მემორიალური დაფა, რომელიც იუწყება, რომ 1913 წელს ამ ადგილას აშშ-ს საკონსულო მდებარეობდა, ბათუმში საგანგებოდ ამ დღისთვის ჩამოსულმა აშშ-ს ელჩმა საქართველოში, რიჩარდ ნორლანდმა გახსნა არჩილ ხაბაძესთან, ბათუმის საკრებულოს თავმჯდომარესთან, ირაკლი ჩავლეიშვილთან და ავთანდილ ბერიძესთან ერთად.
„რამდენიმე მიზეზით არის ჩემთვის მნიშვნელოვანი ეს დღე. პირველ რიგში მახსენდებიან ის კოლეგები ძველი დროიდან, რომელთაც თავიანთი ცხოვრება დაუთმეს დიპლომატიურ და საკონსულო სამსახურს. ისინი ბათუმში, ამერიკის შეერთებული შტატებიდან ათასობით მილის დაშორებით, ისინი წარმოადგენდნენ აშშ-ს ინტერესებს. მათ შორის იყვნენ უილიამ სტიუარდი, უილიამ მასტერსონი, ჯეიმს ჩემბერსი. ვფიქრობ ჩემს კოლეგებზე, რომლებიც იგივე სამუშაოს ასრულებდნენ ამ ქალაქში, ამ ადგილას, ზუსტად ასი წლის წინ. გარდა ამისა, ეს აჩვენებს ბათუმის მნიშვნელობას, რომელიც მდებარეობს გზაჯვარედინზე, არის საერთაშორისო და კოსმოპოლიტური ქალაქი და დღეს იგი კვლავ ასრულებს ამ ფუნქციას ახალი აბრეშუმის გზაზე.
საბჭოთა კავშირის დროს ბათუმში ჩამოსვლა უცხოელისათვის ძალიან რთული, ხოლო ამერიკელისათვის ფაქტიურად შეუძლებელი იყო. მახსენდება სტუდენტობის წლები, როცა მქონდა სურვილი ვსტუმრებოდი ბათუმს, მაგრამ მითხრეს – დაივიწყე. დღევანდელი დღე ჩანს იმ გადმოსახედიდან, როგორც საოცრება.
და კიდევ ერთ მიზეზი, რის გამოც მნიშვნელოვანია ეს დღე, ეს გახლავთ საქართველოსა და აშშ-ს ურთერთობები. როცა 1886 წელს ბათუმში გაიხსნა საკონსულო და დაექვემდებარა ოდესაში მდებარე საკონსულოს, ეს იყო კიდევ ერთი ასახვა იმისა, რომ აშშ-ში იცოდნენ, რომ საქართველო იყო განსხვავებული დანარჩენი ცარისტული რუსეთისგან.“ – აღნიშნა რიჩარდ ნორლანდმა მემორიალური დაფის გახსნისას.
მემორიალური დაფის დამზადებისა და განთავსების ხარჯები ამერიკის საელჩომ გაიღო.
