რომელია ყველაზე ძვირადღირებული ქართული ღვინოები და რა განაპირობებს ღვინის მაღალ ხარისხს? ამ და სხვა კითხვებზე, ენოლოგმა და სახელმწიფო სადეგუსტაციო კომისიის წევრმა, ღვინის სკოლა-სტუდია „კაბისტონის“ ტრენერმა კახა ჭოტიაშვილმა გვიპასუხა.
ბატონო კახა, რომელი ქართული ღვინოები მიიჩნევა ყველაზე ძვირადღირებულად?
კახა ჭოტიაშვილი
ქართული ყურძნის ჯიშებიდან, ყველაზე დიდი პოტენციის მქონე ყურძნის ჯიში და, შესაბამისად, ღვინოც არის საფერავი. საფერავი აუცილებლად მშრალი, განსაკუთრებით ქვევრის ღვინო. მიმაჩნია, რომ იგი ყველაზე წარმატებულია საერთაშორისო ბაზარზე. შემდეგია, კიდევ ერთი უნიკალური ჯიშის ღვინო – რქაწითელი, შემდეგ მოდის: ხიხვი, ქისი და მწვანე, რომლებიც, სამწუხაროდ, საბჭოთა პერიოდში მივიწყებული იყო, რადგან სხვებთან შედარებით მცირემოსავლიანი ჯიშებია და არ ექცეოდა ყურადღება. აქვე დავამატებ, კიდევ ერთ ასევე მაღალი ხარისხის ღვინის მომცემი ყურძნის ჯიშს – კახურ მცვივანს.
უნიკალურ ღვინოებზე საუბრისას ხშირად ახსენებენ ერთ-ერთი იშვიათი ყურძნის ჯიშს – უსახელოურს, მასთან დაკავშირებით რა მონაცემები არსებობს?
დიახ, ესეც ერთ-ერთი იშვიათი ჯიშია, ლეჩხუმის გარდა სხვა რაიონებში თითქმის არ ხარობს. იგი მაღალმთიან რაიონში მოდის და, შესაბამისად, ღვინოც შეზღუდული რაოდენობით მზადდება. უსახელოურისგან დამზადებული ღვინო და ასევე ხვანჭკარა, რომელიც ალექსანდროულისგან და მუჯურეთულისგან მზადდება, ნახევრად ტკბილი ღვინოებია. ისინი საკმაოდ სახელგანთქმული იყო საბჭოთა პერიოდში, შესაბამისად პოპულარული იყო უფრო რუსეთის ბაზარზე. ისეთ ქვეყნებში, სადაც ღვინის მაღალი კულტურა აქვთ, ნახევრად ტკბილი ღვინოები ნაკლებად აინტერესებთ, იქ უფრო მშრალ ღვინოებს ანიჭებენ უპირატესობას.
რა განაპირობებს ღვინოების მაღალ ხარისხს?
მაღალხარისხიანი ღვინის დამზადება არ იწყება მარნიდან, ღვინის დამზადება ნიადაგის მოვლიდან იწყება. დღეს მომრავლებულია სხვადასხვა ქიმიური სასუქი, რაც საბოლოოდ ღვინის ხარისხზე ნეგატიურად აისახება. მნიშვნელოვანია ვენახის სწორად მოვლა, მისი შესაწამლი პრეპარატები. მაღალხარისხიანი ღვინის მისაღებად ყოველთვის ჯობს ვაზის ნიადაგი იყოს მხოლოდ და მხოლოდ ორგანული სასუქით განაყოფიერებული. ვენახი შეწამლული იყოს ე.წ. კონტაქტური წამლებით და არა პესტიციდშემცველი წამლებით.
გარდა ამისა, ჭარბი მოსავალი არასოდეს არის კარგი ხარისხის გარანტი. როცა ვენახს ზომიერად ასხია, ყურძენი უფრო კარგად მწიფდება, შესაბამისად, მასში მჟავიანობის და შაქრიანობის კონცენტრაცია ნორმაშია და ასეთ შემთხვევაში, უფრო მაღალი კვებითი ღირებულების ღვინო მიიღება. მაშინ როცა ჭარბი მოსავალია, ღვინო უფრო დაბალი ხარისხის გამოდის, უფრო დაუბალანსებელია, შესაძლოა ჰქონდეს მკვახე გემო და ასე შემდეგ.
ასევე ძალიან მნიშვნელოვანია ღვინის დაყენების ტექნოლოგია. გამოვყოფდი ღვინის ქვევრში დაყენების ტრადიციულ ტექნოლოგიას, სადაც ღვინო ჭაჭაზე არის 4-6 თვე დაყოვნებული, ანუ გადის ხანგრძლივ მაცერაციას. ასეთი ტექნოლოგიით დაყენებული ღვინოები ყოველთვის გამოირჩევა გემოთი და თავისი კვებითი ღირებულებით.
რამდენია ძვირადღირებული ღვინოების საწყისი ფასი საქართველოში?
საქართველოში ღვინო ძვირადღირებულად 20-ლარიდან ითვლება, ვგულისხმობ მარნისა ან ქარხნის ფასს. შეიძლება ზოგიერთი საწარმო უფრო იაფადაც ყიდის ღვინოს, მაგრამ მე, პირადად, უპირატესობას ოჯახურ მარნებს ვანიჭებ, სადაც საკუთარი ვენახები აქვთ, ვენახსაც თვითონ უვლიან, იციან ვენახისა და ნიადაგის დამუშავება. ყურძნის ყიდვის შემთხვევაში კი, რთულია გააკონტროლო მისი ხარისხი. ეს საკმაოდ მნიშვნელოვანი ფაქტორია, თუ მეწარმეს საკუთარი ვენახი არ აქვს, ნაყიდი ყურძნით მაღალი ხარისხის ღვინის დაყენება რთულია.
მე გამისინჯავს 200 ევროდ ღირებული ღვინო და იმავე ყურძნის ჯიშისგან დამზადებული 20-ევროიანი ღვინო, სხვაობა მათ შორის იმდენად მცირე იყო, რომ ფასთან აბსოლუტურად ვერ მოდიოდა შესაბამისობაში. ქართულ ღვინოებშიც ასეა – მხოლოდ ფასით ვერ განსჯი ღვინის ხარისხს. მარტივად რომ ვთქვათ, სადღაც 20-ლარიდან შეიძლება კარგი ქართული ღვინის ყიდვა. საზღვარგარეთის ძვირადღირებულ ღვინოებს რომ შევადაროთ ქართული ძვირადღირებული ღვინოების ფასი, ცოტათი რთულია, რადგან საქართველოში ცოტა ხნის წინ დაიწყო ხალხმა გარჩევა, რას ნიშნავს მაღალი ხარისხის ღვინო. ახლა ვართ ამ პროცესში, შესაბამისად, ქართული ღვინო არ ღირს ძალიან ძვირი, რადგან საერთაშორისო ბაზარზე ქართული ღვინის ცნობადობა არ არის მაღალი.
ვინ არის ძვირადღირებული ქართული ღვინის მომხმარებელი?
ქართული ძვირადღირებული ღვინის მომხმარებელი, ძირითადად, მაინც უცხოელები არიან, მაგრამ ბოლო ორი წელია ამ მხრივ გემოვნება აქაც დაიხვეწა და უკვე ბევრი ქართველი ადგილობრივ ბაზარზე ქართულ ძვირადღირებულ ღვინოს ყიდულობს.
რომელი უცხოური ღვინოები მიიჩნევა საუკეთესოდ?
ეს უფრო გემოვნების საკითხია. აღიარებულია ფრანგული ღვინოები, ბორდოში საუკეთესო ღვინოებია, იტალიური ბაროლოს ღვინოები… ასევე მომწონს გერმანული რიესლინგისგან დაყენებული ღვინოები. ყველა ქვეყანაში არის საუკეთესო ღვინო ისევე, როგორც საფერავია ლიდერი საქართველოში.
ღვინის ეროვნული სააგენტოს მონაცემებით, 2016 წლის იანვარ-მარტში საქართველოდან მსოფლიოს 26 ქვეყანაში ექსპორტირებულია 7 694 748 ბოთლი ღვინო, რაც 51%-ით აღემატება გასული წლის ანალოგიურ მონაცემებს. ექსპორტიორი ქვეყნების პირველი ხუთეულია: რუსეთი, უკრაინა, ყაზახეთი, პოლონეთი და ჩინეთი.
