ნათია, დანიშვნის დღესვე, თქვენი პირველი განცხადება შეეხებოდა იმას, რომ ადგილობრივი ხელოვნების წინსვლას უნდა შეუწყოს ხელი სამინისტრომ. კონკრეტულად რაში უნდა გამოიხატოს ეს ხელშეწყობა?
ჩემი მთავარი მესიჯი არის ის, რომ კულტურა უნდა გახდეს მასობრივად ხელმისაწვდომი და მიმზიდველი. ხშირად ფიქრობენ, რომ ხელოვნება არის ელიტისთვის, და როცა კონცერტები იმართება, ან გამოფენები, არ არის ხოლმე ხელმისაწვდომი ყველასათვის. სახალხო ზეიმებიც კი, რომელიც იმართება საქართველოში, უფრო არის სამთავრობო, ვიდრე სახალხო. აქცენტი არის იმაზე, მთავრობის რომელი წევრი მივა და ა.შ. ეს შეიძლება ცუდი არ არის, მაგრამ უფრო მასობრივი უნდა იყოს, ხალხმა უნდა მიიღოს მაქსიმალური სიამოვნება და ჰქონდეს განცდა, რომ ეს მათთვისაა და არა ელიტისთვის.
დანიშვნის შემდეგ ინდივიდუალური შეხვედრები მაქვს უწყებების ხელმძღვანელებთან და ისინიც ამბობენ, რომ მაყურებლის რაოდენობამ იკლო. უკვე წინასწარ ვიცით, ვინ დაესწრება ამა თუ იმ ღონისძიებასო. უნდა ვიზრუნოთ იმისთვის, რომ ახალი მაყურებელი, ვიზიტორები მოვიზიდოთ. მაგალითად, რამდენი მუზეუმია, რომელიც ბათუმელებსაც კი არ აქვთ ნანახი, არც კი იციან რამდენი და რა ექსპონატებია იქ. ეს მხოლოდ მათი ბრალი კი არ არის, ეს მუზეუმების და, ზოგადად, პოლიტიკის ბრალია.
ვფიქრობ, ამ მიმართულებით თუ გავაქტიურდებით, კულტურას გავხდით ყველასთვის მიმზიდველს და ხელმისაწვდომს, შეიძლება თუნდაც ის ხელოვნება, რომელიც დღეს მიიჩნევა, რომ არის ელიტარული, გავაგებინოთ ადამიანებს, რომ ეს მათთვის არის. გასაგებია, რომ გემოვნება ასე ადვილად არ ყალიბდება, მაგრამ ჩვენ სწორედ იმისკენ უნდა ვისწრაფოდეთ, რომ გემოვნება ჩამოუყალიბდეს ყველას და კლასიკური მუსიკა არ იყოს მხოლოდ ერთისთვის, როკი და ელექტრონული მუსიკა – მეორესთვის.
ბათუმის დრამატული თეატრის მაგალითს გავიხსენებ, როცა სტუდენტებისთვის ბილეთის ფასი იყო 1 ლარი, თუმცა ხალხი მაინც არ დადიოდა. რა შეუძლია სამინისტროს ასეთ დროს?
ერთიანი საკომუნიკაციო კონცეფციის შექმნით ჩვენ შევძლებთ, ცნობიერება ავამაღლოთ და პოპულარული გავხადოთ თუნდაც თეატრში სიარული. არის გარკვეული მეთოდები, შეიძლება თუნდაც იმ მსახიობების წამოწევა, რომელთა სანახავადაც მივლენ ადამიანები თეატრში. ანუ საერთო კონცეფცია თუ იქნება, საერთო მიდგომა, რომ ეს მიმართულებები გავხადოთ უფრო პოპულარული, უფრო კარგი შედეგი გვექნება.
ანუ გამოსავალი მეტ პიარაქციებშია? საზოგადოების პრობლემას ხედავთ ამ მიმართულებით?
ხშირ შემთხვევაში მხოლოდ ბილეთის ღირებულებაზე არ არის საუბარი. შეიძლება თქვან, რომ სოციალური პრობლემების გამო ვერ მიდიან სადმე, ბილეთს ვერ ყიდულობენ… ერთ და ხუთ ლარად იყიდება ბილეთები, მაგრამ მაინც არ არის სურვილი, ამიტომაც მუდმივი კამპანიაა საჭირო, თუნდაც სტუდენტების ჩართვა… ბევრი მეთოდის გამოყენებაა შესაძლებელი, რაშიც შეიძლება სამინისტროც დაეხმაროს [კულტურულ დაწესებულებებს]. მე ამაში ვხედავ გამოსავალს და როცა ვესაუბრები ხელოვანებს, ისინიც მეთანხმებიან. ცდას წინ არაფერი უდგას, თუ შევძლებთ ერთიანი კონცეფციის შექმნას, ამით არაფერი დაშავდება.
ახსენეთ შეხვედრები კულტურის სფეროს წარმომადგენლებთან, თვითონ რაზე საუბრობენ, რა ტიპის პრობლემებზე? ეს ფინანსებს ეხება, თუ შემოქმედებით საქმიანობას?
ჩვენთან შემოდიან ანსამბლები, თეატრები, მუზეუმები, მუსიკალური სკოლები, საგამოფენო სივრცეები. ძირითადად არის საყოფაცხოვრებო პრობლემები, დაბალი ხელფასები. მუსიკალურ სკოლებში დაინტერესება ნაკლებია. კომუნისტებმა იმ დროში თუ მოახერხეს, რომ ვალდებულებასვით იყო, კარგ ტონად ითვლებოდა, თუკი მუსიკალური გქონდა დამთავრებული, რატომ არ შეიძლება დღესაც იყოს.
ეს ხომ ზედაპირული იყო, ამთავრებდნენ, მაგრამ დაკვრა ბევრმა არ იცოდა…
კი, მაგრამ მუსიკის გარჩევის უნარი მაინც ჰქონდათ, გემოვნებიან მუსიკას ცნობდნენ. მერე ესეც ჩაიკარგა. ჩემი შვილიც წუწუნებს ხან, მაგრამ იცის, რომ ასე გემოვნება უვითარდება, შეიძლება კლასიკური მუსიკა არ დაუკრას, მაგრამ შეიძლება ააწყოს თავისი ხელით სხვა კომპოზიცია. ეს რომ დაბრუნდეს, კარგ ტონად რომ ითვლებოდეს თუნდაც თეატრში სიარული, ეს იმას ნიშნავს, რომ მაყურებელი მიეჩვევა, უფრო მეტს გაიგებს და თანდათან ამ წარმოდგენების ნაწილი გახდება. სხვათა შორის, კარგად მუშაობს არქეოლოგიური მუზეუმი, გონიოს მუზეუმი, სადაც სკოლის მოსწავლეები დადიან. იქაც ხომ ზედაპირულია თითქოს, მაგრამ იმდენად ეჩვევიან, რომ ისტორია ცოცხლდება მათთვის, მეტს სწავლობენ.
მთავარი, რაც მე მინდა გავაკეთო, არის ის, რომ ჩვენი კულტურა მივაბათ ტურიზმს. კულტურა გახდეს ტურისტული პროდუქტი სამომავლოდ, როგორც შიდა ტურისტებისთვის, ისე საერთაშორისო ტურისტებისთვის.
მაგალითად, ტურისტები ძირითადად დადიან ბულვარში. ვფიქრობ, იქ რომ იყოს წარმოდგენილი, თუნდაც გონიოს ციხის პატარა მაკეტი, ან არქეოლოგიური მუზეუმის უნიკალური ექსპონატის ასლი, რომელსაც ეწერება, რომ ესა და ეს ინახება აქ, ჯერ ყველა სურათს გადაიღებს ასეთ ადგილას, შემდეგ ტურისტს გაუჩნდება სურვილი, ნახოს ორიგინალიც. რაც უფრო თვალსაჩინო ადგილას შესთავაზებ, უფრო დიდი იქნება ინტერესი. ასე ნაბიჯ-ნაბიჯ უნდა მივიყვანოთ ტურისტები მეზეუმამდე. იდეა ბევრი გვაქვს, ვნახოთ, რა გამოვა.
სახალხო დღესასწაულები ახსენეთ, თქვენი აზრით, მსგავსი დღესასწაულები რატომ არ არის ხალხმრავალი? იმის მიუხედავად, რომ ბიუჯეტი არის, პიარიც… რაშია პრობლემა? აი, მაგალითისთვის „ბათუმობა“ რომ ავიღოთ…
მე არ ჩამიხედავს, რა გაკეთდა და როგორ, მაგრამ მე პირადად გავაცოცხლებდი ყველა უბანს. თითქმის ყველა სკოლას ჰყავს მოცეკვავეთა ანსამბლი, თითქმის ყველა უბანშია პატარა სკვერი. რა თქმა უნდა, ამდენი სცენა არ არის და ალბათ ამიტომაც არ აკეთებენ, მაგრამ შეიძლება კუსტარულად მოაწყო. დარწმუნებული ვარ, იმ უბანში ხალხი მათი ბავშვების კონცერტის სანახავად მივა. ალბათ იმიტომ ვერ აკეთებენ უფრო მასობრივ ღონისძიებას, რომ ძნელია განსაზღვრო, როგორი ამინდი იქნება. თითქმის ყველა მსგავს ღონისძიებაზე აპარატურა ხან დაიწვა, ხან რაღაც, ამიტომ ეძებენ ოპტიმალურ გამოსავალს და ირჩევენ ორ-სამ ქუჩას, სადაც ეს ყველაფერი ეწყობა. წელს ნიკოლოზ რაჭველის კონცერტი ძალიან კარგი იყო, მაგრამ ჩემი პირადი მოსაზრებაა, ეს მასობრივად ყველასთვის რომ იყოს.
თუმცა ხელოვნება ყოველთვის ვერ იქნება მასობრივი, თუ სახალხო დღესასწაულებს არ ჩავთვლით…
თუ ახერხებენ სხვა ქვეყნებში, რატომ არა ჩვენთან, როცა ყველა მეორე მღერის, ყველა მესამე ცეკვავს, მიეცი გასაქანი, ბავშები წაახალისე, რომ თავადაც დადგან. მწერლობის მიმართულებით ვფიქრობ, იქნებ „პენ მარათონის~ მსგავსი რამ გავაკეთოთ. მუსიკალურ სკოლებს შევთავაზე ერთსაათიანი გაკვეთილები გაკეთონ ტურისტებისთვის და უთხრან, რომ პოპულარულ მელოდიას ერთ საათში შეასწავლიან. მე იმედით ვარ, მცდელობა ყოველთვის შეიძლება.
რაც შეეხება თქვენს ამ სფეროსთან კავშირს, გაქვთ ჟურნალისტური საქმიანობის გამოცდილება, ამ სფეროში კულტურის მიმართულებით თუ გიმუშავიათ? თუ გაიხსენებთ ინტერვიუს, ხელოვანს, რომელზეც მოგიმზადებიათ მასალა, ან ვისი ჩაწერა იქნებოდა თქვენთვის, როგორც ჟურნალისტისთვის საინტერესო?
დამთავრებული მაქვს მუსიკალური შვიდწლედი, „კავეენის“ სცენარებს ვწერდი. ჟურნალისტიკაც თავისებურად ხელოვნებაა, იქაც ქმნი. პროდიუსერიც ვიყავი, ავტორიც, რეჟისორიც. რთულია ხელოვანი ადამიანისთვის ხელის დაქნევა – მიდი, რაღაც გაკეთე, ისევე როგორც ჟურნალისტებისთვის, მაგრამ წახალისება ყოველთვის შეიძლება. ზოგადად, აუცილებელი არ არის კულტურის მენეჯერი, პროდიუსერი, იყოს ხელოვანი.
მე ამ მიმართულებით არ მიმუშავია. კინო მიყვარს ძალიან და ტარანტინოს ჩავწერდი სიამოვნებით. დარწმუნებული ვარ, არაადეკვატური პასუხები ექნებოდა.
