ქრონიკული დაავადებების მქონე მოქალაქეები სახელმწიფო პროგრამის ფარგლებში მედიკამენტებს ვეღარ იღებენ. ზოგიერთი პაციენტის თქმით, პროგრამის ფარგლებში ექიმის მიერ გამოწერილ მედიკამენტებს აფთიაქები არ გასცემენ, ზოგი კი აცხადებს, რომ მედიკამენტი გამოუცვალეს. პაციენტების თქმით, სწორედ ამ მიზეზების გამო ისინი იძულებული არიან მედიკამენტები საკუთარი ხარჯებით შეიძინონ.
სახელმწიფოს მიერ დაწესებულია კვოტით, პაციენტი საჭირო რაოდენობის მედიკამენტს ვერ იღებს. ჯანდაცვის სამინისტროდან იანვარში
ქრონიკული დაავადებების სამკურნალო მედიკამენტებით უზრუნველყოფის სახელმწიფო პროგრამასთან დაკავშირებით დეტალური კითხვებით საქართველოს ჯანდაცვის სამინისტროს და ჯანმრთელობის ეროვნულ სააგენტოს „ბათუმელებმა“ წერილობით 2021 წლის 23 თებერვალს მიმართა. სამინისტროდან პასუხი დღემდე არ მიგვიღია. სააგენტომ კი, 6 აპრილს და ისიც არასრულად გვიპასუხა.
ქრონიკული დაავადებების სამკურნალო მედიკამენტებით უზრუნველყოფის პროგრამა 2020 წელს საყოველთაო ჯანდაცვის პროგრამაში გაერთიანდა.
“საყოველთაო ჯანდაცვაზე გადასვლის მიზნით გასატარებელ ზოგიერთ ღონისძიებათა შესახებ“ საქართველოს მთავრობის დადგენილებით წლიური ლიმიტის ფარგლებში მედიკამენტის ღირებულების 100% დაფინანსებით სარგებლობა, ანუ მედიკამენტების მიღება სრულიად უფასოდ შეუძლია:
[checklist]
- პირს, რომელიც რეგისტრირებულია „სოციალურად დაუცველი ოჯახების მონაცემთა ერთიან ბაზაში“ და მასზე მინიჭებული სარეიტინგო ქულა არ აღემატება 100 000-ს
- საპენსიო ასაკის მოსახლეობას (ქალი – 60 წლიდან, კაცი – 65 წლიდან)
- შეზღუდული შესაძლებლობის სტატუსის მქონე ბავშვს
- მკვეთრად ან მნიშვნელოვნად გამოხატული შეზღუდული შესაძლებლობის სტატუსის მქონე პირს
- ვეტერანს
- გორის, კასპის, ქარელის, ხაშურის, დუშეთის, ონის, საჩხერის, ზუგდიდის, მესტიის, წალენჯიხის მუნიციპალიტეტებში საქართველოს ოკუპირებულ ტერიტორიებთან გამყოფი ხაზის მიმდებარე სოფლებში მცხოვრებ მოსახლეობას.
[/checklist]
ასევე, წლიური ლიმიტის ფარგლებში მედიკამენტის ღირებულების 75% დაფინანსებით სარგებლობენ:
[checklist]
- პარკინსონით დაავადებული საქართველოს მოქალაქეები
- ეპილეფსიით დაავადებული საქართველოს მოქალაქეები
[/checklist]
რაც შეეხება დაწესებულ ლიმიტებს:
[crosslist]
- გულ-სისხლძარღვთა ქრონიკული დაავადებების შემთხვევაში ლიმიტი არის – 200 ლარი
- ფილტვის ქრონიკული დაავადებები – 300 ლარი
- ფარისებრი ჯირკვლის ქრონიკული დაავადებები – 20 ლარი
- დიაბეტი (ტიპი 2) – 40 ლარი
- პარკინსონი – 400 ლარი
- ეპილეფსია – 300 ლარი
[/crosslist]
ჯანმრთელობის ეროვნული სააგენტოს ინფორმაციით, ანტიბაქტერიული სამკურნალო საშუალებებით უზრუნველყოფის ფარგლებში 0-5 წლამდე ასაკის ბავშვები სარგებლობენ 50% დაფინანსებით [ლიმიტი 50 ლარია], ხოლო 0-დან 5 წლამდე ასაკის შშმ ბავშვებისთვის კი ლიმიტი არის 100 ლარი, თანადაფინანსება აქაც – 50%.
სააგენტოს ინფორმაციით, ბენეფიციარები მედიკამენტებით უზრუნველყოფის მიზნით უნდა დაარეგისტრიროს ექიმმა, ელექტრონული რეცეპტის სისტემაში ელექტრონული რეცეპტის შექმნის გზით, შემდეგი თანმიმდევრობით:
- ექიმის მიერ ელექტრონული რეცეპტის მოდულში ხდება პაციენტის პირადი ნომრით იდენტიფიცირება
- შემდეგ ხდება პროგრამულად გაწერილი დაავადებათა ჯგუფების (გულ-სისხლძარღვთა ქრონიკული დაავადებები, ფილტვის ქრონიკული დაავადებები, დიაბეტი (ტიპი 2), ფარისებრი ჯირკვლის ქრონიკული დაავადებები, პარკინსონი, ეპილეფსია, ანტიბაქტერიული მედიკამენტები) და ICD10 კოდის არჩევა
- ფიქსირდება მედიკამენტი
- იქმნება ელექტრონული რეცეპტი, რომელიც ასევე ელექტრონულად აისახება ფარმაცევტულ დაწესებულებაში
მედიკამენტის მისაღებად ბენეფიციარმა თან უნდა იქონიოს პირადობის დამადასტურებელი დოკუმენტი.
- შპს პსპ ფარმა
- სს გეფა (ჯიპისი, ფარმადეპო)
- შპს ავერსი ფარმა
რაც შეეხება პროგრამის ფარგლებში დასაფინანსებელი მედიკამენტების ჩამონათვალს, შეგიძლიათ იხილოთ ამ ბმულზე:
სააგენტოდან მოგვწერეს, რომ „2020 წლიდან ქრონიკული მედიკამენტების ადმინისტრირება შეიცვალა და მედიკამენტების შესყიდვა აღარ ხორციელდება. რაც შეეხება წინა წლებში ცენტრალიზებულად შესყიდულ ფარმაცევტულ პროდუქტებს, ისინი გადაეცათ მიმწოდებლად დარეგისტრირებულ ფარმაცევტულ კომპანიებს მოსარგებლეებზე მოხმარების მიზნით“.
სააგენტოს ინფორმაციით, 2020 წელს პროგრამით 176 113-მა ბენეფიციარმა ისარგებლა.
ვის უნდა მიმართოს პროგრამით მოსარგებლე მოქალაქემ, თუკი აფთიაქი სხვადასხვა მიზეზით უარს ეუბნება წამლის გაცემაზე? – ამ კითხვაზე სააგენტო ასე გვპასუხობს:
„თუ მოსარგებლეს ექმნება რაიმე სახის პრობლემა პროგრამის ფარგლებში დაფინანსებული მედიკამენტების თაობაზე, მიმართავს საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს ცხელ ხაზს 1505 ან დაწერს განცხადებას“.
აღირიცხება თუ არა ასეთი შემთხვევები? – ამ კითხვაზე სააგენტომ არ გვიპასუხა.
კითხვები, რომლებზედაც პასუხი ჯანდაცვის სამინისტროდან და ჯანმრთელობის ეროვნული სააგენტოდან „ბათუმელებმა“ ვერ მიიღო:
- რა თანხა იყო გამოყოფილი აღნიშნული პროგრამისთვის 2020 წელს და რამდენია გამოყოფილი 2021 წლისთვის?
- აღნიშნული პროგრამის ფარგლებში სახელმწიფოს მიერ 2020 წელს რა თანხა დაიხარჯა ჯამში მედიკამენტებისთვის ბიუჯეტიდან და კონკრეტულად ვისგან რა ღირებულების და რა დასახელების მედიკამენტი იქნა შეძენილი ან/და ანაზღაურებული].
- ანალოგიური ინფორმაცია [ხარჯთაღრიცხვა] 2021 წლის იანვრიდან დღემდე პერიოდში?
- რამდენმა ადამიანმა ისარგებლა აღნიშნული პროგრამით 2017, 2018, 2019 წლებში?
- დარჩა თუ არა აღნიშნული პროგრამის ფარგლებში შესყიდული მედიკამენტების ნაშთი და რა ოდენობით? [გთხოვთ წლების მიხედვით [2017-2020] მოგვაწოდოთ ნაშთის ოდენობა].
- როგორ მოხდა პროგრამის ფარგლებში ნაშთის სახით დარჩენილი მედიკამენტების მართვა? რა ოდენობის [რა ღირებულების] მედიკამენტს გაუვიდა მოქმედების ვადა 2017 წლიდან 2020 წლის ჩათვლით? [გთხოვთ აღნიშნული ინფორმაცია მოგვაწოდოთ წლების მიხედვით].
- პროგრამის კონტროლისა და შეფასების რა მექანიზმი არსებობს? ვინ/რა უწყება აკონტროლებს პროგრამის მიმდინარეობას? გთხოვთ, მოგვაწოდოთ დოკუმენტაცია პროგრამის კონტროლის/შეფასების შესახებ [ასეთის არსებობის შემთხვევაში] წლების მიხედვით.
—
ქრონიკული დაავადებების სამკურნალო მედიკამენტებით უზრუნველყოფის სახელმწიფო პროგრამის 2017-2018 წლების შესაბამისობის აუდიტის ანგარიში სახელმწიფო აუდიტმა მხოლოდ 2020 წლის აგვისტოში გამოაქვეყნა.
სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის ანგარიშში საუბარია შეუთავსებელი მედიკამენტების გაცემაზეც, რამდენადაც, რიგ შემთხვევებში ბენეფიციარებზე მედიკამენტის გაცემისას ჩამოყალიბებული იყო არაეფექტიანი კონტროლის მექანიზმი. შედეგად, გაცემული მედიკამენტების კომბინაცია და დოზები არ შეესაბამებოდა დადგენილ მოთხოვნებს.
ამასთან, აუდიტის სამსახურში აცხადებენ, რომ რიგ შემთხვევებში ბენეფიციარებმა მიიღეს მედიკამენტები, რომლებსაც მოხმარების პერიოდში გაუვიდათ ვარგისიანობის ვადა.
შეგიძლიათ ნახოთ ასევე სტატია „ნეტგაზეთის“ არქივიდან:
ამავე თემაზე შეგიძლიათ წაიკითხოთ:
https://netgazeti.ge/news/202462/
