19 სექტემბერს ბათუმში, საავტორო კინოფესტივალის ფარგლებში, დოკუმენტური კინოს რეჟისორის, ვიტალი მანსკის მასტერკლასი გაიმართა. ვიტალი მანსკი წელს ბათუმის კინოფესტივალის დოკუმენტური ფილმების ჟიურის თავმჯდომარეა. მასტერკლასზე -„დოკუმენტური კინორეჟისურა“ -მან დოკუმენტური კინოს თავისებურებებსა და კინოდოკუმენტალისტიკის თანამედროვე ტენდენციებზე ისაუბრა. გთავაზობთ ნაწყვეტს მასტერკლასის ჩანაწერიდან.
ვიტალი მანსკი, რეჟისორი:
„წელიწადში რამდენიმე ათას ფილმს ვნახულობ, ძალიან ძნელია, ფილმებს შორის, რომლებიც წლიდან წლამდე მსოფლიოში გამოდის, საუკეთესოები შეარჩიო, ამის კარგი საშუალებაა სწორედ ფესტივალები. ხალხი, ვინც ამ ფესტივალს ამზადებს, უამრავ ფილმს ნახულობს, რომ წლის ბოლოს თქვენ საუკეთესო ნაკრები შემოგთავაზოთ. მაყურებლისთვის ეს მზა სიამოვნება და ფუფუნებაა.
ჩემს დოკუმენტურ ფილმებზე შემიძლია ვთქვა, რომ არასდროს ვიცი დაწყებული ფილმი რით დამთავრდება. არ ვიცი, გამომივა თუ არა ფილმი, მაგრამ ყოველთვის ვიცი, რომ სადღაც, ლოგიკურ ადგილას უნდა შევწყვიტო გადაღება და კამერა გამოვრთო. დოკუმენტური ფილმის გაგრძელება უსასრულოდ შეიძლება – თავად სიცოცხლე გრძელდება უსასრულოდ, მაგრამ უნდა იპოვო საუკეთესო მომენტი ბოლო კადრის დასასრულებლად.
უსასრულოდ გაფართოვდა ვიდეო და ფოტოკამერების ხარისხი, ხედვის დახვეწილობა და სიზუსტე. ტექნიკის მაღაზიებში, გასაყიდი ტელევიზორების ეკრანებზე თქვენ ხშირად ხედავთ იდეალური ჩანჩქერებისა და იტალიის ლამაზი ქალაქების უნაკლო კადრებს. ეს გამოსახულება სინამდვილეში არარეალურია. უბრალოდ კამერები უდახვეწილესი ლინზით უკვე „ხედავენ“, ისე, როგორც სინამდვილეში ვერ ხედავს ადამიანი, ასე ჩვენს თვალს დანახვა არ შეუძლია.
ჩვენს დროში კინოს ენაზე თვითგამოხატვის უფრო მეტი საშუალებაა, ვიდრე აქამდე ყოფილა. ტექნიკური საშუალებები ისე მრავალფეროვანია, რომ ზოგიერთი ამ უსაზღვრო შესაძლებლობებში იკარგება, თუმცა კომპიუტერულ, ტექნოლოგიურ პროგრესს კარგი ფილმების რაოდენობა არ შეუმცირებია, პირიქით, მეტი კარგი სურათი გამოდის ყოველწლიურად.
კამერა და კომპიუტერი თავისთავად არაფერს აკეთებს, ეს უბრალოდ საშუალებებია საკუთარი თავის გადმოსაცემად. ტექნიკური ინსტრუმენტები ავტორის აზროვნების, ინტელექტისა და გულის ერთობლიობას უნდა გადმოსცემდეს.
დოკუმენტური ფილმების დიდ, საერთაშორისო ფესტივალებზე მობილური ტელეფონით გადაღებული, ძალიან კარგი ფილმებიც კი მინახავს.
ბევრ ფილმს ვნახულობ წლიდან წლამდე: დამწყები რეჟისორების სადიპლომოებს, მოყვარულების ფილმებს და სულ უფრო და უფრო ვრწმუნდები: იმ ხალხის ნამუშევრები, ვინც კინოდოკუმენტალისტიკით ინტერესდება და ამ საქმეს გაუთავებლად სწავლობს, ხშირად ხდება სწორხაზოვანი და სტანდარტული: ძალიან სწორად გადაღებული კადრები, ძალიან სწორი დრამატურგია, ზედმიწევნით სწორი ოპერატორული ხედვა, მაგრამ სინამდვილის ნაპერწკლის გარეშე, რაც გულწრფელად აღელვებს მაყურებელს.
ხშირად ამ „იდეალურად სწორი კინოს“ მიმდევარი რეჟისორები ემსგავსებიან მტკიცე მორწმუნეებს, რომლებიც არასდროს აყენებენ ეჭვქვეშ საკუთარ რელიგიურ გრძნობებს.
მე მირჩევნია მწამდეს რომელიმე ღმერთის, მაგრამ თან არც მწამდეს, ამინდის ცვალებადობის მიხედვით კი ბუდას არსებობისაც მჯეროდეს. ასე საკუთარ თავისუფლებას ვგრძნობ. თუ ისე ვარ მოწყობილი, რომ რაღაც ერთის მჯეროდეს, შეიძლება ძალიან კარ გზაზეც ვიდგე და მშვენიერ პროდუქტს ვქმნიდე, მაგრამ მაინც შემოფარგლულს და შეზღუდულს რაღაც წესებით, ეს ხელს შემიშლიდა დამენახა ფართო ჰორიზონტი და სამყაროს სრული სურათი“.
