დღეს 19 დეკემბერს ბათუმში, სასტუმრო „დივანში“ გაეროს ბავშვთა ფონდის მიერ კვების დეფიციტის პრობლემაზე სემინარი გაიმართა. ბავშვთა ფონდის კვლევების მიხედვით, დღეს საქართველოში მილიონ ნახევარზე მეტი ადამიანი კვების დეფიციტს განიცდის.
სპეციალისტების თქმით, კვების დეფიციტს მხოლოდ სიღარიბის ზღვარს ქვემოთ მყოფი მოსალეობა არ განიცდის. კვების დეფიციტს იწვევს არაჯანსაღი, დაუბალანსებელი კვება, რის შედეგადაც ორგანიზმში მიკროელემენტების დეფიციტი ჩნება.
რას ნიშნავს ნუტრიციული ანუ კვების დეფიციტი? გაეროს ბავშვთა ფონდის ჯანდაცვის სპეციალისტის თამარ უგულავას განმარტებით, როდესაც ვსაუბრობთ სურსათის ანუ საკვების დეფიციტზე და კვების დეფიციტზე, ეს ორი ტერმინი ერთმანეთისგან უნდა განვასხვავოთ.
„სურსათის დეფიციტი ნიშნავს საკვებ პროდუქტებზე ხელმისაწვდომობის ნაკლებობას, მაგრამ როდესაც ვლაპარაკობთ კვების დეფიციტზე, ამ შემთხვევაში ვლაპარაკობთ იმ მნიშვნელოვანი ელემენტების ვიტამინების და მიკროელემენტების ნაკლებობაზე, რომელიც ორგანიზმის ნორმალური ფუნქციონირებისთვის არის აუცილებელი და რომლის ნაკლებობასაც კვებით დეფიციტამდე მივყავართ. კვებითი დეფიციტი კი არის ის პრობლემები და დაავადებები, რომლებიც ჩვენდება ვიტამინებისა და მიკროელემენტების ნაკლებობის შედეგად“- ამბობს თამარ უგულავა.
თამარ უგულავას თქმით, იყო შემთხვევები როცა კვების დეფიციტი განხილული იყო როგორც შიმშილი, რაც არასწორია.
„ადამიანმა შეიძლება მიიღო ნახშირწყლებით მდიდარი საკვები დიდი ხნის განმავლობაში, რის შედეგადაც მას შეიძლება განუვითარდეს კვების (ანუ ნუტრიციული) დეფიციტი, მაგრამ ის ადამიანი არ იშიმშილებს და იქნება ნახშირწყლებით გაჯერებულ საკვებზე. მაგრამ კვებითი დეფიციტის დროს, ორგანიზმი მოკლებულია ყველა საჭირო ვიტამინდა და მიკროელემენტს. ბუნებრივია რომ გარკვეული კავშირი შიმშილსა და კვები დეფიციტს შორის არსებობს, რადგან საჭირო მიკროელემენტები და ვიტამინებით არ მარაგდება ორგანიზმი, თუმცა ამ ტერმინს შორის განსხვავება მაინც არსებობს“.
რა პრობლემებამდე მიჰყავს ადამიანი ორგანიზმითვის საჭირო მიკროელენეტების ნაკლებობას და რა საკვები უნდა იყოს განლაგებული თეფშზე, რომელსაც დღის განმავლობაში ვიღებთ?
პედიატრის მაია ხერხეულიძის განმარტებით, საქართველოში რომელიც ძრითადად ხილისა და ბოსტნეულის ქვეყანაა, კვლევამ აჩვენა რომ მოსახლეობის დიდი ნაწილში ბოსტნეულის მოხმარება არის მინიმალური. „ამ დროს ეს არის ძალიან მნიშვნელოვანი, რადგან ბოსტნეული გარდა იმისა, რომ ნახშირწყლებით არის მდიდარი, მიკროელემენტებითაც ყველაზე მდიდარია. ამ ნაწილის ამოღება რაციონიდან შეიძლება სერიოზულ პრობლემას ქმნიდეს“.
პედიატრის განმარტებით ნიშვნელოვანია ასევე ბოსტნეულის და ხილის დამუშავების ტექნოლოგია რომ დარჩეს მასში ვიტამინების და მიკროელემენტების რაოდენობა.
მაია ხერხეულიძის თქმით, გარდა აღნიშნული პროდუქტებისა ორგნიზმისთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვნია ცილების მიღება, რომელიც წარმოადგენს ორგანიზმის საშენ მასალას.
„ცილოვან საკვებს მიეკუთვნება ხორცი, თევზი, კვერცხი, პარკოსნები და ამავე ჯგუფში შედის თხილი, ნიგოზი, არახისი და მზესუმზირა. ასევე ძალიან მნიშვნელოვანია რძე და რძის პროდუქტები.
პირველ საფეხურზე უნდა განვალაგოთ ხილი და ბოსტნეული, შემდეგ მარცვლეული პროდუქტები, ცილოვანი პროდუქტები და რძის პროდუქტები, სულ ბოლოს კი ნახშირწყლების შემცველი პროდუქტები“.
პედიატრის თქმით, ჯანსაღი კვების კულტურა განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ფეხმძიმობის დროს, რადგან სწორად მოხდეს ნაყოფის განვითარება. „ორსულობის პირველ ეტაპზე აუცილებელია ორსულმა მიიღოს ფოლიუმის მჟავა და რკინა, რადგან სწორად მოხდეს ნაყოფის ფორმირება.
კვლევის მიხედვით საქართველოში ყოველ მეხუთე ბავშვს რკინის დეფიცი აქვს, რომელიც განპირობებს ბავშვის ზრდას და მის განვითარებას.
რკინის დეფიციტი მთელ მსოფლიოში ორ მილიონ ადამიანს აღენიშნება, რისკის ჯგუფს წარმოადგენს ჩვილი და სამ წლამდე ასაკის ბავშვი, მოზარდი გოგონები და ოსრული ქალები. თუ ჩვენ სწორად არ დავიწყეთ ჯერ ნაყოფის და შემდეგ ბავშვის ორგანიზმის რკინით მომარაგება, ასეთ შემთხვევაში შეიძლება განვითარდეს რკინის დეფიციტი, რომელიც სერიოზულ საფრთხეს უქმნის ბავშვის გნვითარებას“.
სპეციალისტის თქმით, რკინა მონაწილეობს თავის ტვინის გარსების ფორმირებაში, ამიტომ მისი დეფიციტის შემთხვევაში სახეზე გვაქვს მეხსიერების დარღვევა, მეტყველების, კითხვის და მეტყველების, ყურადღების პრობლემები. ასევე, ძილიანობა დ აპატია რომელიც შემდგომში აისახება სწავლაზე.
