაიდოთ ყურზე მარილის კომპრესი, რაც, სამწუხაროდ, ხშირად იციან ჩვენთან. ყურის ტკივილამდე არ უდნა მივიყვანოთ საქმე, მაგრამ თუ ასე მოხდა, დაივიწყეთ მარილის კომპრესი – არსებობს სპეციალური გამაყუჩებლები და თუ ღამით გაგვიჭირდა, მივმართოთ მას, ან მოვითმინოთ და მეორე დღეს მივიდეთ ექიმთან.
- როდის არ შეიძლება ყურის გამორეცხვა?
არ შეიძლება ყურის გამორეცხვა, როცა არის ყურის დაავადება, საუბარია ჩირქოვან ანთებებზე, ქრონიკულ ანთებებზე, დაზიანებული დაფის აპკის ანთებაზე. სამწუხაროდ, ზოგჯერ არ აქცევენ ამას ყურადღებას, რაც დაუშვებელია. ყურის გამორეცხვა ხდება ფიზიოლოგიური ხსნარით ან თბილი წყლით და არავითარ შემთხვევაში ცივი წყლით.
- ხშირად სახლის პირობებში ირეცხავენ ყურს წყალბადის ზეჟანგით, ეს რამდენად უსაფრთხოა?
ნამდვილად, ზოგჯერ სახლშიც აკეთებენ გარკვეულ მანიპულაციებს, მაგრამ იქაც დიდი მნიშვნელობა აქვს წესების ცოდნას. წყალბადის ზეჟანგის ყურში ჩაწვეთება სახლის პირობებში სასარგებლოა მაშინ, როცა ექიმთან ვიზიტისთვის ემზადებით. როცა ყურში არის გოგირდი მშრალი, ცოტა ძნელია მისი ამოღება და თუ ყური არ არის დაზიანებული, არ არის ჩირქოვანი ანთება, მწვავე ანთება… ჯობია, რომ ერთი დღით ადრე, ვიდრე ექიმთან მოხვალთ, ყურში ჩაიწვეთოთ 3%-იანი წყალბადის ზეჟანგის 3-4 წვეთი და არ გამოიწმინდოთ. ყური დაგუბდება მალევე, მაგრამ არ შეგეშინდეთ, მეორე დღეს აუცილებლად მიმართეთ ექიმს, რომელიც ძალიან სწრაფად და უპრობლემოდ გამოწმენდს ასეთ მომზადებულ ყურს, რადგან მასში გოგირდი უკვე დარბილებულია. ეს რამდენიმე წუთიანი პროცედურაა, თუ არ არის ანთებითი პროცესი და ყურიც მომზადებულია. გოგირდის 80% ირეცხება ჩვეულებრივი ფიზიოლოგიური ხსნარით ან თბილი წყლით.
