რამდენად მტკივნეულია ის პროცესები, რომელიც დღეს აჭარაში მიმდინარეობს. საერთოდ, რა ფენომენია ასლან აბაშიძე და რა მითები დაემსხვრა მას. ამ თემებზე აშშ მყოფ რესპუბლიკური პარტიის წარმომადგენელს, ბათუმის უნივერსიტეტის ლექტორს, ფილოსოფოს გია მასალკინს ვესაუბრეთ.
ბატონო გია, რით ახსნით იმ ფაქტს, რომ აჭარაში სხვადასხვა ორგანიზაციის გააქტიურების მიუხედავად, საზოგადოების ძირითადი ნაწილი მაინც პასიურია…
ეს განპირობებულია შიშით, რაც სამსახურის დაკარგვას, ულუკმაპუროდ დარჩენას და ა.შ. ნიშნავს. ყველაზე მტკივნეული კი ფიზიკური შეურაცხყოფის საშიშროებაა. თბილისში ორგანიზაციებისთვის თავდაცვის მექანიზმები უფრო მეტია, აქ კი ყველაფერი შავ-თეთრშია, თუ ჩავარდი, შენს ოჯახში უცბად აღმოაჩენენ ნარკოტიკს, იარაღს, ბომბს და მერე ამტკიცე, რომ არ ხარ ბინ ლადენი.
ბოლო პერიოდში ყველას ჰგონია, რომ დასდევენ, ტელეფონებს უსმენენ. რა როლს თამაშობს ასეთ დროს ფსიქოლოგიური ტერორი?
დიქტატორი, ისეთ გარემოში, სადაც ადამიანები ერთმანეთს არ ენდობიან, ძალიან კარგად გრძნობს თავს, მათთვის მომგებიანია თუ ადამიანებს არ ექნებათ ერთმანეთთან ნორმალური ურთიერთობა. დღეს ხელისუფლებას სწორედ ადამიანების გაერთიანების შიში აქვს. როგორ ფიქრობთ, რატომ არ არის კინოთეატრები, ლიტერატურული სალონები ბათუმში? არის მხოლოდ ოპერა, ოპერა კლასიკური ხელოვნებაა, იქ ყველაფერი გათვლილია, თითო ბგერა თუ ნაბიჯი, კინო-თეატრი კი დემოკრატიული ხელოვნებაა და, შესაბამისად, არავინ იცის, რა ფრაზა ან ფრაგმენტი გაიპარება, თეატრი შეიძლება ტრიბუნადაც გადაიქცეს რაღაც მოწოდებებისთვის, იდეოლოგია კი ტოტალიტარული რეჟიმისათვის ძალიან საშიშია.
საზოგადოების შეშინება თუ შეაჩერებს იმ პროცესებს, რაც დაიწყო აჭარაში?
არა, ამ პროცესებს უკვე ვერაფერი შეაჩერებს. საქართველოში გაჩნდა იმედი, სიახლის მოლოდინი, ახალი სახეებისა და ახალი პოლიტიკის. თბილისში დაწყებული პროცესები, ბრძოლა კორუფციის წინააღმდეგ თუ სხვა, ხალხს იმედს უღვივებს. აჭარაში გვყავს ბევრი ნიჭიერი ახალგაზრდა, მთავარია, არ მოხდეს ამ ძალების ბოროტად გამოყენება პოლიტიკოსთა მხრიდან. მაგრამ იმის აქტიური მომხრე ვარ, რომ სტუდენტებმა თავიანთი აზრი მკაფიოდ დააფიქსირონ და არა სხვისი პოზიციები გაამყარონ.
აბაშიძის რეჟიმის დრო იწურება, ამის არ დანახვა უბრალოდ შეუძლებელია. ნუთუ საქართველოში ბოლო დროს განვითარებული მოვლენები მათ არაფერს ასწავლით. თუმცა აჭარის საკითხის მოგვარება უფრო ცენტრალური ხელისუფლების პრეროგატივაა, ვიდრე ადგილობრივი მოსახლეობის. რატომ უნდა ვიბრძოდე სისხლის ფასად მე იმისათვის, რაც დანარჩენი საქართველოსთვის მინიმალური, მაგრამ ხელმისაწვდომია (დემოკრატიას ვგულისხმობ). ჩვენ გვჭირდება არა თამაშები დიპლომატური ნიღბით, არამედ ხელისუფლების მტკიცე პოზიცია და დემოკრატიული არჩევნები აჭარაში.
რა ფენომენია ასლან აბაშიძე?
ძალიან რთული ფსიქოლოგიის მქონე ფიგურაა. ალბათ მის ასეთ ფორმულებას, მისმა წარმომავლობამ შეუწყო ხელი. თქვენ იცით აბაშიძის გვარის ისტორია. მემედ აბაშიძე რთული პიროვნება იყო, მასზე ბევრს წერდნენ. ზოგი ერთს, ზოგი მეორეს, ყოველ შემთხვევაში საინტერესო პიროვნება იყო, იცით 37 წელს დახვრიტეს და მისი ოჯახი გადაასახლეს. ბუნებრივია, ეს მის პიროვნებაზე აისახა. ასლან აბაშიძე, როგორც მისი თაობის ახალგაზრდები აცხადებენ, საკმაოდ აგრესიული ყოფილა ჩხუბში, საქმეების გარჩევაში, ჩემი აზრით მისი ეს აგრესიული გამოვლინება, უბრალოდ, თვითდამკვიდრება იყო იმ საზოგადოებაში.
როგორ ფიქრობთ, რატომ არ მიეცა თბილისში მეტი გასაქანი?
შეიძლება იქ ისეთ გარემოცვაში მუშაობდა, ვინც ვერ დააფასეს მისი შესაძლებლობები… თუმცა, უკვე 90-იან წლებში მას ასპარეზი ზვიად გამსახურდიამ მისცა. ამის შემდგომ დაიწყო ის, რასაც მე პირადად ვუწოდებ აბაშიძის მიერ პოლიტიური სივრციდან გასვლას, რადგან ის არ გრძნობს თავს იმ პოლიტიკოსად, რომელიც არჩევნების გზით უნდა მოვიდეს სათავეში, ან გააგრძელოს ყოფნა ხელისუფლებაში. თუმცა მან შეძლო შეექმნა მითი, რომ ის აჭარის აღმშენებელია, რომ მას ტოტალურად უჭერენ მხარს და საპირისპირო ვერც კი წარმოუდგენია. ამიტომ გვაქვს ჩვენ რთულ ფენომენთან საქმე. არჩევნები ჩვენც წაგვიგია, მაგრამ ამისგან ტრაგედია არ შეგვიქმნია, მისთვის კი წაგება, პიროვნული ტრაგედიაა.
და ბოლოს, გავრცელდა ინფორმაცია „რესპუბლიკური პარტიის“ „ნაციონალებისგან“ გამოყოფის თაობაზე…
„ნაციონალებისგან“ გამოყოფის საკითხი ჯერჯერობით არ დგას, მაგრამ ჩვენ ძალიან ფხიზლად ვართ, რადგან ჩვენს მომავალ ნაბიჯებს, სიფხიზლე განაპირობებს.
