სამგზის ბათუმის საკრებულოს წევრი, ყოფილი თავმჯდომარე და ამ მოწვევის საკრებულოს თავმჯდომარის მოადგილე ირაკლი ჩავლეიშვილი „რესპუბლიკურმა პარტიამ” საქართველოს პარლამენტის არჩევნებში ბათუმის 68-ე ოლქში მაჟორიტარ კანდიდატად წარადგინა. „ბათუმელები“ დაინტერსდა ამომრჩევლისთვის რა მნიშვნელოვანი საკითხების გადაწყვეტისას არ აღმოჩნდა საკმარისი საკრებულოს წევრის კომპეტენცია და რა საკითხების ლობირებას გეგმავს ის პარლამენტში არჩევის შემთხვევაში.
ბატონო ირაკლი, რა საკითხების გადაწყვეტის მცდელობისას არ გეყოთ საკრებულოს წევრის კომპეტენცია, რომ შეგესრულებინათ დაპირებები, რაც წინა არჩევნებზე მიეცით ამომრჩეველს?
არის რიგი საკანონმდებლო საკითხებისა, რისი ინიცირებაც პარლამენტში უნდა მოხდეს, რისი უფლებაც აქვს პარლამენტის წევრს და ეს კანონები უნდა იყოს იმის გათვალისწინებით, რა პრობლემებია ქალაქში, როდესაც თვითმმართველობა ვერ წყვეტს ამ პრობლემას იმის გამო, რომ არ არსებობს საკანონმდებლო ბაზა. ეს არის გასათვალისწინებელი პირველ რიგში და, რა თქმა უნდა, შემდგომში აღსრულება გაუადვილდება თვითმმართველობას. იმ კანონების ფარგლებში იმოქმედებს თვითმმართველობა, რასაც მიიღებს პარლამენტი.
რა პრობლემებია ოლქში, სადაც კენჭს იყრით, რის გადაწყვეტასაც საკანონმდებლო ცვლილებები სჭირდება?
უჩვეულო ოლქი წარმოჩნდა, ფაქტობრივად, გაერთიანდა სოფელი და ქალაქი. სოფელს თავისი პრობლემა აქვს, დაბას – თავისი. ამიტომ ეს პრობლემები ცალ-ცალკე უნდა განვიხილოთ. მთავარი, რასაც მოსახლეობასთან შეხვედრების დროს ვაწყდებით, მაინც საკუთრების პრობლემაა. მიწის დაკანონების საკითხი გადაუწყვეტელია და მისი წამოწევა ისევ პარლამენტში აუცილებელია, ასევე აჭარის უმაღლეს საბჭოში. ადამიანებმა არ იციან რა გააკეთონ, რადგან ბევრს მიწა დაკანონებული არა აქვს – არ იციან რა ტიპის კულტურა მოიწიონ, რომელ კულტურას მიყონ ხელი, ადრე მოგეხსენებათ მონოკულტურა იყო ჩაი და ციტრუსი, ახლა ახალი კულტურები შემოდის, რომელიც სარფიანია გლეხისთვის, მაგრამ ვერ ახერხებს ამ პრობლემების მოგვარებას და წინგანჭვრეტას იმიტომ, რომ მიწა, ფაქტობრივად, მას არ ეკუთვნის. ჰქონდა სარგებლობაში, მუშაობდა მეურნეობაში და ახლა კერძო საკუთრებაში დარეგისტრირებული არ აქვს, ეს არის პრობლემა.
მე ვიყავი პეტრას ციხის მუზეუმ-ნაკრძალის დირექტორი 25 წლის განმავლობაში და ვიცი იქაური პრობლემები. ეს არის კულტურული მემკვიდრეობა და ტურიზმი, რითაც იქაური მოსახლეობა მეტ-ნაკლებად დასაქმებული იყო, შემდეგ ეს ყველაფერი მოკვდა. ახლა ნელ-ნელა იწყებს აღორძინებას, მაგრამ სისტემური მიდგომაა საჭირო. პეტრას ციხე არის აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის კულტურული მემკვიდრეობის მარგალიტი. ძეგლი, სადაც დაიწყო სარესტავრაციო-საკონსერვაციო სამუშაოები, ეს უნდა იყოს მიმზიდველი ადგილი ტურისტებისთვის. აქ უნდა დასაქმდეს ადგილობრივი მოსახლეობა. იცით რომ იქ, ციხისძირისკენ გზაზე, ზოგი ყვავილებს ყიდის, ზოგი – ნაკეთობებს, როდესაც ახალი ტრასა გავა, ეს ადგილი არ უნდა იყოს მივიწყებული და უნდა გახდეს ტურისტებისთვის მიმზიდველი ადგილი. გზის რეაბილიტაცია შემდგომშიც უნდა გაგრძელდეს, ახლა საინტერესო პროექტებზე ვმუშაობთ, მეც ვარ ამ კომისიის წევრი, აქ მოსახლეობის ინტერესებიც უნდა იყოს დაცული და უფრო სისტემური სახე უნდა მიეცეს იქ ადამიანების დასაქმებას.
ეს ხომ აღმასრულებელი ორგანოების გასაკეთებელი საქმეებია?
ჰო, მაგრამ მე ვილაპარაკე მიწაზე, ვილაპარაკე იმ საკანონმდებლო ინიციატივებზე, რომლებიც უნდა გაკეთდეს, რომ ადგილობრივმა მოსახლეობამ იხეიროს. პრიორიტეტები უნდა გამოიკვეთოს თავისთავად. შემდგომი საკითხი არის ბონი, ბარცხანა, გარადოკი და ჩაქვი, ვითარდება ეს სადაბო ცენტრები, როდესაც, ჩვენი აზრით, გენერალური გეგმის შემუშავება უნდა იყოს გათვალისწინებული. ქალაქი გაიზარდა სამჯერ. ბათუმი უკვე არის მეგაქალაქი, ის ხდება მეორე ქალაქი საქართველოში და სხვა საკანონმდებლო უფლებამოსილება უნდა მიეცეს ბათუმს, უფრო მაღალი სტატუსი, რადგან ავტონომიური რესპუბლიკის პირველი ქალაქია. სადაბო ცენტრები უნდა იქცეს, როგორც პატარა სადაბო ცენტრებად თავისი განაშენიანებით, ინფრასტრუქტურით, მოსახლეობამ უნდა იგრძნოს, რომ ისინი ცხოვრობენ ქალაქში. ქალაქური ცხოვრების წესით უნდა იცხოვრონ ადამიანებმა, რომლებიც სოფლური წესით ცხოვრობენ – ის ყველა სიკეთე უნდა ჰქონდეთ, რაც ქალაქის ცენტრში მცხოვრებლებს აქვთ. ჩემი მთავარი პრიორიტეტი, როგორც პარლამენტის წევრის, ეს იქნება – იმ საკითხების, პროექტების ლობირება, რაც მე საკრებულოს თავმჯდომარეობის დროს დავიწყე და, სამწუხაროდ, ჯერ კიდევ ვერ მოქმედებს, ეს არის დეპოსა და სარკინიგზო კვანძის გადატანა ქალაქის ამ ნაწილიდან და ეკოლოგიურად სუფთა გარემოს შექმნა. ახალი ქალაქური ტიპის დასახლების ეკოლოგიურად სუფთა დასახლების ტიპის შექმნა. დაახლოებით 14 ჰექტარი მიწა გამოთავისუფლდება ძალიან საინტერესო სივრცეში. ეკოლოგიურად დაბინძურებული ამ საწარმოების გადატანა მოხდება ბენზეში.
ბენზესაც თავის პრობლემები აქვს ამ კუთხით…
ამიტომ საკანონმდებლო სტანდარტები უნდა იყოს მაღალი. შესაძლებელია იქ საწარმოები გაიხსნას. საწარმოები, რომლებიც დღეს იქ მუშაობენ, გაუსაძლის მდგომარეობაში აყენებენ ადგილობრივ მოსახლეობას. ეს საკანონმდებლო სტანდარტები უნდა იყოს აწეული და მოსახლეობამ უნდა იცხოვროს სუფთა ეკოლოგიურ გარემოში. ეს არის მთავარი პრიორიტეტები და არის, რა თქმა უნდა, სხვა პრობლემებიც. მაგალითად, წყლის, კანალიზაციისა და სანიაღვრე არხების სამუშაოები გრძელდება, მესამე ფაზა მიმდინარეობს და მომავალ წელს აუცილებლად დასრულდება. უნდა ავწიოთ ის სტანდარტები, რომ არ მოხდეს მდინარეების დაბინძურება, ამიტომ ეკოლოგიის საკითხები არის ერთ-ერთი გამოკვეთილი პრობლემა, რაც მოსახლეობას აწუხებს წლების განმავლობაში. არის გაუსაძლისი სუნი, რასაც ის ფარმაცევტული ფაბრიკა და საწარმოები მავნე ნივთიერების სახით გამოყოფენ. აქ სტანდარტები უნდა აიწიოს და უფრო მკაცრი უნდა გახდეს საკანონმდებლო დონე.
თქვენი პარტიის წარმომადგენლები საუბრობენ უფლებამოსილების გაზრდისა და ადგილზე საკითხების გადაწყვეტილების აუცილებლობაზე, პირადად თქვენ ამ მიმართულებით შეგქმნიათ პრობლემები?
დიახ, მე როგორც საკრებულოს წევრი, თავმჯდომარე და მოადგილე ძალიან ბევრ ისეთ საკანონმდებლო პრობლემას ვხედავ, რომელიც ადგილზე ვერ გვარდება. არის პარლამენტის დონეზე გადასაწყვეტი, მაგალითად, რეგულაციები. სიტყვაზე ავიღოთ ფოიერვერკების ხმაური, რაც აწუხებს მოსახლეობას. ამას არა აქვს საკანონმდებლო ბაზა და თვითმმართველობა ასეთ კითხვებს ვერ წყვეტს, – ეს საკითხი საკანონმდებლო დონეზე უნდა მოგვარდეს პარლამენტში. ტაქსების პრობლემაც გვაქვს, რაც ასევე უნდა მოგვარდეს საკანონმდებლო დონეზე, ეს თითქოსდა მუნიციპალიტეტის გადასაწყვეტია, მაგრამ საკანონმდებლო ბაზა არ არის იმისა, რომ მუნიციპალიტეტმა ეს საკითხები გადაჭრას. პარლამენტის წევრი, რომელიც იქნება წარმოდგენილი ქალაქიდან, უნდა ზრუნავდეს ისეთი პრობლემების გადაწყვეტაზე და ისეთი კანონმდებლობის ინიცირებაზე, რომელიც მორგებული იქნება მასზე, როგორც მაჟორიტარზე და მას ეცოდინება ის პრობლემები, რომლებიც სინამდვილეში ქალაქში არსებობს. ვეჭვობ, ბევრი ჩემი კოლეგა, რომელიც იყრის კენჭს, გათვიცნობიერებული იყოს იმ პრობლემებში, რაც დღეს ქალაქს სჭირდება, საკანონმდებლო პრობლემების გადაჭრის მხრივ.
თქვენი იყავით ინიციატორი ქალქში მშენებლობის რეგულაციების გამკაცრების, თუმცა ამ რეგულაციებზე გავერდის ავლა ხერხდებოდა და ხერხდება…
დიახ, იმიტომ, რომ საკანონმდებლო ბაზა არ არსებობს. როცა შემოვიტანეთ რეგულაციები, ეს იყო პრევენცია წესიერი მოქალაქეებისთვის. ჩვენ ამით წესიერი მოქალაქეები გავაფრთხილეთ, რომ ღამის საათებში არ შეიძლება სიმყუდროვე დაურღვიო მოქალაქეებს, მაგრამ ამ პრობლემების ადმინისტრირების მექანიზმები არ არსებობდა, რადგან არ არსებობდა საკანონმდებლო ბაზა. ასე ვთქვათ, ლაფსუსთან გვაქვს ხშირ შემთხვევაში საქმე . როდესაც ადგილზე გვინდა რაღაც პრობლემები გადავწყვიტოთ, არ არსებობს ამის საკანონმდებლო ბაზა, რომელიც რეალიზაციაში მოაქცევს ინიციატივას.
ამ პარლამენტშიც გყავთ მნიშვნელოვანი აქტივი, რატომ მანამდე არ წარადგინეთ ეს საკითხები პარტიის იმ წევრების დახმარებით, რომლებიც ამ მოწვევის პარლამენტის წევრები არიან?
პარლამენტი თავის დღის წესრიგით მუშაობს, კანონმდებლები რიგს იცავენ და მნიშვნელობის მიხედვით ხდება საკითხების გამოტანა თუ რა მნიშვნელობა აქვს ამა თუ იმ კანონს. ამ შემთხვევაში ჩვენ გვყავდა ათკაციანი ფრაქცია და ისეთი კანონების ლობირება მიმდინარებდა, რომლებიც აუცილებელი იყო ქვეყნის ნორმალურად ფუნქციონირებისთვის. ეს იყო მოსმენებზე, ქალთა უფლებებზე და ასე შემდეგ. ამიტომ უამრავი კანონი არის შესაცველი. ამიტომ უნდა იყოს ის ისეთი მაჟორიტარი დეპუტატი, რომელიც დაიცავს თავისი ქალაქის ინტერესებს და ლობირებას გაუწევს ასეთ კანონებს. სამწუხაროდ, ასეთი კანონების ლობირება არ ხდებოდა პარლამენტში და გვაქვს ის მდგომარეობა, რაც გვაქვს.
უმრავლესობით მოსვლას არც ახლა ვგეგმავთო, ამბობთ „რესპუბლიკელები“. ოთხი წლის შემდეგ ხომ არ იტყვით ისევ, ბევრი არ ვიყავით, გადაწყვეტილება რომ მიგვეღოო…
ჩვენ ილუზიებით არ ვცხოვრობთ და ჩვენ ვიცით ჩვენი შესაძლებლობები, „რესპუბლიკური“ პარტია ნამდვილად არ ფიქრობს უმრავლესობით მოსვლაზე და ღიმილის მომგვრელია, როდესაც ზოგიერთი პარტიის ხელმძღვანელი აცხადებს, რომ უნდა უმრავლესობით მოსვლა. ჩვენი პარლამენტი უნდა იყოს ჭრელი, უნდა იყოს სხვა პარტიების წარმომამდენლობა, უნდა იყოს წარმოდგენილი პარტიები, რომლებიც გადალახავენ ბარიერს და ეყოლებათ თავიანთი ფრაქციები. ერთპარტიულ სისტემას ჩვენ ძალიან დიდი ხნის წინ დავემშვიდობეთ და თუ ვინმეს უნდა, რომ დაგვაბრუონოს, ეს ძალიან ცუდი წამოწყებაა. რაც შეეხება ჩემს შემთხვევაში, მე უნდა ვიყო, რა თქმა უნდა, იმ ძირითადი საკითხების მხარდამჭერი, რომელიც აუცილებელი იქნება საქართველოს პარლამენტში. შემდგომში უნდა ვიზრუნო იმაზე, რომ გავიტანო ისეთი ტიპის კანონები, რომლებიც იქნება სასარგებლო ქალაქის ინტერესებიდან გამომდინარე და უნდა ვიყო იმ კანონების და ქვემდებარე აქტების ინიციატორი, რომლებიც აუცილებელი იქნება ჩვენი ქალაქის სრულფასოვანი ფუნქციონირებისთვის.
