მთავარი,რეკლამა,სიახლეები

„ადვოკატირება ბავშვთა და ახალგაზრდების დასაცავად“

19.11.2017 • 2960
„ადვოკატირება ბავშვთა და ახალგაზრდების დასაცავად“

ევროკავშირის ფინანსური მხარდაჭერით, საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ფონდი ახორციელებს პროექტს „ადვოკატირება ბავშვთა და ახალგაზრდების დასაცავად“, რომელიც მიზნად ისახავს ოჯახში ძალადობისა და საქსუალური ძალადობის მსხვერპლი ბავშვებისა და ახალგაზრდების დაცვას, კონკრეტულ შემთხვევებზე დროულ და ადექვატურ რეაგირებას, ძალადობის პრევენციას, ხელს უწყობს საქართველოში  ბავშვთა და ახალგაზრდების კეთილდღეობის და დაცვის სისტემის გაუმჯობესებას.

პროექტის ფარგლებში ფუნქციონირებს ბავშვთა და ახალგაზრდების ადვოკატირების სამი ცენტრი – თბილისში, ბათუმსა და ზუგდიდში. ცენტრები სექსუალური ძალადობისა და ოჯახში ძალადობის მსხვერპლ ბავშვებს, ახალგაზრდებსა და მათ ოჯახის წევრებს ემსახურება. ცენტრების ფუნქციაში ასევე შედის რისკის ჯგუფების იდენტიფიცირება და ძალადობის პირველადი და მეორეული პრევენცია. ახალგაზრდებსა და ბავშვებს საკუთარ პრობლემებზე სასაუბროდ და მათ გადასაჭრელად შეუძლიათ დარეკონ ბავშვთა დახმარების ხაზზე: 116 111. ხაზი ასევე ემსახურება პროფესიონალებს,  ბავშვების და ახალგაზრდების საკითხებით დაინტერესებულ ნებისმიერ ადამიანს, რომელსაც პრობლემებზე საუბარი სურს.

პროექტს აჭარაში ახორციელებს საზოგადოებრივი ორგანიზაცია “სთეფ ფორვარდი” ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტთან თანამშრომლობით. ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი  პროექტის ასოცირებული პარტნიორია.

როგორც სთეფ ფორვარდის ხელმძღვანელი მანანა ინაიშვილი აღნიშნავს, „ბსუ ბავშვთა და ახალგაზრდების ადვოკატირების ცენტრი“ შეიქმნა ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ფსიქოლოგიური კლინიკის ბაზაზე, რაც საშუალებას აძლევს დაინტერესებულ სტუდენტებსა და მაგისტრებს ჩაერთონ ბავშვთა პრობლემების კვლევის საკითხებში, მეტი გაიგონ ძალადობის გამოვლენის საშუალებებსა და სწრაფ რეაგირებაზე.

პროექტის კოორდინატორი, მანანა ინაიშვილი პროექტის მნიშვნელობასა და საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ფონდზე საუბრობს:

„საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ფონდი, რომლის ძალისხმევითაც ხორციელდება მოცემული პროექტი, ბავშვთა ძალადობის საკითხებზე მომუშავე ერთ-ერთი ყველაზე გამოცდილი და ძველი ორგანიზაციაა. საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ფონდს აუცილებლად მიმართავენ ყველა გახმაურებული შემთხვევისას. ძალადობისგან ბავშვთა დაცვის თემასთან დაკავშირებულია სოციალური დაცვის, სამართალდამცავი, ჯანდაცვის, განათლების და სხვა სისტემები და მათი მჭიდრო თანამშრომლობა უმნიშვნელოვანესია. საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ფონდს მნიშვნელოვანი წვლილი მიუძღვის მულტისექტორული თანამშრომლობის გაძლიერებაში, მათ შორის იმ საკანონმდებლო ცვლილებების განხორციელებაში, რომელიც ბავშვის კეთილდღეობის დასაცავად ამ ტიპის თანამშრომლობას უფრო ეფექტურს ხდის. მულტისექტორული თანამშრომლობის კიდევ უფრო გაძლიერება პროექტის „ადვოკატირება ბავშვთა და ახალგაზრდების დასაცავად“ ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ამოცანაა. პროექტით გათვალისწინებულია სახელმწიფო სტრუქტურების წარმომადგენლების, ადგილობრივი არასამთავრობო ორგანიზაციების და გადაწყვეტილების მიმღები სხვა დაინტერესებული პირების ცოდნისა და ცნობიერების ამაღლება, რათა მათ დაიცვან და მხარი დაუჭირონ ძალადობრივ, კრიზისულ სიტუაციაში მყოფ ახალგაზრდებსა და ბავშვებს. საზოგადოების ცნობიერების ამაღლების მიზნით იგეგმება ძალადობის საკითხების შესახებ არაერთი ღონისძიება და სემინარი.“

ბავშვზე ძალადობის შემთხვევებზე რეაგირება სოციალური მომსახურების სააგენტოს მოვალეობაა.  „ბავშვთა და ახალგაზრდების ადვოკატირების ცენტრი“ თანამშრომლობს სოციალური მომსახურების სააგენტოსთან და ცენტრის ამოქმედება, სადაც ფსიქოლოგების ხანგრძლივი, აუჩქარებელი მუშაობაა შესაძლებელი ბავშვებთან, ახალგაზრდებსა და მშობლებთან, პრობლემების ძირეული აღმოფხვრისა და  ძალადობის შემთხვევების კლების საწინდარია. ძალადობის მხვერპლი ბავშვის უფლებების დასაცავად ცენტრი თანამშრომლობს შინაგან საქმეთა სამინისტროსთან და პროკურატურასთან.

გვესაუბრება „ბსუ ბავშვთა და ახალგაზრდების ადვოკატირების ცენტრის“ სერვისის მენეჯერი რატი ცინცაძე:

„ცენტრი 2017 წლის მარტში დაარსდა და საკმაოდ ბევრი დაინტერებული პირი მოგვმართავს. თავდაპირველად  ბავშვსა და მშობელს ვესაუბრებით მე და ფსიქოლოგი. თუ გამოვლინდა, რომ ჩვენი ჩარევა და მუშაობაა საჭირო, ვაფორმებთ ხელშეკრულებას. მშობლის თანხმობის შემდეგ კი ფსიქოლოგი აგრძელებს მუშაობას ბავშვთან, მშობელთან ან ორივესთან ერთად – საჭიროების შესაბამისად.

დავდივართ სკოლებში, ბავშვზე ძალადობის წინააღმდეგ ცნობიერების ამაღლების მიზნით ვატარებთ შეხვედრებს. ცენტრის სრულიად უფასო მომსახურებით სარგებლობენ ბავშვები, 21 წლამდე ახალგაზრდები და მშობლები. ფსიქოლოგის დახმარება ახალდამკვიდრებული კულტურაა საქართველოში და ხანდახან შეიძლება უფროსებს ერცხვინებათ მათთან მისვლა, მაგრამ როცა ბავშვის ფსიქოლოგიურ დახმარებას ეხება საქმე, უფრო თამამად მოგვმართავენ ხოლმე. ხანდახან ხვდება მშობელი, რომ თვითონაა პრობლემის მიზეზი, ვერ აკონტროლებს შვილის მიმართ აგრესიას და დასახმარებლად მოგვმართავს, აღიარებს, რომ ხშირად სცემს ბავშვს და  დამდგარ შედეგს ვეღარ უმკლავდება“.

ფსიქოლოგი, რუსუდან კეჭეყმაძე „ბსუ ბავშვთა და ახალგაზრდების ადვოკატირების ცენტრში“ მიღებულ გამოცდილებას გვიზიარებს: ჩვენთან მოჰყავთ რთული ქცევის, ფსიქოლოგიური და ფიზიკური, სექსუალური ძალადობის მსხვერპლი ბავშვები.

ყველაზე ხშირად მოგვმართავენ განქორწინებული მშობლები, რათა დიაგნოსტიკის საფუძველზე დავადგინოთ რა ხარისხისაა ბავშვის სტრესი. ხშირად განქორწინებული დედა მიიჩნევს, რომ მამა ბავშვს მის წინააღმდეგ განაწყობს, ან პირიქით. ამ დროსაც დიაგნოსტიკის საშუალებით ირკვევა, არის თუ არა ბავშვი რომელიმე მშობლის წაქეზებისა და უარყოფითი გავლენის მსხვერპლი.

ასევე მოგვმართავენ სწავლასთან დაკავშირებული პრობლემების დროს, როცა ბავშვი ცუდად ან საერთოდ არ სწავლობს. მსგავს შემთხვევებში ხშირად მიზეზი მშობლებისგან ფსიქოლოგიური და ფიზიკური ძალადობაა. ხანდახან ვერ წარმოუდგენიათ, რომ თავში წამორტყმა, სიტყვიერი ლანძღვა და თმის მოქაჩვა შეიძლება ბავშვზე უარყოფით გავლენას ახდენდეს. ძალადობის ფორმაა არა მხოლოდ ცემა, არამედ მუდმივი კონტროლი და ყოველდღიურად წნეხი, რომელიც ბავშვს თრგუნავს და ეს აუცილებლად იმოქმედებს მის ქცევასა და აკადემიურ მოსწრებაზე.

რაც შეეხება მომართვიანობას, ხშირად თავად მოჰყავთ მშობლებს ბავშვები ან სოციალური მომსახურების სააგენტო გზავნის; ერთხელ ნათესავმაც მოიყვანა ძალადონის მსხვეპლი ბავშვი, შეიძლება სულაც მეზობელი იყოს ძალადობის აღმომჩენი.

ბავშვზე ძალადობის შედეგები სხვადასხვაგვარია. არის შედეგი რომელიც მალე დგება და შედეგი, რომელიც წლების შემდეგ იჩენს თავს. ისეთი ფიზიკური ძალადობის შედეგი, როგორიცაა, ცემა, ბწკენა, დალურჯება და ა.შ. ცხადია, უმალ შესამჩნევია. მუდმივი კონტროლი, ფსიქოლოგიური წნეხის ქვეშ ყოფნა კი ფიზიკურ და ფსიქოლოგიურ დონეზე წლების შემდეგაც კი შეიძლება იყოს უამრავი დაავადების წარმომშობი.

კვლევების საფუძველზე ძალადობის მსხვერპლი ბავშვები უფრო მეტი დაავადების მატარებლები არიან, ვიდრე ჯანსაღ გარემოში გაზრდილები.

ძალადობის მსხვერპლი ბავშვის ამოცნობა სხვადასხვა ნიშნითაა შესაძლებელი. უკიდურესი  კონფლიქტურობა ან ზედმეტი, გადაჭარბებული მორჩილება ბავშვებში ხშირადაა ძალადობის მიმანიშნებელი. თუმცა, ეს არ უნდა აგვერიოს ბავშვის ტემპერამენტში, ზოგიერთი ბუნებით არის მშვიდი, წყნარი და მელანქოლიკი ან პირიქით.

სტატისტიკა გვეუბნება, რომ სამწუხაროდ, ძალადობრივ ოჯახში გაზრდილი ბავშვები თვითონაც მოძალადეები ხდებიან და ოჯახის შექმნისას ძალადობრივ მოდელს იყენებენ გაუცნობიერებლად, რადგან სხვა მაგალითი და გამოცდილება არ აქვთ. თითქოს პირიქით უნდა ხდებოდეს, ადამიანმა უნდა გააცნობიეროს უარყოფითი წარსული და ასცდეს არასასურველ, ნაცნობ სიტუაციაში დაბრუნებას, მაგრამ ბევრი ამას ვერ ახერხებს.

ჩვენი ერთ-ერთი მიმართულებაა მშობლებს ვასწავლოთ აღზრდის პოზიტიური სტილი. რაც გულისხმობს ბავშვის მოსმენას, მის ემოციებზე დაკვირვებას და ყველაფრის გულდასმით, მოთმინებით ახსნას, ბავშვის მოლოდინების ცოდნას.

ყველაზე მთავარი კი, რაც მშობელმა შვილისთვის უნდა გაიღოს, არის უპირობო და დიდი სიყვარული, რომელიც ყველა პრობლემას აგვარებს“.

“ბავშვთა და ახალგაზრდების ადვოკატირების ცენტრი” თბილისში მუშაობს საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ფონდის ხელმძღვანელობით, ხოლო ამავე სახელწოდების ცენტრის მუშაობას ზუგდიდში წარმართავს პროექტის პარტნიორი – რეაბილიტაციისა და განვითარების საქველმოქმედო ცენტრი „თანაზიარი“. ადვოკატირების ცენტრები თბილისში, ბათუმსა და ზუგდიდში მჭიდროდ თანამშრომლობენ – გამოცდილების გაზიარება მნიშვნელოვანია ინოვაციური მიდგომების დანერგვის პროცესში.

პროექტის “ადვოკატირება ბავშვთა და ახალგაზრდების დასაცავად” განხორციელების პროცესში ჩართულია ორი, ბავშვთა დაცვის სფეროში დიდი გამოცდილების მქონე  საერთაშორისო ორგანიზაცია – პროექტის პარტნიორი საერთაშორისო ბავშვთა კათოლიკური ბიურო („International Child Catholic Bureau“ (BICE)  და ასოცირებული პარტნიორი „Child Helpline International“-ი. მათი მონაწილეობა პროექტის განხორციელების პროცესში უზრუნველყობს საერთაშორისო გამოცდილების გაზიარებას და წარმატებული პრაქტიკის დანერგვას საქართველოში.


სტატია მომზადებულია ევროკავშირის მიერ დაფინანსებული პროექტის ფარგლებში – „ადვოკატირება ბავშვთა და ახალგაზრდების დასაცავად“ .

მასში გამოთქმულ მოსაზრებებზე პასუხისმგებელია საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ფონდი და ის შესაძლოა არ გამოხატავდეს ევროკავშირის ოფიციალურ თვალსაზრისს.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

გადაბეჭდვის წესი


ასევე: