სამი მსუბუქი ავტომანქანა ერთმანეთს ბათუმი-ქობულეთის ავტომაგისტრალზე 25 ოქტომბერს შეეჯახა. ავტოსაგზაო შემთხვევის შედეგად ერთი ადამიანი გარდაიცვალა, ერთი კი მძიმედ დაშავდა. ბოლო ერთი თვის განმავლობაში ეს მეშვიდე ავტოავარია იყო რეგიონში, რომლის შესახებ „ბათუმელები“ წერდა.ავტოსაგზაო შემთხვევების რაოდენობა ბოლო წლებში გაიზარდა.
- 24 ოქტომბერს, ქედაში, ავტომანქანა აჭარისწყალში გადავარდა. დაიღუპა ორი ახალგაზრდა, ერთი – მძიმედ დაშავდა.
- 22 ოქტომბერს ბათუმის კარიბჭესთან მანქანა ბორდიურს დაეჯახა და ამოტრიალდა. მძღოლი მარტო იმყოფებოდა და მხოლოდ მსუბუქი დაზიანება მიიღო.
- მსგავსი შემთხვევა დაფიქსირდა რუსთაველის ქუჩაზეც 20 ოქტომბერს – სწარაფად მომავალი მსუბუქი ავტომობილი გამყოფ ზოლზე პალმას დაეჯახა და ამოყირავდა. აქაც მანქანაში მხოლოდ მძღოლი იყო, რომელიც მსუბუქად დაშავდა.
- 17 ოქტომბერს პუშკინის ქუჩაზე ავტომანქანას ტრაილერი დაეჯახა. მსუბუქი ავტომანქანის მძღოლი ადგილზე გარდაიცვალა.
- 15 ოქტომბერს მახინჯაურში სამი მანქანა დაეჯახა ერთმანეთს. ორი ადამიანი მძიმე დაშავდა და ორივე საავადმყოფოში გადაიყვანეს.
- 26 სექტემბერს ხელვაჩაურში, სამედიცინო ცენტრ „მედინასთან“ ავტოავარიის შედეგად ორი ადამიანი გარდაიცვალა.
2012 წლიდან ავტოსაგზაო შემთხვევების რიცხვი ქვეყანაში იზრდება. ყველაზე მაღალი მაჩვენებელი – 6 400 შემთხვევა ქვეყანაში გასულ წელს დაფიქსირდა. შინაგან საქმეთა სამინისტროს ოფიციალური სტატისტიკის მიხედვით, 2015 წელს ქვეყანაში ავარიების შედეგად 602 ადამიანი დაიღუპა [აჭარაში – 55], დაშავდა 9 187 [აჭარაში – 653].
გასულ წელს ქვეყანაში ავტოავარიების გამო 28 ბავშვი გარდაიცვალა [0-დან 16 წლამდე]. 2016 წლის სტატისტიკა შსს-ს ოფიციალურ ინტერნეტ გვერდზე ჯერჯერობით არ გამოუქვეყნებია.
„წელს, გასულ წელთან შედარებით, მონაცემები დაახლოებით 10 პროცენტით გაიზარდა,“ – გვითხრა ეკა ლალიაშვილმა, „საქართველოს ალიანსი უსაფრთხო გზებისთვის“ ხელმძღვანელმა. ის თვლის, რომ ხელისუფლება თავს არიდებს ამ თემას და რაღაც პერიოდში, განსაკუთრებით არჩევნების დროს, სისტემა მოშვებულია:
„დაზუსტებით შეუძლებელია ამის თქმა, მაგრამ შესამჩნევია დარღვევებზე თვალის დახუჭვა… გასულ წელს ჩვენ წარვუდგინეთ პარლამენტს საკანონმდებლო პაკეტი, რომელიც ითვალისწინებდა „ქულათა სისტემის“ ამოქმედებას. ეს გულისხმობს იმას, რომ მძღოლი თითოეულ დარღვევაზე არა მხოლოდ ჯარიმდება, არამედ აკლდება ქულა და გარკვეულ პერიოდში, შესაძლოა, მართვის მოწმობის გარეშე დარჩეს. პარლამენტმა ამ კანონპროექტის განხილვაზე უარი თქვა. იყო არგუმენტები, რომ ამით ნახევარი ქვეყანა მართვის მოწმობის გარეშე დარჩება, ქვეყანა არ არის ჯერ ამისთვის მზად და ასე შემდეგ. ასე ვიღებთ, მაგალითად, გათავხედებულ მძღოლებს, ძვირადღიდებულ მანქანებს რომ ატარებენ და ვერაფერი აკავებთ. ჯარიმის გადახდა მათთვის არ არის პრობლემა“.
როგორ რეაგირებს სახელმწიფო ავტოსაგზაო შემთხვევების მატებაზე? – შინაგან საქმეთა სამინისტროში „ბათუმელებს“ ამ თემაზე არ ესაუბრნენ. ამ უწყებიდან ასევე გვინდოდა მიგვეღო პასუხები: როგორ რეაგირებს პატრული ავარიებზე? რატომ შესუსტდა პატრულირება, მაგალითად, ბათუმის ქუჩებში და რატომ მუშაობს ისევ საპატრულო პოლიციაში თანამშრომელი, რომელიც მიმდინარე წლის 26 აგვისტოს ბათუმში, გურამიშვილისა და ჯაფარიძის ქუჩების კვეთაში მანქანით ქალს დაეჯახა? დაზარალებული ადგილზევე გარდაიცვალა. პროკურატურის ინფორმაციით, ამ საქმეზე გამოძიება ისევ მიმდინარეობს.
არასათანადო რეაგირება დაგვისახელეს ავტოსაგზაო შემთხვევების მაჩვენებლის მატების მიზეზად ადვოკატებმა ბათუმში. ადვოკატ პაატა ბოლქვაძეს არაერთი საქმე ჰქონია სასამართლოში, სადაც სისხლის სამართლის კოდექსის 276-ე მუხლით ბრალდებული პირს იცავდა. ეს მუხლი არეგულირებს ტრანსპორტის მოძრაობის უსაფრთხოებისა და ექსპლუატაციის წესების დარღვევას: „თითქმის 99 პროცენტი ამ შემთხვევებისა, სრულდება საპროცესო გარიგებებით. თუ დაზარალებული დავობს, ამ შემთხვევაში პირობითი მსჯავრს იყენებენ. პატიმრობას – იშვიათად, ძირითადად 6 თვიდან 1 წლამდე.“
276-ე მუხლი ყველაზე მსუბუქ შემთხვევაში სამ წლამდე თავისუფლების აღკვეთას ითვალისწინებს [როცა დაზარალებული მსუბუქად არის დაზიანებული]. ყველაზე მძიმე შემთხვევად ორი და ან რამდენიმე პირის დაღუპვა ითვლება, როცა მძღოლი მთვრალია [ისჯება თავისუფლების აღკვეთით 8-დან 12 წლამდე].
„ადრე უფრო მკაცრი და ეფექტური იყო საპატრულოს მუშაობა. დღეს საცობების რეგულირებაც არ ხდება. ამას წინათ ჯაფარიძის ქუჩაზე ორი მანქანა ისე დაეჯახა ერთმანეთს, პატრული საერთოდ არ გამოჩენილა,“ – გვიყვება ადვოკატი ზაზა პაპიძე. ის სასამართლო პრაქტიკაზე ამახვილებს ყურადღებას – სასამართლო ხშირად აბათილებს იმ სამართალდარღვევების ოქმებს, რომლებსაც პატრულის თანამშრომლები ავსებენ: „ასეთი რამდენიმე შემთხვევა მახსენდება, როცა პროცედურული დარღვევებითაა შედგენილი ოქმი და სასამართლოც აბსოლუტურ კონტროლს ახორციელებს. ეს მაჩვენებელი საპატრულო პოლიციის დაბალ კვალიფიკაციაზე მიუთითებს“.
შინაგან საქმეთა სამინისტროს ოფიციალური სტატისტიკით ავტოსაგზაო შემთხვევებმა იკლო 2008 წლიდან 2011 წლის ჩათვლით. 2011 წლიდან დღემდე კი ეს მაჩვენებელი მატულობს. რამ განაპირობა მატება? – ერთმნიშვნელოვანი პასუხი ამ სფეროში მომუშავე ექსპერტებს არ აქვთ.
მაგალითად, „საქართველოს ალიანსი უსაფრთხო გზებისთვის“ ხელმძღვანელი, ეკა ლალიაშვილი თვლის, რომ 2011 წლის საუკეთესო მაჩვენებელი ღვედების რეგულაციის ამოქმედებამ განაპირობა: „ფაქტია, რომ ამ წელს დაახლოებით 20 პროცენტით შემცირდა დაღუპულთა მაჩვენებელი. ეს არის სისტემა, რომელსაც მუდმივად სჭირდება ჩარევა. მხოლოდ ერთი ნაბიჯი საკმარისი არ არის. ღვედების წესის ამოქმედებით მივიღეთ ეფექტი, მაგრამ შემდეგ კონტროლი ამ მიმართულებითაც მოეშვა…“
„სახელმწიფომ უნდა თქვას ღიად, რომ ეს საკითხი არის პრიორიტეტი. ქვეყანაში რეალური გეგმაც კი არ არსებობს, რა გზით უნდა შეიცვალოს ეს საგანგაშო მაჩვენებელი,“ – ამბობს გელა კვაშილავა, „პარტნიორობა საგზაო უსაფრთხოებისთვის“ ხელმძღვანელი.
ავტოსაგზაო შემთხვევების მატების მიზეზად მესამე სექტორის წარმომადგენლები სხვადასხვა მიზეზს ასახელებენ. მათ შორის, მოძველებულ ავტოპარკინგს, საგზაო ინფრასტრუქტურის მოუწესრიგებლობას, საინფორმაციო კამპანიის ნაკლებობას.
ეკა ლალიაშვილი, „საქართველოს ალიანსი უსაფრთხო გზებისთვის“: `ჩვენ გვჭირდება აგრესიული საინფორმაციო კამპანია. პრაქტიკამ დაგვანახა, რომ ლამაზად ნათქვამს ეფექტი არ აქვს. ჩვენი ორგანიზაციის საინფორმაციო რგოლების შედეგიდან გამომდინარე ვამბობ ამას. მაშინ ჩავთვალეთ, რომ პოზიტიურ გზავნილებს ექნებოდა გავლენა, მაგრამ აღმოჩნდა, რომ უფრო აგრესიულ ვიდეო რგოლებს აქვს შედეგი, ადამიანი რომ დააფიქროს.“
ეკა ლალიაშვილმა ევროპის მაჩვენებელი მოგვიყვანა იმის დასტურად, რომ სისტემურ მიდგომას ექნება შედეგი: „ტენდენცია მზარდია ევროპის ქვეყნებშიც, მაგრამ ამას სერიოზულად ებრძვიან. მაგალითად, 2014 წლის მონაცემებით, საქართველოში 100 ათას მოქალაქეზე დაიღუპა 12 ადამიანი. შვედეთში, დიდ ბრიტანეთსა და ნიდერლანდებში 100 ათას ადამიანზე ავტოსაგზაო შემთხვევების შედეგად გარდაცვლილია 3-4 ადამიანი. საშუალოდ ევროპის ქვეყნებში კი 6 ადამიანი დაიღუპა ავარიით“.
