„თუ ასე ტურფა იყავი“ – ინგლისური თარგმანის ავტორის გამოხმაურება

თამარ სირაძე:

ნეტა ვის რაში დასჭირდა ამოდენა ტალღის აგორება, როცა შეიძლებოდა ყველაფერი მშვიდად გარკვეულიყო.

1. როგორც მოგახსენეს ბოტანიკური ბაღის წარმომადგენლებმა, ეს ბანერი მოძველდა და მალე შეიცვლება. შეიძლებოდა ცოტა მოგეთმინათ. ამ ლექსის ავტორი ხშირად ეშლებათ ვაჟაში და არც ესაა მაინცდამაინც ტრაგედია, ხოლო თუ თარგმანზე კამათი გნებავდათ, მთარგმნელისთვის მიგემართათ, ნუთუ ასე ძნელი იყო? მე გაგიადვილებთ მაშინ.

2. ბანერზე ორხაზიანი ლექსი არ გახლავთ წარწერილი, ეს ლექსი სამი სტროფისგან შედგება (ზოგ ვერსიაში უფრო მეტია), ამდენად მხატვრული თარგმანი შეუძლებელია გაუკეთდეს ამონარიდს. და საერთოდ, მიზანი ლექსის მიწოდება არ გახლავთ, მხოლოდ პირდაპირი გაგება მოგვეთხოვება.

3. ბანერზე გამოსახული ციტატა ლექსიდან არ ნიშნავს, რომ იქ მთელი ლექსია მოცემული. ამდენად, აქ მხატვრულ თარგმანზე ლაპარაკი ზედმეტია. შესაბამისად, ზედმეტად მეჩვენება ქალბატონ ხათუნა ბერიძის კომენტარი მხატვრული თარგმანის წესების და რაობის შესახებ. მართალს ბრძანებს თეორიულად, მაგრამ ამ შემთხვევაში ნამდვილად უადგილოა, რადგან ბანერზე ლექსიდან ამონარიდია მოცემული სულ სხვა მიზნით.   ბოტანიკური ბაღის მიზანი გახლავთ, აქ შემოსულ სტუმარს აგრძნობინოს, რომ შემოდის ისეთ გარემოში, სადაც უმნიშვნელო მცენარეებიც კი, რომლებსაც ადრე ყურადღების ღირსადაც არ თვლიდა, საოცრად ლამაზები და ამასთანავე მნიშვნელოვანი ინფორმაციის მატარებლები არიან. ამის გასაგებად უცხოელს არ სჭირდება ლექსის სიუჟეტის ცოდნა და არც თარგმანის მხატვრული ღირებულებების შეფასება. 

4. და არც, სხვათა შორის, ავტორის ცოდნაა გადამწყვეტი ამ კონკრეტულ შემთხვევაში. მართალია, შეცდომით გახლავთ მითითებული ვაჟა, რადგან მსგავსი ლექსი მასაც დაუწერია, მაგრამ ლექსი არც ხალხური გახლავთ, მას სულ მცირე 3 ავტორი ჰყავს – ივლიტა შევარდაშვილი, ნათელა ონაშვილი და მიხო ხელაშვილი – და მისი ავტორობის საკითხი დღემდე პოლემიკის საგანია.

5. თქვენ განგაშის ტონით გვატყობინებთ, რომ თურმე 39 300 უცხოელი შემოსულა ბაღში და ეს რა დაგვემართა, როგორ შოკირებული გაგვიშვია ყველა საქართველოდან! მე კი ვფიქრობ, რომ ყველა უცხოელი სწორედ ისე გაიგებდა ბანერის მნიშვნელობას, როგორც საჭიროა (ანუ უკეთესად, ვიდრე ეს თქვენ შესძელით). და საერთოდ, ნეტა მხოლოდ ეს ბანერი იყოს ჩვენი ნაკლი უცხოელების თვალში…