მთავარი,სიახლეები

როგორ უმკლავდებიან ნარჩენებს სოფლად?

21.11.2019 • 2305
როგორ უმკლავდებიან ნარჩენებს სოფლად?

იმის გამო, რომ სოფლებში ნარჩენების მართვის სისტემა ჯერ კიდევ არ არის სათანადოდ გამართული, აქაური მოსახლეობა, ქალაქისგან განსხვავებით, მაქსიმალურად ცდილობს ნარჩენები მეორადად გამოიყენონ მეურნეობაში. ნარჩენების მართვის უახლესი ტენდენციებიც, სწორედ ნარჩენების მინიმუმამდე შემცირებისა და მათი ხელმეორედ გამოყენებისკენაა მიმართული.

პირუტყვის საკვებისთვის მეორადად გამოყენებული ბიდონები

როგორც აღმოჩნდა, ხულოს, შუახევისა და ქედის მუნიციპალიტეტებში მცხოვრები ოჯახები, დღის განმავლობაში მოგროვებული ნარჩენებიდან თითქმის 90%-ს მეორადად გამოიყენებენ. ყოველ შემთხვევაში, ასე აცხადებენ ის მოქალაქეები, რომლებსაც ამ საკითხზე „ბათუმელები“ ესაუბრა.

ხულოში, სოფელ დიდაჭარაში ნარჩენების ხელმეორედ გამოყენებაზე თემურ გობაძე გვესაუბრა. მისი თქმით, კარგმა მეურნემ ნარჩენები მაქსიმალურად უნდა გამოიყენოს. “მეურნე კაცმა ყველაფერი უნდა გაითვალისწინოს, ეკონომიაც გამოვა რესურსის, პირუტყვის საკვებზე ნაკლები დამეხარჯება თუ სხვადასხვა ნათალს და ნარჩენს არ გადავყრი… პლასტმასის ბიდონებს პირუტყვის თხევადი საკვებისთვის ვიყენებთ. თუნუქის ჭურჭელსაც ვიყენებთ, მაგრამ საქონელია მაინც… მალე ჭიჭყავს, მალე აფუჭებს, ამიტომ ამათ ვიყენებთ, უფრო უკეთესი დარჩა”, – გვითხრა მან.

ნახერხი

თემურ გობაძე ამბობს, რომ ასეთ ჭურჭელს მზეზე არ აჩერებენ, რადგანაც იციან, რომ პლასტმასის გახურებისას მავნე ნივთიერებები გამოიყოფა.

შუახევში სოფელ ტაკიძეებში მცხოვრები შუშანა ტარიელაძე ამბობს, რომ ყოველდღიურად მოგროვებული ნარჩენების ძალიან მცირე რაოდენობა რჩებათ ისეთი, რაც არაფერში გამოდგება. “დაახლოებით 8- 10%, შეიძლება ისიც არა… ასეთი ნარჩენებია თიხის ან შუშის ნამსხვრევები. კარტოფილის და სხვადასხვა ბოსტნეულის ნათალს პირუტყვს ვაჭმევთ, თუ რამეს დავწვავთ, ნაცარს ბოსტანში ვყრით, სასუქია ერთგვარი… რაც არ დაიწვება სოფლის მოსასვლელში არის ნაგავსაყრელი და, ძირითადად, მაქ იყრება, ვიცით, ეს ძალიან ცუდია”, – ამბობს ის.

ლეილა საფარიძე, ქედის სოფელ ცხმორისიდან ყვება, რომ თხილის, კაკლის, წაბლის ნაჭუჭს საწვავად იყენებენ. ეზოში მოგროვებულ ფოთლებს და სხვა მსგავსი ტიპის ნარჩენებს ნეშომპალად უყრიან მცენარეებს. “ძველ ტანსაცმელს დავკერავთ და დავაგებთ ლოგინზე, ლეიბის ქვემოთ, რომ ლეიბზე არ გადავიდეს ჟანგი ლოგინიდან. პლასტმასის ჭურჭელს – არაჟნის იქნება თუ სხვა რამის, ქოთნებად ვიყენებთ, ან სამარილედ, საშაქრედ, მაწვნისთვის ვიყენებთ… თითქმის არასოდეს ვყრით ასეთ ჭურჭელს”, – ამბობს ის.

ქოთნებად გამოყენებული პლასტმასის ჭურჭელი

გამოუსადეგარ ნარჩენებს მოსახლეობა ნაგვის ურნებში ყრის, რომელთა რაოდენობაც გასულ წლებთან შედარებით საგრძნობლად გაზრდილია სამივე მუნიციპალიტეტში. თუმცა ადგილობრივები ამბობენ, რომ ნაგვის ხევში გადაყრის ფაქტები ისევ აქტუალური და პრობლემურია.

ხულოს, შუახევისა და ქედის გზაზე მანქანით გადაადგილებისას საკმაოდ ახლო-ახლო მონაკვეთებშია განლაგებული დიდი ზომის ნაგვის ურნები, თუმცა გზადაგზა ასევე უხვად ყრია სხვადასხვა სახის ნარჩენი. ლეილა საფარიძე ამბობს, რომ ხევში ნაგავს ძირითადად მანქანით მიმავალი ადამიანები ყრიან.

გზიდან გადაყრილი ნაგავი / ქედა

თემურ გობაძე ამბობს, რომ მოსახლეობა უკვე კარგადაა ინფორმირებული ნარჩენების ბუნებაში გადაყრის მავნე შედეგებზე, ამიტომ მაქსიმალურად ცდილობენ ნარჩენები მეორადად გამოიყენონ, ან პირდაპირ ურნებში მოათავსონ, თუმცა ნარჩენები ბუნებაში მაინც რჩება.

მოსახლეობის ზრდის, ეკონომიკის განვითარებისა და მოხმარების ზრდასთან ერთად, იზრდება ნარჩენების რაოდენობა. ნარჩენების მართვა დღეს გლობალური გარემოსდაცვითი, სოციალური და ეკონომიკური პრობლემაა მსოფლიოში. თუ ადრე ნარჩენების მართვის ძირითად მეთოდად მათი ნაგავსაყარზე განთავსება ითვლებოდა, დღეს ნარჩენები სულ უფრო მეტად განიხილება ღირებულ რესურსად. განვითარებულ ქვეყნებში მუშაობს ნარჩენების მართვის იერარქიის პრინციპი, სადაც პრიორიტეტი ენიჭება ნარჩენების თავიდან აცილებას და მეორად გადამუშავებას – რეციკლირებას.

ევროპაში უახლესი ტენდენციები მიმართულია „ცირკულარული ეკონომიკის“ შექმნისკენ, სადაც მეორადი გამოყენება, შეკეთება და რეციკლირება ნორმას წარმოადგენს და „ნარჩენი“ მოძველებული ცნებაა. ნარჩენების მართვის იერარქია: შემცირება, ხელახალი გამოყენება, გადამუშავება, აღდგენა, განთავსება.

როგორ უმკლავდებიან ნარჩენებს სოფელში?

? იმის გამო, რომ სოფლებში ნარჩენების მართვის სისტემა ჯერ კიდევ არ არის სათანადოდ გამართული, აქაური მოსახლეობა მაქსიმალურად ცდილობს ნარჩენები მეორადად გამოიყენოს მეურნეობაში. ნახეთ, როგორ უმკლავდებიან სხვადასხვა ტიპის ნარჩენებს ხულოს, შუახევისა და ქედის სოფლებში.თავისუფალ ჟურნალისტთა სახლი/Independent Journalists' House

Posted by ბათუმელები • Batumelebi.ge on ოთხშაბათი, 20 ნოემბერი, 2019

______

 

სტატია/ვიდეო მომზადებულია არასამთავრობო ორგანიზაცია „თავისუფალ ჟურნალისტთა სახლთან“ პარტნიორობით, პროექტის ფარგლებში – “ნარჩენების ეფექტიანი მართვა აჭარაში”. პროექტი მიმდინარეობს USAID WMTR II პროგრამის ფარგლებში, რომელსაც ახორციელებს CENN -ი USAID -ის მხარდაჭერით. არ არის აუცილებელი სტატიაში/ვიდეოში გამოთქმული მოსაზრებები გამოხატავდეს დონორი ორგანიზაციის შეხედულებებს.

 

გადაბეჭდვის წესი