რატომ უნდა იყოს მეტი ქალი პოლიტიკაში, რას ნიშნავს მისთვის ქორწინებისა და ოჯახის ცნება და დაუჭერს თუ არა სექსუალური უმცირესობების პრობლემის მოგვარებას საკანონმდებლო დონეზე გამარჯვების შემთხვევაში? ამ თემაზე „ბათუმელებთან“ „თავისუფალი დემოკრატების“ მაჟორიტარი დეპუტატობის კანდიდატმა საქართველოს პარლამენტში ნინო ბერაძემ ისაუბრა. ნინო ბერაძე ამჟამად ბათუმის საკრებულოს წევრია.
მესამე წელია, რაც ბათუმის საკრებულოს წევრი ხართ, ამ დროის მანძილზე რა იყო თქვენთვის ყველაზე აქტუალური თემა და შეძელით თუ არა ამ საკითხების გატანა საკრებულოზე?
მე ვარ განათლების, კულტურისა და სპორტის საკითხთა კომისიის თავმჯდომარე და პირველ რიგში ამ კომპეტენციის ფარგლებში მუშაობა მეხება. ძირითადად ისეთ პროგრამებზე ვაკეთებ აქცენტს, რაც განათლების ხელმისაწვდომობას, მის ხარისხს, ასევე პროფესიულ განვითარებას შეუწყობს ხელს. პირველი და მნიშვნელოვანი ინიციატივა ჩემთვის იყო ლუკა ასათიანის სახელობის სტიპენდია, რომელიც ჩემ მიერ იყო ინიცირებული და ძირითადად მაღალი აკადემიური მოსწრების მაგისტრანტებზეა გათვლილი, თუმცა დღეს ბაკალავრებზეც ვრცელდება. ჩემი მოთხოვნა იყო, რომ სტიპენდია დეფიციტურ პროფესიებზე – ინჟინერია, არქიტექტურის მიმართულებებზე გაცემულიყო, თუმცა შემდეგ სხვა მიმართულებებიც დაამატეს.
როგორ ფიქრობთ, თქვენი ინიციატივების გატანა იმიტომ შეძელით, რომ „ქართულ ოცნებასთან“ კოალიციაში იყავით, თუ მის მნიშვნელობაში დაარწმუნეთ საკრებულო? და „თავისუფალი დემოკრატების“ მიერ კოალიციის დატოვების შემდეგ თუ ახერხებთ ინიციატივების გატანას?
მე ვარ კომისიის თავმჯდომარე, აქედან გამომდინარე, მაქვს მეტი ბერკეტი ნებისმიერ სხვა წევრთან შედარებით, რომ საკითხი გავიტანო. ჩემი კოლეგები ოპოზიციიდან, ძირითადად, მხარს მიჭერენ. კომისიურ გადაწყვეტილებას სხვა ძალა აქვს და უმრავლესობის წევრები ვეღარ გეწინააღმდეგებიან.
რომ არ ყოფილიყავით კომისიის თავმჯდომარე, მაშინ მიაღწევდით შედეგს?
ნინო ბერაძე
მაშინ უკვე გიწევს საკრებულოს წევრების, მთლიანი შემადგენლობის დარწმუნება, რაც ძნელდება. თუმცა, ჯიუტად ვცდილობთ, რომ ერთი და იგივე საკითხი რამდენჯერმე გავიტანოთ და ასე მივაღწიოთ მიზანს. ასეთი პრინციპული საკითხი იყო „თავისუფალი დემოკრატებისთვის“ მეტაქსას ქუჩაზე არსებული ცარიელი შენობა, რომელიც აჭარის მთავრობის საკუთრებაშია და მოვითხოვთ, რომ ეს შენობა გადმოეცეს ქალაქს საბავშვო ბაღისთვის. მოთხოვნა უკვე გადაგზავნილია ზურაბ პატარაძესთან. ასევე, მუნიციპალური აუზის საკითხი გვქონდა გატანილი და მივაღწიეთ იმას, რომ დაიწყება ადგილის გამონახვა და შესაბამისი ფინანსები გამოიყოფა ბიუჯეტიდან. სამჯერ გავიტანე და ჩავარდა საკითხი, რომელიც ექვსშვილიანი, სოციალურად დაუცველი ოჯახების ბინით უზრუნველყოფას შეეხება. მქონია შემთხვევები, როცა ვამჯობინებ, რომ საკითხი კონკრეტულმა ორგანიზაციამ გაიტანოს, ასე იყო მაგალითად ღია სივრცეში კინოჩვენებასთან დაკავშირებით და ეს მეთოდი კარგად ჭრის.
შესამჩნევია ტენდენცია, რომ პარტიები ძირითადად იმ ადამიანებს ასახელებენ კანდიდატებად, რომლებიც უკვე ჰყავთ ამა თუ იმ სახელმწიფო სტრუქტურაში. „ნაციონალურმა მოძრაობამაც“ საკრებულოდან დაასახელა საქართველოს პარლამენტში თავისი კანდიდატი და თქვენმა პარტიამაც. ეს ნიშნავს იმას, რომ ადამიანური რესურსების პრობლემა აქვთ პარტიებს?
ადამიანური რესურსის პრობლემა არის პოლიტიკაში, რადგან სულ მგონია, რომ მხოლოდ ბოლო ეტაპზე იწყებენ ახალი სახეების ძიებას. ეს პროცესი ოთხწლიან ციკლშიც უნდა მიმდინარეობდეს. ჩვენი პარტია პარლამენტშიც და ზოგადად, მხარს უჭერს ქალების კვოტირების სისტემას იმიტომ, რომ ფინანსურმა დაინტერესებამ არ გაჭრა პარტიებთან, კვოტირების სამი ვარიანტი არსებობდა და ვერც ერთი ვერ გავიდა პარლამენტში, ამიტომ ცალკეული პარტიები ცდილობენ შიდა პარტიულ დონეზე მოაგვარონ ეს საკითხი. შესაბამისად, მე მხოლოდ სიის გასალამაზებლად არ ვარ პარტიაში, მაქვს ამბიცია, რომ შერჩეული ვარ პოლიტიკური გამოცდილების ნიშნით.
იმ შემთხვევაში, თუკი მოხვდებით პარლამენტში, რაზე გააკეთებთ აქცენტს, თუ გაქვთ უკვე პრიორიტეტების მონახაზი?
როცა პარლამენტის წევრი ხარ, მაშინ თავს ასე ვერ შეიზღუდავ. თუმცა, ერთ-ერთი პრიორიტეტი აუცილებლად იქნება განათლება, რადგან ამ სფეროდან მოვდივარ. 30 წელია უნივერსიტეტში ვმუშაობდი და განათლების სამინისტროშიც ერთ-ერთი პროექტის ხელმძღვანელი ვიყავი. ასევე მნიშვნელოვანია ადამიანის უფლებების სფეროში მუშაობა, შშმ პირების პრობლემებზე მეტი მუშაობაა საჭირო. ძალიან სენსიტიური თემაა ის, რომ არაადაპტირებული სკოლების გამო შშმ ბავშვები ვერ ახერხებენ განათლების მიღებას და ატესტატის აღებას. მარტო პანდუსით არ წყდება პრობლემა.
არსებობს სტერეოტიპი, რომ პოლიტიკა კაცების საქმეა. როგორ ფიქრობთ, რატომ არის ქალის ყოფნა პოლიტიკაში მნიშვნელოვანი?
როცა პოლიტიკაში ქალების მონაწილეობაზე ვსაუბრობთ, პირველ რიგში მინდა ვთქვა, რომ ეს ჩემი კონსტიტუციური უფლებაა. მაგრამ, რეალურად, ცხოვრებაში, ჩვენ ვხედავთ რომ არსებობს უამრავი მუხრუჭი ქალებისთვის. ქალებს და კაცებს მეტ-ნაკლებად განსხვავებული ინტერესები აქვთ. შეიძლება კაცისთვის შეიარაღება არის მნიშვნელოვანი, მაგრამ ის, რომ ბაღი არ არსებობს, ქალი სამსახურში ვერ მიდის და ქალზე გადადის მეტი შრომა – ამ საკითხის წამოწევა ქალზე უკეთ არავის არ შეუძლია. სოციალურ საკითხებში მომვლელის ფუნქცია აკისრია ქალს და მისი განვითარება ამითაც ფერხდება, ამიტომ ამ კუთხით საკითხების ლობირება ქალებს უკეთ შეუძლიათ.
ამ პარლამენტმა ვერ შეძლო ფემიციდის შესახებ კანონის მიღება, თქვენი პოზიცია როგორია ამ თემის მიმართ, რა არის საჭირო იმისთვის, რომ ქალთა მკვლელობები შეჩერდეს ქვეყანაში?
არსებობს კანონი, რომელიც ოჯახური ძალადობის წინააღმდეგ მუშაობს და სისხლის სამართლის კვალიფიკაცია აქვს მინიჭებული ოჯახურ ძალადობას. მხოლოდ კანონის გამკაცრება ვერ აღმოფხვრის პრობლემას თუ არ იქნა საზოგადოებრივი აზრის ცვლილება, რომელიც ხშირად ამართლებს მკვლელს და ბჭობს იმაზე, იყო თუ არა ქალის საქციელი მკვლელობის მაპროვოცირებელი. თუ არ მოხდა საზოგადოების მხრიდან ამ პრობლემის სხვა ხარისხში აყვანა, მხოლოდ კანონი ვერ იქნება ეფექტური. სახელმწიფოს უნდა ჰქონდეს მეტი ქალთა თავშესაფარიც, რომ კონფლიქტის პერიოდში იყოს ქალი იზოლირებული. ჩემთვის ის უფრო მნიშვნელოვანია რამდენად პრინციპულად სრულდება კანონი. უბნის ინსპექტორია თუ პატრულის თანამშრომელი, ის რამდენად სერიოზულად უდგება ამ საკითხს, ეს არის მნიშვნელოვანი. კარგად დაწერილ კანონს კარგი შემსრულებელი უნდა ჰყავდეს.
ამ საარჩევნოდ ხშირად მიდის საუბრები იმაზე, ჩაიწეროს თუ არა კონსტიტუციაში ქორწინების შესახებ განმარტება. თქვენ როგორ უყურებთ ამ საკითხს, რა არის თქვენთვის ქორწინება, ოჯახი?
ოჯახი არის ის, რაც აქამდე გვქონია, ანუ ქალისა და მამაკაცის ერთობა. ოჯახსა და ქორწინებას ერთნაირად აღვიქვამ. თუმცა, ოჯახის შემადგენლობაში კაცია შვილებთან ერთად თუ ქალი, საზოგადოებაში ასე არ დგას საკითხი. ის, რომ ქორწინება ქალისა და ქალის ერთობაა, კანონში არსებობს ჩანაწერი და ჩემთვის ეს სავსებით საკმარისია, მაგრამ თუ საზოგადოების დიდი ნაწილი ფიქრობს, რომ საშიშროება ექმნება ოჯახს, მაშინ რატომაც არა.
სექსუალურ უმცირესობებზე მაინტერესებს თქვენი პოზიცია. ხშირად საუბრობენ ეს ადამიანები, რომ საკანონმდებლო დონეზე მათ პრობლემები ექმნებათ როგორც პირადობის დამადასტურებელ დოკუმენტში სქესის განსაზღვრასთან, ასევე ბავშვის აყვანასთან დაკავშირებითაც. როგორ ფიქრობთ, უნდა მიეცეთ თუ არა მათ ამ პრობლემების მოგვარების შესაძლებლობა საკანონმდებლო დონეზე?
ჩემი დამოკიდებულება ასეთია, რომ კანონთან მიმართებაში ვიქნები მომხრე ყველა იმ საკანონმდებლო ცვლილების, რომელიც დაიცავს მათ უფლებებს. სამსახურში მოწყობა იქნება, შვილად აყვანის თუ სხვა, მე მხარს დავუჭერ ასეთ საკითხებს.
