ბატონო დავით, რამდენადაც ცნობილია საქართველოს საჯარო სამსახურებში ხელფასის ოდენობის პრემიები ყოველკვარტალურად, გარკვეულ სტრუქტურებში ყოველთვიურადაც კი გაიცემა. იყო ფაქტები იმისა, რომ პრემიების რაოდენობა შრომით ანაზღაურებასაც აღემატებოდა. ბოლო წლებში პრემიების შესახებ ინფორმაცია პირადი საიდუმლოების რანგში აიყვანეს. რას ფიქრობთ ამ საკითხთან დაკავშირებით, ხომ არ აპირებს პარლამენტი ამ საკითხის გადახედვას?
პრემიების და თანამდებობრივი სარგოს გაცემის წესი წესრიგშია მოსაყვანი, რადგან ხშირ შემთხვევაში არაადეკვატურია არა მარტო პრემიები, თანამდებობრივი სარგოებიც. საკმაოდ დიდი განსხვავებებია უწყებებს შორის, ამიტომ სარგოების მიმართ რაღაც საერთო წესი უნდა არსებობდეს. კანონის ფარგლებში უნდა იყოს მოქცეული და დამოუკიდებლად რომელიმე უწყებას არ უნდა შეეძლოს თავისი ერთჯერადი გადაწყვეტილებებით ამის შეცვლა. როგორც ვიცით, გამოვიდა პრეზიდენტის 12 ოქტომბრის ბრძანებულება, რითაც თვითმმართველობების ხელფასები პრეზიდენტმა ერთპიროვნულად გაზარდა. საბოლოო ჯამში ისე გამოვიდა, რომ პარლამენტის წევრის ხელფასის ოდენობის ზედა ჭერი მიანიჭა, ვთქვათ, ნებისმიერი საკრებულოს თავმჯდომარეს, რაც სრულად არღვევს თანამდებობრივ რანგირებას. ეს რანგირება უნდა არსებობდეს და გამოხატული უნდა იყოს ხელფასის სახითაც.
მსგავსი მოდელი არსებობს რომელიმე ევროპულ ქვეყანაში, თუ მხოლოდ საქართველოშია დამკვიდრებული პრემიების გაცემის ასეთი წესი?
პრემიები რა თქმა უნდა ზოგადად მიღებული წესია მსოფლიოში, მაგრამ ყოველთვიური პრემია სახელმწიფო უწყებაში იშვიათობაა. არსებობს წლიური ან ნახევარწლიური პრემია. ხშირად, პოსტსაბჭოთა, გარდამავალი ტიპის ქვეყნებში, მიმართავენ ხოლმე ჩვენნაირ მეთოდს, რათა საჯარო მოხელეების მაღალი ხელფასი არ იყოს თვალშისაცემი და არ გამოიწვიოს მოსახლეობის უკმაყოფილება. ხელისუფლება შეფარვით, სწორედ პრემიებისა და სხვა დანამატების სახით ცდილობს, გაუზარდოს ხელფასი ჩინოვნიკებს. ზოგადად, პრემიები არ გაიცემა ყველა თანამშრომელზე. პრემია განსაკუთრებულად შესრულებული საქმისთვის უნდა ეძლეოდეს. ჩვენთან სხვა მოტივით გასცემენ პრემიებს.
როგორ ფიქრობთ, რამდენად სამართლიანია მსგავსი გადაწყვეტილება?
ცხადია, სამართლიანი არ არის და მოწესრიგებული უნდა იყოს ეს საკითხი. თუ ადამიანი იმსახურებს კონკრეტულ ხელფასს ან პრემია, ეს არც უნდა იყოს დასამალი და შენიღბული. ვიცით, რომ ყოფილ ხელისუფლებაში პრემია ზოგჯერ ბევრად აღემატებოდა ხელფასსაც, რომელიც იყო არაადეკვატური სხვა თანამშრომლებთან მიმართებაში.
პრეზიდენტმა თვითმმართველობაში შრომითი ანაზღაურების ზრდა დაბალი სოციალური ფონით ახსნა. რამდენად სამართლიანია ეს განცხადება პენსიონერებთან ან სოციალურად დაუცველ ადამიანებთან მიმართებაში მაშინ, როცა არც პენსია გაზრდილა და არც სოციალური შემწეობა?
ეს უსამართლოა.
დღევანდელ პარლამენტს აქვს იმის ბერკეტი, რომ პრეზიდენტის როლი პრემიების გაცემის საკითხში შეზღუდოს? თუ აპირებს ახალი პარლამენტი ამ საკითხის განხილვას?
პრეზიდენტის შეზღუდვა ამ კონკრეტულ საკითხზე, ამ ეტაპზე, ვფიქრობ, არ შეუძლია პარლამენტს. მაგრამ ჩვენ ვსწავლობთ ამ საკითხს, თუ როგორ დარეგულირდეს იგი კანონის ძალით. ჩვენ რომც მივიღოთ კანონი, მის ძალაში შესვლას მაინც პრეზიდენტი აწერს ხელს. მაგრამ საკითხი ნამდვილად შესასწავლია, იმიტომ, რომ მომავალი წლის ბიუჯეტების ტრანსფერი თვითმმართველობებზე არ იზრდება, ეს ნიშნავს იმას, რომ თუ თვითმმართველობები პრეზიდენტის ბრძანებას გამოიყენებენ, ადგილობრივ ბიუჯეტებში სახელფასო ნაწილი გაიზრდება, სხვა ხარჯები კი შემცირდება. საინტერესოა ამ მხრივ რას მოიმოქმედებს ადგილობრივი ხელისუფლება.
