ბათუმის მერია ისტორიული განაშენიანების რეგულირების ზონის დამტკიცებას გეგმავს. დოკუმენტი მერიის დაკვეთით „გეოგრაფიკმა“ 2007 წელს მოამზადა, ხოლო მისი ნაწილი 2017 წელს განაახლა. ლაშა კომახიძესთან შეხვედრაზე დღეს „ბათომმა“ დოკუმენტის თავდაპირველი ვერსიის იმ ორ თავზე გაამახვილა ყურადღება, რომლებიც განახლებული ვარიანტიდან ამოღებულია. რა ცვლილებები იგეგმება განაშენიანების კუთხით ბათუმში? – ამ და სხვა საკითხებს ლაშა კომახიძე „ბათუმელებთან“ დამატებით განმარტავს.
ბატონო ლაშა, რას მისცემს ქალაქს ამ დოკუმენტის დამტკიცება და რა შესაძლებლობას მოგცემთ თქვენ, როგორც მერს, ძველი ბათუმის გადასარჩენად?
ეს დოკუმენტი განსაზღვრავს ძალიან მკაცრ საზღვრებს ქალაქის ტერიტორიაზე. რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია, საზღვრები განაპირობებს თუ რა ტიპის მშენებლობები შეიძლება იქ, ძალიან ბევრ სხვა რამესაც, – ეს საზღვრები ქალაქ მშენებლობაზე სერიოზული გავლენას იქონიებს. კერძოდ, ისტორიული ზონის საზღვარი, რომელიც არის მკაცრი კონტროლის საზღვარი, ძალიან შეზღუდულ პირობებს აწესებს არა მხოლოდ კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლებისა და მათ ირგვლივ ფონური ნაგებობების, არამედ ღია ტერიტორიებისა და ცარიელი სივრცეების მიმართაც კი, მათ ადგილზე შემდგომი მშენებლობის თვალსაზრისით.
ანუ ეს დოკუმენტი მშენებლებისთვისაც სახელმძღვანელო შეიძლება გახდეს, მაგალითად, თუ მოვლენ თქვენთან სხვა მასშტაბების მოთხოვნით, თქვენ ეს შეიძლება დაუდოთ, როგორც არგუმენტი უარისთვის?
დიახ, ეს დოკუმენტი იქნება კანონი, რომელიც მტკიცდება საქართველოს კულტურის სამინისტროს მიერ და მისი არდაცვა იქნება კანონის დარღვევა. ეს იქნება სავალდებულო.
თუმცა ითქვა, რომ ეს შეიძლება დარჩეს, როგორც სარეკომენდაციო დოკუმენტი და მას სხვა ძალა არ ექნება გენგეგმის გარეშე.
ისტორიული განაშენიანების ზონის საზღვრები მისი დამტკიცების შემდეგ არის ძალიან მკაცრი დოკუმენტი, რომელიც განსაზღვრავს მნიშვნელოვან ასპექტებს – ის არ განსაზღვრავს 12 მეტრს, 15 მეტრს და ასე შემდეგ, ის განსაზღვრავს, ზოგადად, რა და როგორ უნდა გაკეთდეს არამხოლოდ ძეგლებთან, არამედ ფონურ შენობებთან დაკავშირებითაც. მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმა არის აბსოლუტურად სხვა დატვირთვის დოკუმენტი, რაც მოიცავს თავის თავში ამ პირველ დოკუმენტს. ქალაქის მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმა ითვალისწინებს იმ შეზღუდვებს, რასაც ეს საზღვრები აწესებს.
მიწათსარგებლობის გენერალურ გეგმაში ქალაქი დაყოფილია ზონებად – კომერციული, არაკომერციული, საცხოვრებელი ზონები. ამ დოკუმენტის დადების შედეგად, კონკრეტულად იქნება მითითებული მაქსიმალური დასაშვები სიმაღლეები. ე.წ. K კოეფიციენტების სახით, ისევე როგორც გამწვანების და სხვა ტიპის კოეფიციენტები. მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმა არის ყველაზე სერიოზული დოკუმენტი, მაგრამ იმისთვის, რომ ეს დოკუმენტი იყოს მაღალი ხარისხის, საჭიროა, პირველ რიგში, დამტკიცდეს ისტორიული და განაშენიანების რეგულირების ზონები. ამას „გეოგრაფიკის“ მიერ შემუშავებული დოკუმენტი განსაზღვრავს. ეს არის თანმიმდევრულობაც და ურთიერთდამოკიდებულებაც ამ დოკუმენტებს შორის.
ბათუმის მერი, ლაშა კომახიძე და მერიის არქიტექტურის სამსახურის უფროსის მოვალეობის შემსრულებელი, მირიან მეტრეველი
შეხვედრაზე ამ დოკუმენტიდან კონკრეტული ორი თავის ამოღებაზე გაამახვილეს ყურადღება…
როცა კეთდება განცხადებები, რომ ამოღებულია, იქვე უნდა დაკონკრეტდეს, რომ ეს არ ამოუღია მერიას. „გეოგრაფიკმა“ გააკეთა დოკუმენტი 2007 წელს, ხოლო 2017 წელს განაახლა. განაახლა ზონირების ნაწილში, მაგრამ ნაწილი ამ დოკუმენტისა, რომელიც იყო ადრინდელ რედაქციაში. არ მოხვდა ახალში. რატომ არ მოხვდა ეს – „გეოგრაფიკმა“ უნდა განმარტოს. ეს არის, ალბათ, იმის შედეგი, რომ 2007 წელს ქალაქს ჰქონდა სულ სხვა რეალობა [კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლების თვალსაზრისით] და 2017 წელს, ანუ ათი წლის შემდეგ, ჰქონდა სულ სხვა. როდესაც საუბარია დეტალებზე, ის რეალობა ვეღარ იქნებოდა დასაყრდენი. დღეს განვმარტე – პროფესიონალებმა უნდა შეაფასონ, რომ საჭიროა უფრო მეტი დაკონკრეტება, დეტალიზება, მეტი განშლა, ჩაშლა და ასე შემდეგ, იქნება ამისთვის საშუალება თებერვლის თვეში, როცა ჩვენ შევხვდებით პროფესიულ წრეებს, არასამთავრობო სექტორს, გავაკეთებთ სამუშაო შეხვედრებს და საჯარო დისკუსიებსაც. ეს ყველაფერი საბოლოოდ ჩამოყალიბდება იმ რეკომენდაციებში, რასაც მერია გაუგზავნის საკრებულოს გადაწყვეტილების მისაღებად.
„ბათომის“ წევრი შოთა გუჯაბიძე და მერი ლაშა კომახიძე შეხვედრის დასრულების შემდეგ
დღეს ისაუბრეთ ახალ პროექტზე – აპირებთ ისტორიულ სახლებში მცხოვრებთ შესთავაზოთ ამ სახლების გადარჩენა იმ ფორმით, რა ფორმითაც ახლა არის – განაწყენებული მშენებლები ხომ არ დაგიპირისპირდებიან?
ნამდვილად არ ვფიქრობ, რომ ვინმეს რაიმე ზარალი მივაყენე. აი, ამ მოდელით, მშენებლებს, დეველოპერებს, ვისაც უნდა იქ აშენება, მართალია, ვუწესებთ გარკვეულ შეზღუდვებს, მაგრამ ვაძლევთ დიდ შეღავათებს: წარმოიდგინეთ, გვაქვს სამსართულიანი ძეგლი, ან ძეგლის ტოლფასი ძველი შენობა, რომელიც გვინდა შევინარჩუნოთ, დღეს იქ ცხოვრობს პირობითად 20 ან 15 ოჯახი, შესაბამისად, საჭიროა მათი გამოყვანა. მშენებელი ითვლის ძალიან პრაგმატულად – ითვლის რა დაუჯდება კვადრატული მეტრი, რამდენი ფართობი უნდა მისცეს, შემდეგ ანგარიშობს ხარჯებს და ამის შემდეგ იწყებს მოგების დათვლას. ხარჯების ამოსაღებად არ არის საკმარისი სამი სართული, რადგან ფასები მაღალია, ის ითხოვს, რომ მინიმუმ მისცე ხუთი სართულის კოეფიციენტი. ამ შემთხვევაში ჩვენ ამ სირთულეს ვხსნით და ვეუბნებით, რომ აი, ჩვენ გამოვიყვანეთ ეს ხალხი და შენ გრჩება მხოლოდ რეაბილიტაციის თანხა გადასახდელი, გაამაგრე ან ააშენე ზუსტად ისეთი შენობა. ჩვენ მას მოვხსენით თითქმის 50 პროცენტი ხარჯებისა, ეს მისთვის ხდება ღირებული პროექტი.
რას გულისხმობთ – ამ სახლს გარემონტების შემდეგ გაყიდის მშენებელი?
თუნდაც გაყიდვას, თუნდაც შიგნით რაიმე ობიექტის გახსნას, შეიძლება ეს იყოს საცხოვრებელი.
ანუ დაშლას და ახლის აშენებას არ გულისხმობთ?
რა თქმა უნდა, რეაბილიტაცია არის, პირველ რიგში, შენარჩუნება ავთენტურობისა და არსებული მდგომარეობის. დაშლა იმ შემთხვევაში ხდება, თუ ექსპერტების დასკვნის საფუძველზე ვხედავთ, რომ სხვა გამოსავალი ამ შენობასთან მიმართებაში არ არის.
რა ელით იმ ადამიანებს, რომლებიც ცხოვრობენ ამ სახლებში?
შეთავაზება იქნება ღირსეული, მაგრამ არ იქნება უნორმო, არარეალური. შეთავაზება იქნება ფართობი გარკვეული კოეფიციენტით, მაგალითად, ერთი და ორი ან ერთი და სამი. ეს იმას ნიშნავს, რომ თუკი ადამიანს აქვს ასი კვადრატული მეტრი, პირობითად, მას შევთავაზებთ ქალაქის სხვა ადგილზე ფართობს ერთი და სამი კოეფიციენტით. ცალკეულ შემთხვევაში შეიძლება განვიხილოთ ფულადი დანამატის შესაძლებლობა – ზოგს აქვს განკარგვაში სარდაფი, დამხმარე ნაგებობები და ასე შემდეგ. ეს ბევრ დეტალზე იქნება დამოკიდებული. სწორედ ნამატი კოეფიციენტი და საკომპენსაციო თანხა არის იმის საპირწონე, რომ მათ უწევთ ქალაქის ერთი ცენტრალური ნაწილიდან მეორე ნაწილში, არ ვიტყოდი, რომ პერიფერიაში, ვიტყოდი, რომ ქალაქის ნორმალურ ნაწილში [გადასვლა]. ვფიქრობ, ეს მიდგომა სიცოცხლისუნარიანია.
თქვენ თქვით, რომ მოლაპარაკებები დაიწყეთ ამ მიმართულებით. მიიღეთ პოზიტიური პასუხი?
გვაქვს დადებითი გამოხმაურება, იმედია, გამოვა. გამსახურდიას 11 ნომერში ჩვენ გვყავს მოქალაქეები, ვისაც დაახლოებით ხუთი წლის წინ სახლი დაეწვათ. ეს არის სასტუმრო „დივანის“ გვერდით არსებული სახლი – ძალიან სახასიათო ბათუმისთვის, ბათუმის ლამის ყველა ძველ ფოტოზეა გამოსახული. ეს სახლი თავისი აივნით კატასტროფულ მდგომარეობაშია. თუკი ჩვენ მივაღწევთ მფლობელებთან მოლაპარაკებას, სწორედ ამ გზით წავალთ – გავაკეთებთ ამ სახლის რეაბილიტაციის პროექტს, რამდენად ექვემდებარება რეაბილიტაციას თუ არა ნულიდან აშენებას [აღდგენით] და შემდეგ უკვე პროექტს გამოვიტანთ აუქციონზე, ამ პროექტის საფასურად გადაცემის საპირწონედ.
შეხვედრაზე მერმა არაერთხელ გაიმეორა, რომ მერიამ დოკუმენტი და ახალი პროექტები შეიმუშავა მთავრობის თავმჯდომარის, ზურაბ პატარაძის მხარდაჭერით
მერიის არქიტექტურის სამსახურს ჯერ არ ჰყავს ხელმძღვანელი. ბათუმს არც მთავარი არქიტექტორი ჰყავს. თქვენ სპეციალისტების ჩართვაზე საუბრობდით…
ბატონი მირიანი მთავარი არქიტექტორია, რომელიც ამავე დროს არის სამსახურის უფროსის მოვალეობის შემსრულებელი. გია რამიშვილი აღარ არის მრჩეველი, მერიაში ყველა მრჩევლის, თანაშემწის პოზიციები მოსვლის დღიდან გავაუქმე – ვფიქრობ, საჭიროა ძლიერი ხალხის შიგნით შემოზიდვა, არ არის საჭირო გარედან მრჩევლებისა და თანაშემწეების სახით არსებობა. ეს კითხვებს აჩენს. თუკი პროფესიონალ ადამიანს დააინტერესებს, ყოველთვის გვექნება საშუალება ის მივიღოთ შიგნით. რაც შეეხება იმას, რომ არ გვყავს არქიტექტურისა და ურბანული განვითარების სამსახურის უფროსი – მერიაში მიმდინარეობს რეორგანიზაცია, რის შემდეგაც ჩატარდება კონკურსები. შერჩევა მოხდება პროფესიონალიზმის ნიშნით, საშუალება ექნება როგორც არსებულ თანამშრომელს, ასევე გარედან… მე ხაზგასმით აღვნიშნე, არამხოლოდ ადგილობრივი რესურსით, კომპეტენციის გაძლიერებით ვაპირებ… ამაში ვგულისხმობ იმას, რომ ჩვენ არა გვყავს ურბანისტები, ხელოვნებათმცოდნეები წარმოდგენილი მერიაში – აი, ამ ადამიანების მოზიდვას და ჩართულობას ვუზრუნველყოფ პროცესებში. იმას არ ვამბობ, რომ მე ლაშა კომახიძე და არქიტექტურის სამსახური დღევანდელი შემადგენლობით გადავწყვეტთ ამას. ჩვენ ჩავრთავთ და მოვუსმენთ რაც შეიძლება მეტ ადამიანს – კრიტიკულს, მისაღებს, მიუღებელს, ყველაფერს შევკრებთ ერთად და მივცემთ საშუალებას გადაწყვეტილების მიმღებს, რომ გამოიტანოს დასკვნა. რაც მთავარია, საბოლოო ინსტანცია არის კულტურის სამინისტრო, რომელიც გაეცნობა ამ მასალებს და რომელიც დამატებითი ფილტრია, ჩვენ რამე შეცდომა რომ არ დავუშვათ.
ნათია ზოიძემ დეველოპერების პასუხისმგებლობაზე ისაუბრა
და გენგეგმაზე, თუნდაც კვარტალურზე დაიწყებს მუშაობას მერია?
შევეცდებით ძალიან სწრაფად გავაკეთოთ. ზოგადად, ეს პროცესი თავისი ბუნებით ასეთი სწრაფი არ არის, ბევრ დროს მოითხოვს, მაგრამ იქედან გამომდინარე, რომ მოწადინებული ვარ კონკრეტული გადაწყვეტილება და ნიმუშები ვაჩვენო ყველას, დამიჯერეთ, რომ ჩემი მხრიდან ამაზე დაყოვნება არ იქნება. ვიმოქმედებთ იმდენად სწრაფად, რამდენადაც ამის საშუალებას პროცესები მოგვცემს.
მერი საზოგადოებას დაჰპირდა, რომ მსგავს შეხვედრებს ისევ გამართავს.
