მთავარი,სიახლეები

დეპუტატი და პროფკავშირის ხელმძღვანელი მძიმე შრომაზე: სხვა რა უნდა ქნას სახელმწიფომ

15.04.2018 • 2080
დეპუტატი და პროფკავშირის ხელმძღვანელი მძიმე შრომაზე: სხვა რა უნდა ქნას სახელმწიფომ

„უნდა მიმართოს სასამართლოს, სხვა რა უნდა ქნას სახელმწიფომ“, – ასე პასუხობს უმაღლესი საბჭოს წევრი და იმავდროულად პროფკავშირების რეგიონული ორგანიზაციის ხელმძღვანელი დასაქმებულს, რომელიც სამუშაო ადგილზე „მძიმე სამუშაო პირობების გამო“ დახმარებას ითხოვს. ერთ-ერთ კომპანიაში დასაქმებულმა შრომის პირობების შესწავლის მოთხოვნით ჯანდაცვის სამინისტროს რამდენიმე დღის წინ მიმართა. უწყებიდან მოქალაქემ პასუხი მიიღო, რომ „ინსპექტირება მხოლოდ კომპანიის თანხმობის შემთხვევაშია შესაძლებელი“.

რამდენიმე თვეში შრომის უსაფრთხოების კუთხით ინსპექტირების უფლებამოსილება შრომის ინსპექცია დაიწყებს. შრომის პირობების დარღვევაზე კი, ინსპექციას შემოწმების უფლება არ ექნება.

რატომ თქვა უარი ხელისუფლებამ შრომის პირობების ინსპექტირებაზე და რა აქტივობა ჰქონდა უმაღლეს საბჭოს შრომის პირობების ინსპექტირების კუთხით რეალობის შესაცვლელად – „ბათუმელები“ უმაღლესი საბჭოში ფრაქცია „ქართული ოცნების“ ხელმძღვანელს, ილია ვერძაძეს ესაუბრა. ილია ვერძაძე ამ დრომდე პროფესიული კავშირების აჭარის ორგანიზაციის ხელმძღვანელიცაა.

იყო თუ არა უმაღლესი საბჭო რაიმე ფორმით ჩართული შრომის ინსპექციის უფლებამოსილების კუთხით კანონმდებლობის შეცვლის პროცესში?

ჩვენ ასოცირების შეთანხმებით გვაქვს ვალდებულება, რომელიც ითვალისწინებს შრომის ტექნიკურ უსაფრთხოებას. პირველი ეტაპი იყო შრომის კოდექსის შეცვლა და ეს იყო პრინციპული მოთხოვნა, მათ შორის, პროფკავშირების მხრიდან. ეს გაკეთდა. შემდეგი ნაბიჯი იყო შრომის უსაფრთხოება, რაც მოიცავდა შრომის ტექნიკური ინსპექციის შექმნას. იყო ფაქტი, რომ ინსპექცია შეიქმნა, ადამიანები აღჭურვეს შესაბამისი ცოდნით, მაგრამ ისინი არასაკმარისად ქმედუნარიანები იყვნენ კანონიდან გამომდინარე. იქვე გაჟღერდა, რომ დამსაქმებლის ნების შემთხვევაში არის შესაძლებელი ინსპექტირება.

მე ინტენსიურად ვარ ამაში ჩართული, რადგან უკვე სახელისუფლებო გუნდის წევრი ვარ. ხელისუფლების მხრიდან არის მიდგომა, რომ ეს უნდა შეიცვალოს. რა თქმა უნდა, ვერც ერთი ხელისუფლება 100 პროცენტით მხოლოდ ერთი სოციალური პარტნიორის მხარეს ვერ გადაიხრება. ჩვენი ხელისუფლება დეკლარირებულად ახდენს ცვლილებებს და, რაც მთავარია, აკეთებს. ახლა საუბარია აქ ტემპებზე, სისწრაფეზე, დეტალებზეა უკვე კამათი.

6 წელი გავიდა ამ პროცესში და დღესაც უარი აქვს ნათქვამი ხელისუფლებას შრომის პირობების კუთხით ინსპექტირებაზე. თქვენ ფიქრობთ, რომ ეს შეუძლებელია, თუ ნება არსებობს ხელისუფლების მხრიდან?  

შრომის ინსპექცია შევა კონკრეტულ ადგილებზე და მისი უფლებამოსილება ეტაპობრივად გაიზრდება. ჩვენ გვაქვს კანონი შრომის უსაფრთხოების შესახებ, სადაც დეტალურად არის გაწერილი, ვის რა უფლებამოსილება აქვს. დამსაქმებელის ჩართულობა ამ პროცესში არის გარანტირებული… 2019 წლის სექტემბრიდან ინსპექციას ნებისმიერ დროს შეეძლება შეუზღუდავად შესვლა კომპანიაში და იქ შრომის პირობების შესწავლა.

„ადამიანის უფლებების სწავლების და მონიტორინგის“ ცენტრი განმარტავს, რომ შრომის ინსპექცია იმუშავებს კონკრეტულად უსაფრთხოების კუთხით, რაც დასაქმებულის სიცოცხლეს და ჯანმრთელობას უქმნის საფრთხეს. ინსპექცია ვერ იმუშავებს შრომითი უფლებების დარღვევაზე.

ეს მოთხოვნაც აქვს მერე პროფკავშირებს. ჩვენც გვინდა, რომ უსაფრთხოებასთან ერთად ინსპექტორმა სამუშაო პირობაც დააფიქსიროს, იგივე ზეგანაკვეთური და ასე შემდეგ, ამას ვიძახდით პროფკავშირები სხვა არასამთავრობოებთან ერთად. ამ თემაზე, რა თქმა უნდა, საუბარი მიდის. აღჭურავენ ამ უფლებით თუ არა საბოლოოდ ტექნიკურ ინსპექტორს, მე ამაზე პასუხს ვერ გაგცემთ.

როგორც უმაღლესი საბჭოს დეპუტატმა რა მოითხოვეთ?

კანონი პარლამენტმა მიიღო. ეგ წინადადება არის იქ მისული. ვფიქრობ, ცალმხრივ კომისიაზეც გვაქვს დაყენებული. არ ვარ ახლა მზად გიპასუხოთ, მაგაზე კონკრეტულად.

ბათუმის კონკრეტულ მცხოვრებს ჯანდაცვის სამინისტროს შრომის დეპარტამენტმა უთხრა, რომ სამუშაო ადგილზე შრომის პირობების ინსპექტირება ვერ განხორციელდება კომპანიის ხელმძღვანელის თანხმობის გარეშე. რა უნდა ქნას ამ მოქალაქემ, რას სთავაზობთ?

უნდა მიმართოს სასამართლოს, სხვა რა უნდა ქნას სახელმწიფომ? პროფაკვშირებში გაწევრიანდეს და იქ დასვას პრობლემა. არსებობს მთელი რიგი უფლებები, რომლებიც 10 წლის წინაც არსებობდა, 70 წლის წინათაც…

თქვენ 2016 წელს დაჰპირდით ამომრჩეველს, რომ შრომის პირობები გაუმჯობესდებოდა და ამისთვის უნდა შესულიყავით უმაღლეს საბჭოში. 

ბერკეტები მეტია ახლა, თუკი მოქალაქე სასამართლოში მივა, რომ საქმე მოიგოს, შეცვლილია შრომის კოდექსი. ნული იყო აქამდე ყველაფერი, სხვა რეგულაცია არ იყო. კანონით არის ჩარეული სახელმწიფო იგივე ამ მოქალაქის უფლებების დაცვაში, ვისზეც საუბრობთ. შრომის ინსპექტირების უფლებამოსილების გაზრდას მე ამომრჩეველს არ დავპირებივარ. მე ვმუშაობ სხვადასხვა ინიციატივაზე და მაქვს საკანონმდებლო აქტივობა.

რომელიმე ინიციატივა შეეხებოდა შრომის პირობების გაუმჯობესებას?

არა. შრომის კანონმდებლობაზე მუშაობა უმაღლესი საბჭოს კომპეტენცია არ არის. სოციალური გარანტიების შესახებ მაქვს ინიციატივა, რაც 18 წლამდე შშმ პირებისთვის დამატებითი სოციალური შეღავათების დაწესებას გულისხმობს. მალე დაიწყება ამ კანონპროექტის განხილვა. ასევე ინიცირება გავუკეთე სოციალური პარტნიორობის კომისიას, რომელიც ალბათ მალე შეიქმნება, მოსამზადებელი სამუშაო ჯგუფი შევქმენით და ამაში შედიან პროფკავშირების, დასაქმების საგენტოს, ჯანდაცვის სამინისტროს წარმომადგენლები. ეს კომისია განიხილავს სხვადასხვა საკითხს, რაც შრომით ურთიერთობას შეეხება, კომისია შეასრულებს მედიატორის როლს…

უშუალოდ შრომის პირობების კუთხით უმაღლეს საბჭოს არ ჰქონია ინიციატივა. 

არსებობს ფედერალური თემები, მაგალითად, პენსია. აჭარაში პენსია ხომ ცალკე ვერ გაიცემა? რაც ჩვენს კომპეტენციაში შედის, იმას ვაკეთებთ, მთებს კი ვერ გადააბრუნებ. ეს ისეთი თემაა, თქვენ რომ შემოგიბრუნოთ კითხვა, რატომ დაწერეთ ამ თემაზე ერთი სტატია და რატომ ორი არა? ან მარტო ამ ქალის საკითხზე რატომ მეკითხებით, ვისაც სამუშაო ადგილზე პრობლემა აქვს და სხვაზე არა, სხვებსაც ხომ აქვთ პრობლემები?… მე ვამბობ იმას, რომ ეტაპობრივად უმჯობესდება მდგომარეობა. უკვე შეიქმნა შრომის ინსპექცია. შრომითი უფლებების დაცვა არსად, არცერთ ქვეყანაში არაა საკმარისი, ყველგან მიდის დახვეწა.

უმაღლესმა საბჭომ რა გააკეთა, რომ დახვეწილიყო კანონმდებლობა შრომითი უფლებების კუთხით?

შრომითი უსაფრთხოების კუთხით მიდიოდა მუშაობა. ამ პროცესში ჩართული იყო არასამთავრობო ორგანიზაციები, პროფკავშირები. რა მნიშვნელობა აქვს ახლა, რომელი კუთხიდან ვიყავი ჩართული. ყველაფერს დრო უნდა, თანდათან კეთდება… გეთანხმებით, რომ შრომის ინსპექტირება სუსტია, მაგრამ მისი გაძლიერების პირობა არსებობს ხელისუფლების მხრიდან. მეც ვფიქრობ, რომ უნდა ჰქონდეს შრომის ინსპექციას შრომის პირობების კუთხით ინსპექტირების უფლება, მაგრამ შეიძლება არ გავიდეს იქ ჩემი აზრი, პარლამენტია, კენჭისყრაა. ინიციატივა არსებობდა პროფკავშირების მხრიდან მაგაზე.

ფიქრობთ, რომ როგორც უმაღლესი საბჭოს წევრს, არ უნდა გქონოდათ ინიციატივა ამ კუთხით?

როგორც უმაღლესი საბჭოს წევრმა რა უნდა გავაკეთო? დავუშვათ, ინიციატივა ილია ვერძაძემ შეიტანა იქ, პარლამენტში. დახედავენ და იტყვიან, რომ რასაც პროფკავშირები გვწერს, ვერძაძემაც იგივე დაგვიწერაო, რა შეიცვლება ამით?

 

 

 

 

 

გადაბეჭდვის წესი


ასევე: