კვირის ამბები,მთავარი,სიახლეები

როგორ აპირებს უმაღლესი საბჭო იმიჯის შეცვლას – ინტერვიუ დავით გაბაიძესთან

10.12.2016 • 2934
როგორ აპირებს უმაღლესი საბჭო იმიჯის შეცვლას – ინტერვიუ დავით გაბაიძესთან

შეძლებს თუ არა ახალი მოწვევის უმაღლესი საბჭო ამ საკანონმდებლო ორგანოს იმიჯის გამოსწორებას და ისეთი კანონპროექტების მომზადებას, რომლებსაც შემდეგ საქართველოს პარლამენტი დაამტკიცებს. რამდენად პრინციპული იქნება დავით გაბაიძე ყოფილი უფროსის – ზურაბ პატარაძისა და მისი მთავრობის მიმართ კონტროლის განხორციელებისას? „ბათუმელების~ კითხვებს ახალი მოწვევის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარემ, დავით გაბაიძემ უპასუხა.

ბატონო დავით, წინა და მანამდელი მოწვევის უმაღლეს საბჭოს აფასებენ როგორც ყველაზე არაეფექტურ ორგანოს აჭარაში, მის გაუქმებასაც კი ითხოვდნენ. როგორ  შეძლებს ახალი უმაღლესი საბჭო ამ მოსაზრებების გაქარწყლებას?

– უმაღლეს საბჭოში წარმოდგენილი დეპუტაცია, როგორც ოპოზიციიდან, ასევე მმართველი პარტიიდან, იძლევა იმის საფუძველს, რომ იმედის თვალით შევხედოთ მომავალ ოთხ წელს. განსაკუთრებით ჩვენს ძალაშია წარმოდგენილი პროფესიონალური გუნდი. ეს ხალხი წლების განმავლობაში მუშაობდა აღმასრულებელ ხელისუფლებაში და როგორც წესი, კანონის აღსრულების პროცესში უკეთ ჩანს ის ხარვეზები, რაც, თავის დროზე, საკანონმდებლო საქმიანობის პროცესში იქნა დაშვებული. ვფიქრობ, ჩვენ გვექნება ბევრი ინიციატივა, რომლებიც, პირველ რიგში, ამ ხარვეზებს შეავსებს. ეს სამომავლო გეგმებია და დეტალურად რომელი საკანონმდებლო ინიციატივა იქნება, არ შემიძლია გითხრათ.

რამდენიმე რომ დაგვისახელოთ?

– ერთი, რაც შემიძლია გითხრათ არის ის, რომ ქონების შესახებ კანონი საჭიროებს დახვეწას და არა მხოლოდ ცვლილებებზე, არამედ ახალი კანონის მიღებაზეც შესაძლებელია ვიფიქროთ.

სპორტთან და კულტურასთან დაკავშირებით ლადო მგალობლიშვილს აქვს მოსაზრებები. ვფიქრობ, ეს მოსაზრებები იქცევა საკანონმდებლო ინიციატივად. შესაცვლელია ასევე უმაღლესი საარჩევნო კომისიის ფორმირებასთან დაკავშირებული ნორმები. ზოგადად ვფიქრობთ უმაღლესი საბჭოს არჩევნების შესახებ ახალი კანონის მიღებაზე ან იმავე კანონში ძირეული ცვლილების შეტანაზე. მაგრამ ეს უფრო შემდეგში განსახორციელებელი საკითხია, მასში მონაწილეობა უნდა მიიღოს  საზოგადოებამ, არასამთავრობო სექტორმა… სანამ ინიციატივას მოვამზადებთ, მანამდე კარგად უნდა დავფიქრდეთ, საით მივდივართ.

აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესი საბჭოს არჩევის შესახებაჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის კანონში, ასევე აჭარის არ კონსტიტუციასა და უმაღლესი საბჭოს რეგლამენტში არსებული რამდენიმე ჩანაწერი არაერთხელ გახდა განსჯის საგანი. მთავრობა ამბობდა, რომ რიგი ჩანაწერებისა ბუნდოვანია, ერთ-ერთი ასეთი იყო, მაგალითად, უსკოს თავმჯდომარის არჩევის წესი.

– ზუსტად მაგას ვგულისხმობ. კანონის აღსრულების პროცესში გამოჩნდა  ხარვეზები და  სწორედ ამ ხარვეზების შევსებით დავიწყებთ. არის რეგულაციები, რომლებიც მხოლოდ აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის კომპეტენციით ვერ მოწესრიგდება, ჩვენ არ ვართ უფლებამოსილი რიგი საკითხები იერარქიულად, ქვემდგომი კანონების დონეზე მოვაწესრიგოთ, თუკი ჩარჩო დოკუმენტები, როგორიც არის კონსტიტუციური კანონი აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის  სტატუსის შესახებ და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის კონსტიტუცია არ მოგვცემს ამის საშუალებას. ვფიქრობ, საქართველოს პარლამენტთან ერთობლივი მუშაობა მოგვიწევს, ჩვენ გვქონდა პარლამენტის თავმჯდომარესთან შეხვედრა, როცა უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარეობის კანდიდატურაზე იყო საუბარი და მაშინ ჩვენ მისგან მივიღეთ დაპირება, რომ უმაღლესი საბჭო ჩართული იქნება პარლამენტთან ერთობლივ თანამშრომლობაში. პარლამენტი დაგვეხმარება იმ საკითხების გასწორებაში, რომლებიც ხარვეზის სახით არსებობს აჭარის ავტონომიურ რესპუბლიკასთან მიმართებაში. ვინაიდან ჩვენ ვაპირებთ პარლამენტთან ჯანსაღ ურთიერთობას, ვიმედოვნებ, უმაღლესი საბჭოს საქმიანობაც უფრო ეფექტური უნდა იყოს.

იურისტები ამბობენ, რომ ადამიანის უფლებების დაცვის კომისია უმაღლესი საბჭოს კომპეტენციას სცდება და ამ მხვრივ რესურსი არამიზნობრივად იხარჯება.

– თავის დროზე, შესაძლებელია, ბევრი მსჯელობის გარეშე შეიქმნა ეს კომისია და ახლა არ მინდა ნაჩქარევად, ამ მსჯელობის გარეშე გაუქმდეს. მირჩევნია ცოტა უფრო ღრმად ჩავიხედოთ არა მხოლოდ მე, ზოგადად, უმაღლესი საბჭოს თითოეულმა წევრმა და შემდეგ მივიღოთ გადაწყვეტილება. ის, რომ ამ კომისიას ადამიანის უფლებების სფეროში კომპეტენცია არ აქვს, არ ნიშნავს, რომ უმაღლეს პოლიტიკურ ორგანოში არ შეიძლება იყოს ასეთი კომისია. ეს უფლებების დაცვის კომისიაა და აუცილებელი არ არის კანონშემოქმედებითი ფუნქციები ჰქონდეს მას.

უმაღლეს საბჭოს გარდა საკანონმდებლო საქმიანობისა, მთავრობის კონტროლის ფუნქციაც აქვს, შესაბამისი პოლიტიკის გატარებაშიც შესაძლოა იყოს ამ კომისიის როლი. რომ შევაჯამო, ასე ხელაღებით ვერ ვიტყვი, რომ ეს კომისია ზედმეტი დანამატია უმაღლესი საბჭოსთვის და უნდა გაუქმდეს. მირჩევნია ეს საკითხი გახდეს მსჯელობის საგანი, თუნდაც იმ კრიტიკოსებთან ერთად, ვინც ეჭვის თვალით უყურებს მას.

რამდენიმე იურისტი ირწმუნება, რომ ეს კომისია ვერაფერს შექმნის ღირებულს და არამიზნობრივად რესურსი არ უნდა იხარჯებოდეს.

– სად გადის ღირებულის, ნახევრადღირებულის და არაღირებულის ზღვარი. რაღაცას ხომ აკეთებს? – რაც კეთდება კომისიის მიერ არის თუ არა ღირებული, უნდა იხარჯებოდეს თუ არა ამდენი, სხვა თემაა. ვერ გეტყვით რამდენი  იხარჯება ამ კომისიაზე,  არ მგონია კოლოსალური თანხა იყოს. ერთადერთი შეიძლება იყოს კომისიის თავმჯდომარის დანამატი, რომელიც კომისიის თავმჯდომარეს ემატება – გარდა ამისა, სამი თუ ოთხი თანამშრომელი ჰყავს სულ ამ კომისიას, დანარჩენი დეპუტატები ისედაც სხვა კომისიის წევრები არიან და დამატებით გასამრჯელოს არ იღებენ.

ბევრ რამეზე ვამბობ, რომ მომავალში მექნება პასუხი, მაგრამ უნდა გამიგოს საზოგადოებამ, რომ სულ მესამე დღეა, რაც ახალარჩეული უმაღლესი საბჭოს უფლებამოსილება ცნეს და ჯერ მხოლოდ სტრუქტურულად ვლაგდებით. რაღაცებზე უაპელაციოდ „კის~ და „არას~ თქმა არა მგონია სწორი იყოს, მით უმეტეს პოლიტიკოსისგან.

ამომრჩევლებს ალბათ უფრო ის შესაძლო ცვლილებები აინტერესებთ, რაც მათ ცხოვრებაზე, მათ სოციალურ ყოფაზე დადებითად აისახება…

– უფლებამოსილების ცნობიდან პირველივე თვე საკმაოდ დატვირთულია და ვერ ვიტყვი, რომ ამომრჩეველი სარგებელს ვერ ნახულობს. მნიშვნელოვანი საკითხები გადის ხომ? _ ჯერ იყო უფლებამოსილების ცნობა, შიდა სტრუქტურის ჩამოყალიბება, მთავრობის თავმჯდომარის კანდიდატურა იქნა წარმოდგენილი  და უნდა განვიხილოთ, შემდგომ მთავრობის ფორმირება, ბიუჯეტის შენიშვნები  და დამტკიცება გველოდება და ა.შ. ამას დასჭირდება მთელი დეკემბრის თვე და დანარჩენზე, მოდით დაველოდოთ ახალ სესიას.

მთავრობის კონტროლზეც მინდა გკითხოთ, დაპირისპირება და კამათი უმაღლეს საბჟოსა და მთავრობას შორის უფრო პიროვნულ საკითხებს შეეხებოდა და ურთიერთბრალდებებით შემოიფარგლებოდა…

– აგაშენებთ ღმერთი! ვინც ესწრებოდა პირველ სხდომას ან უყურებდა, იქ აღვნიშნე, რომ მთავრობის კონტროლი უნდა იყოს ეფექტიანი, შინაარსიანი, კვალიფიციური და ადეკვატური. არ შეიძლება ყველაფერზე ვაკრიტიკოთ მთავრობა, მას უნდა ჰქონდეს  ნორმალური სამუშაო პირობები, _ შავზე შავი უნდა ვთქვათ, თეთრზე-თეთრი, ეს არის მთავარი. მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენ ყველა აღმასრულებელი ხელისუფლებიდან მოვდივართ, პრინციპში, მიუხედავად იმისა რატომ? _ ძალიან კარგია, რომ აღმასრულებელი ხელისუფლებიდან მოვდივართ, ჩვენ ყველაზე კარგად ვიცით, სად შეიძლება უჭირდეს მთავრობას და რაში სჭირდება დახმარება.  კარგად ვიცით, სად შეიძლება ჰქონდეს ნაპოვნი მთავრობას გამოსავალი. ჩვენ ამ კონტროლს განვახორციელებთ, მაგრამ ეს კონტროლი იქნება ეფექტური და შინაარსიანი და არა თითიდან გამოწოვილ მიზეზებზე აგებული კრიტიკა. მე მზად ვარ ახლავე დავაფიქსირო, რომ  პრინციპული ვიქნებით და ეს პრინციპულობა არ გასცდება საქმიანობისა და ობიექტურობის ფარგლებს.

ის, რომ მთავრობის თავმჯდომარე თქვენი ყოფილი უფროსია, პრინციპულობაში ხელს არ შეგიშლით?

– პირიქით, სადაც ვყოფილვარ, ყველგან ვასრულებდი ჩემს ფუნქციას, თუნდაც მთავრობის იურიდიულ დეპარტამენტში ჩემი ფუნქცია იყო მთავრობისთვის გამეწია კვალიფიციური იურიდიული მომსახურება, რათა არ დაეშვა მთავრობას სამართლებრივი უსწორებები. შესაძლოა მქონდა  ნაკლოვანებები, მაგრამ ვერავინ მეტყვის, რომ ჩემი საქმიანობის პროცესში დავარღვიე კანონი. ბევრი იმას მსაყვედურობს, რომ ნაკლებად ვაკეთებდი საჯარო განცხადებებს მთავრობის წინააღმდეგ. მე ვიყავი მთავრობის იურიდიული დეპარტამენტის უფროსი და ჩემი ერთადერთი ფუნქცია იყო მთავრობა უზრუნველმეყო კვალიფიციური იურიდიული მომსახურებით. ახლა ჩემი ფუნქციაა ეფექტური საკანონმდებლო საქმიანობა, მთავრობის საქმიანობის ეფექტური კონტროლი და პლუს ამას, როგორც უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარეს, მაქვს კდევ ერთი ვალდებულება – უზრუნველვყო სიტყვის, აზრის, გამოხატვის თავისუფლება იმ ადმინისტრაციულ შენობაში, სადაც გვიწევს მუშაობა, უზრუნველვყო საკითხების საჯარო განხილვა და დეპუტატებთან ურთიერთობა. მე ამისთვის მზად ვარ და ვფიქრობ, გამომივა.

იმის გამო, რომ ვიღაცა აღმასრულებელ ხელისუფლებაში მუშაობდა, არ ვიტყვით უარს მთავრობის კონტროლზე. პირიქით, მომავალი გვიჩვენებს, რომ ჩვენ მიერ განხორციელებული კონტროლი გაცილებით საქმიანი, შინაარსიანი და ეფექტური  იქნება იმასთან შედარებით, ვიდრე აქამდე გვქონდა.

უმაღლეს საბჭოს აკრიტიკებდნენ იმისთვისაც, რომ  დეპუტატები ლამის მხოლოდ საკუთარი კომფორტის შექმნაზე ზრუნავდნენ…

– რას გულისხმობთ?

ჯიპებს, მანქანებს, დანამატებს, მივლინებებს საზღვარგარეთ…

– რაც გვაქვს, მგონია საკმარისია. მაგრამ ვფიქრობ, სიძველის გამო ავტომანქანების რემონტზე გაცილებით მეტი იხარჯება, ვიდრე უნდა იხარჯებოდეს. ჩვენ ეფექტურად განვკარგავთ იმ სახსრებს, რაც გვექნება და ამაზე წინასწარ ნუ ვილაპარაკებთ… ვფიქრობთ, გაცილებით უფრო ხელმომჭირნედ ვხარჯოთ ის, რაც გვაქვს და როგორ გამოგვივა, მომავალი გვიჩვენებს. ბევრ რამეზე მიწევს ლაპარაკი, როცა არ ვარ ბევრ რამეში ჩახედული. არ მინდა დავარღვიო კოლეგიალობის პრინციპი ყოფილ დეპუტაციასთან მიმართებაში, ვერ გეტყვით განსაკუთრებულად ბევრს ხარჯავდნენ თუ ცოტას, შევისწავლი და საკმოდ პირდაპირი ვარ, არ დავმალავ. პიროვნული ურთიერთობები არ შემზღუდავს, რომ კრიტიკა გამოვხატო, თუკი საფუძველი არის. ცოტა გვაცალეთ მე და დანარჩენ ოც დეპუტატს, 2-3 თვე გვეკუთვნის იმისთვის, რომ რაღაც დავგეგმოთ და მერე უფრო ვრცელი ინტერვიუ ჩავწეროთ და უფრო შინაარსიანი.

უმაღლესი საბჭოს უმრავლესობა ხშირად მოქმედებდა მმართველი პარტიის ცენტრალური ოფისის მოთხოვნებით. თქვენგანაც რომ მოითხოვონ ის, რაც თქვენს პრინციპებს ეწინააღმდეგება…

– თქვენი აზრით, მაგაზე რა პასუხი მექნება, არ ვიქნები პრინციპული და შევასრულებ იმას, რა მითითებაც იქნება-მეთქი? – არ იქნება ასე, დამიჯერეთ. მე საჯარო სამსახურში არ დავბადებულვარ, არც სიკვდილს ვაპირებ. მე ვაპირებ ეს ოთხი წელი გავიარო ღირსეულად, ისე, რომ ვადის ამოწურვის შემდეგ საზოგადოებას ჩემი სახელისა და გვარის გაგონება არ ეზარებოდეს. ბუნებრივია, შესაძლებელია რეკომენდაციები თუ რაღაც პოზიციები პარტიისგანაც წამოვიდეს. ეს პოლიტიკური ორგანოა და  პარტიის კურსთან არის დაკავშირებული, მაგრამ ის დავალება, რომელიც კანონსაწინააღმდეგო შეიძლება იყოს, ბუნებრივია, არ შესრულდება; ასეთი დავალება ვერც წამოვა და არც წამოვა, დარწმუნებული ვარ.

P.S. ინტერვიუ „ბათუმელებში“ მიმდინარე წლის 5 დეკემბერს გამოქვეყნდა.

გადაბეჭდვის წესი


ასევე: