როგორც წინა წლებში, ხულოს, ქედისა და შუახევის მუნიციპალიტეტებისთვის წელსაც სოფლის მეურნეობა პრიორიტეტული არ აღმოჩნდა. მიუხედავად იმისა, რომ აჭარის მაღალმთიანეთში ოჯახების მთავარი შემოსავალი სოფლის მეურნეობაზე მოდის, ადგილობრივი მუნიციპალიტეტების ბიუჯეტში ამ დარგის განვითარებისთვის თანხა არ არის გამოყოფილი და დაფინანსების გრაფა კვლავაც ცარიელია. ქედის მუნიციპალიტეტის გამგებელ დავით დუმბაძის თქმით, სოფლის მეურნეობის განვითარებაზე სამინისტროა ორიენტირებული და თუ მუნიციპალიტეტი ამ სფეროს დააფინანსებს, პროგრამების დუბლირება მოხდება.
„იმდენად ძლიერი პროგრამები აქვს სოფლის მეურნეობის სამინისტროს, რომ დაახლოებით 4-5 წლის შემდეგ ქედის მოსახლეობის შემოსავალი, რაც დღეს 600 000 ლარს აღწევს, გათვლებით 20 მილიონ ლარს მიაღწევს. სოფლის მეურნეობის სამინისტრო 12 მილიონ ნერგს არიგებს ქედაში, შუახევსა და ხულოში. თუ ავიღებთ თამბაქოს (ზვარე, წონიარისი, ცხმორისი დანდალო) დაახლოებით 1 200 000 ლარი თამბაქოდან მიღებული შემოსავალი იქნება, 12 მილიონი – ნერგიდან, ეს იქნება: თხილი, ნიგოზი, მსხალი, ვაშლი, კენკროვანი მცენარეები. ჩვენ მიტოვებულ სავარგულამდე გზების შეყვანას ვიწყებთ, დაახლოებით 12 500კვადრატულ მეტრ მიწას პიროვნებებს გავუფორმებთ, ერთ ჰექტარზე კი 700-750თხილის ნერგს გადავცემთ“, – ამბობს დავით დუმბაძე.
ცენტრალური ბიუჯეტიდან წელს ყველაზე მეტი თანხა ხულოს მუნიციპალიტეტსერგო, გამოთანაბრებითი ტრანსფერის სახით ადგილობრივი ბიუჯეტი ხულოში 6 მლნ 323 500 ლარით შეივსო. ხულოს ადგილობრივ ბიუჯეტს 1მლნ 300 000 ლარი აჭარის ბიუჯეტიდან, ხოლო 33 854 ლარი საერთაშორისო ორგანიზაციიდან დაემატა. მუნიციპალიტეტის ადგილობრივი შემოსავალი 300 000 ლარია.
ხულოს მუნიციპალიტეტის გამგებელი ბესიკ ბაუჩაძე: „ცენტრალური ბიუჯეტიდან გამოთანაბრებითი ტრანსფერის გარდა ველოდებით სპეციალურ ტრანსფერს, დაახლოებით 900 000 ლარს. გარდა ამისა, ადგილობრივი შემოსავალი წელს 60 000 ლარით მეტი დავგეგმეთ – ჰიდროელექტროსადგურებიდანველოდებით ქონების გადასახადს.
ინფრასტრუქტურის გარდა, ჩვენთვის პრიორიტეტულია სოციალური სფერო, იმდენად, რამდენადაც სოციალურად დაუცველი მოსახლეობის უმეტესობა ცხოვრობს ხულოში“.
ხულოს მუნიციპალიტეტისთვის პრიორიტეტული წელს ინფრასტრუქტურაა, შვიდმილიონიანი ბიუჯეტიდან ინფრასტრუქტურის მოწესრიგებაზე 3 350 178 დაიხარჯება.
ერთი ახალი ბაღი აშენდება სოფელ ვერნებში და გასულ წელს დაწყებული სამი საბავშვო ბაღის (სოფელ ქედლებში, კვატიასა და ღურტაში) მშენებლობა დასრულდება, რისთვისაც 736 461 ლარია გამოყოფილი. ასევე გაარემონტებენ დაბისა და ხიხაძირის ბაღებს. ბაღების სარეაბილიტაციო სამუშაოებისთვის 130 000 ლარია გათვალისწინებული, საბავშვო ბაღის ეზოებსა და ადმინისტრაციულ ცენტრებში 50 000 ლარით საბავშვო ატრაქციონები მოეწყობა. გარდა ამისა, სოფელ დიოკნისსა და ქვედა ვაშლოვანში არსებულ სპორტულ მოედნებზე ხელოვნური საფარის მოწყობისთვის – 65 000 ლარი, ირემაძეებში მოედნის მშენებლობისთვის – 30 000, ბეშუმის იალაღებზე საცალფეხო ხიდების მოწყობისთვის – 15 000, თემებში სანიაღვრე არხების მოსაწყობად – 350 000, კალოთის საჯარო სკოლის მიმდებარე ტერიტორიაზე საყრდენი კედლის მშენებლობისთვის – 20 000, საბაგიროდან სოფელ განახლების მიმართულებით კიბეების მშენებლობისთვის – 40 000, დაბაში კიბეების მშენებლობასა და სკამების მოსაწყობად – 150 000, კურორტ ბეშუმში ადმინისტრაციული შენობის ასაშენებლად – 30 000, ღორჯომსა და ბეშუმში საპირფარეშოების მშენებლობისთვის – 28 938 ლარია გაწერილი. ადგილობრივი ბიუჯეტიდან გამოყოფილი თანხით გარემონტდება შურმულის დაწყებითი სკოლაც.
წელს პირველად ხულოში მცხოვრებ ონკოლოგიურ და ხანგრძლივ მკურნალობას დაქვემდებარებული დაავადებებისა და მძიმე ტრავმული დაზიანებების მქონე სოციალურად შეჭირვებულ პირთა ოჯახებისთვის ერთჯერად იმატერიალური დახმარების პროგრამა ამოქმედდა, პროგრამისთვის 25 000 ლარია გამოყოფილი.
გასულ წელთან შედარებით ცენტრალურიბიუჯეტიდან 223 700 ლარით მეტ თანხას მიიღებს შუახევის მუნიციპალიტეტი. შუახევის გამგეობის საფინანსო სამსახურის უფროსი, ანზორ ცეცხლაძე ამბობს, რომ მილიონ 334 000 ლარი აჭარის ბიუჯეტიდანმიღებული თანხით შეივსო, 4 მილიონ 232 700 ლარს კი წლის ბოლომდე ცენტრალური ბიუჯეტიდან მიიღებენ. ადგილობრივი შემოსავლის გეგმა შუახევში 542 000 ლარია.
ანზორ ცეცხლაძის თქმით, ადგილობრივი შემოსავლის დიდი ნაწილი (386 000 ლარი) ქონების გადასახადით ივსება. „გასულ წელს დაგეგმილზე მეტი შემოსავალი მივიღეთ, ვფიქრობ, წელსაც გეგმას გადავაჭარბებთ, 386 000 ლარი ქონების გადასახადიდან შემოვა, 156 000 ლარი კი სხვა შემოსავლიდან, როგორიცაა: სანქცია-საურავები, ხე-ტყისა და დასუფთავების მოსაკრებელი. შუახევის მუნიციპალიტეტის ადგილობრივიბიუჯეტი სულ 6 996 000 ლარს შეადგენს.
შუახევშიც პრიორიტეტული სფერო ინფრასტრუქტურაა და წელს 3 მილიონი ლარი დაიხარჯება – 120 000 ლარით სოფელ პაპოშვილებში არასრული საშუალო სკოლა აშენდება, გარე განათების მოსაწყობად – 310 000 ლარი, სასმელიწყლის მაგისტრალის მშენებლობაზე – მილიონ 250 000, დაბისა და ხიჭაურის ტერიტორიაზე შენობების გარე ფასადების კეთილმოწყობაზე – 300 000, სანიაღვრე არხების მოსაწყობად – 350 000, მუნიციპალიტეტების სკვერების, ქუჩებისადა ფასადების მოსაწყობად – 250 000 ლარია გაწერილი.
„რამდენსაც ვითხოვთ, გვაძლევენ. ღონისძიებების ნაწილს ჩვენ ვახორციელებთ, დანარჩენს – სამინისტროები. არსებული დაფინანსება, ვფიქრობ, ნორმალურია“, – ამბობს ანზორ ცეცხლაძე.
აჭარის მაღალმთიანეთში ყველაზე მწირი ბიუჯეტი ქედის მუნიციპალიტეტს აქვს: ქედის მუნიციპალიტეტის 2015 წლის ბიუჯეტი 5 მილიონ 857 955 ლარია. აქედან 1 660 185 ლარი წარმომადგენლობითი და აღმასრულებელი ორგანოების დაფინანსებას, 364 210 ლარი თავდაცვას, საზოგადოებრივ წესრიგსა და უსაფრთხოებას, 1 250 340 – ინფრასტრუქტურას, 1 283 630 – განათლებას, 1 304 945 – კულტურასა და სპორტს, 239 000 ლარი კი მოსახლეობის ჯანდაცვასა და სოციალურ უზრუნველყოფას მოხმარდება. ქედაში, რუსთაველის ქუჩაზე, პარკის რეაბილიტაციისთვის – 100 000 ლარი, აწჰესისა და ზვარის ცენტრების კეთილმოწყობისთვის – 300 000, დოლოგნისა და ვაიოს ბაღების ეზოს კეთილმოწყობისთვის – 100 000, ქედის საჭიდაო დარბაზის გასარემონტებლად – 60 0000, ზვარის თემის ადმინისტრაციული შენობისა და კულტურის სახლის მშენებლობა-ინვენტარით აღჭურვისთვის – 200 000 ლარი, აწჰესის, ახოსა და ქედის წყალმომარაგების ქსელში აბონენტთა გამრიცხველიანებისთვის – 60 000, წყალსადენების რეაილიტაციისთვის – 50 000, შიგა სასოფლო გზების რეაბილიტაციისთვის 100 000 ლარია გაწერილი.
ქედის ბიუჯეტში შემოსავლების გეგმა წელს 60 000 ლარით გაზრდილია, ადგილობრივი შემოსავალი მერისში ოქროს მომპოვებელი კომპანიის მიერ შეტანილითანხით შეივსება.
ქედის გამგებელი დავით დუმბაძე ვარაუდობს, რომ ადგილობრივი შემოსავალი 11 მილიონამდე გაიზრდება: „ადგილობრივიშემოსავლის რეზერვები, რაც გასულ წელს იყო, მთლიანად მოვიკვლიეთ, დაახლოებით 2019 წლისთვის ქედის ადგილობრივი შემოსავალი 11 მილიონ დოლარს მიაღწევს და ქედისთვის ეს სერიოზული ბიუჯეტი იქნება. ქედაში აშენდება ორი ჰესი – კორომხეთი და ვაიო“.
