თოვლმა პრობლემები შექმნა უკვე აჭარის მთიანეთში. ჩაიკეტა სოფლებში შიდა გზები, ზოგიერთ სოფელს შეუწყდა შუქის მიწოდება და რიგ სკოლებსა თუ საბავშვო ბაღებში სასწავლო პროცესი შეჩერდა. რამდენად მომზადებული ხვდება მთიანი აჭარა დაანონსებულ ცივ ზამთარს?
ხულოს მუნიციპალიტეტის სოფელი კურცხალი ერთ-ერთი ყველაზე მაღალი სოფელია ხულოში. აქ ნალექი უხვად მოდის და ზამთარი დიდხანს გრძელდება. გასულ კვირას მოსულმა თოვლის საფარმა კურცხალში თითქმის სამ მეტრს მიაღწია. რამდენიმე დღით ჩაიკეტა სოფელში მისასვლელი საავტომობილო გზა და სოფელს შუქის მიწოდება შეუწყდა. გადაადგილებასა და შუქის მიწოდებაში პრობლემა არა მარტო ამ, არამედ სხვა სოფლებშიც შეიქმნა. უშუქობას აჭარის მთაში ძირითადად მოძველებული და დამპალი ელექტროგადამცემი ბოძები ქმნის. არსებული მდგომარეობის მიუხედავად მუნიციპალიტეტის გამგებელი ბესიკ ბაუჩაძე მიიჩნევს, რომ ზამთარს ხულოს მუნიციპალიტეტი მომზადებული ხვდება.
„უხვი ნალექის დროს პრობლემა შუქის მიწოდებისას იმ სოფლებშია, სადაც უხვად მოდის თოვლი და თითქმის ფარავს ელექტროენერგიის გადამცემ ბოძებს, ან იქ, სადაც გაყვანილობა ტყეში გადის. ასეთია საციხურისა და ღორჯომის თემების ზედა ზონის სოფლები: უჩხო, გუდასახო… მართალია, სოფლებში ენერგოსისტემის განახლება ბოლო სამი წლის განმავლობაში ეტაპობრივად მიმდინარეობდა, თუმცა ამ მხრივ ბევრი სამუშაო რჩება განსახორციელებელი, ენერგოკომპანიამ პირველ ეტაპზე შიდა ქსელების გამრიცხველიანება დაიწყო და თითქმის დაასრულა კიდეც, 2017 წლიდან კი დაგეგმილი აქვთ მატერიალურ-ტექნიკური ბაზის განახლება. რაც შეეხება გადაადგილებას, ორი-სამი დღით მხოლოდ სოფელ კურცხალთან მისასვლელი ორკილომეტრიანი გზა ჩაიკეტა, მაგრამ ამ სოფელში მსუბუქი გამავლობის ავტომობილს ზაფხულიც კი უჭირს გადაადგილება,“ – ამბობს გამგებელი.
სოფლებში შიდა გზების გასაწმენდად საგზაო დეპარტამენტის ხულოს სამსახურს 15 ერთეული ტექნიკა გააჩნია, აქედან ორი დეპარტამენტმა წელს შეიძინა. ბესიკ ბაუჩაძეს მიაჩნია, რომ სპეცტექნიკის რაოდენობა, ეფექტურად გამოყენების შემთხვევაში, საკმარისია.
კითხვას, რა სიმაღლის თოვლის საფარი ქმნის პრობლემას და რა მოლოდინი უნდა ჰქონდეს მოსახლეობას დაანონსებული ცივი ზამთრის პირობებში? ბესიკ ბაუჩაძე ასე პასუხობს: „ასე ზუსტად ვერ განსაზღვრავ, რა სიმაღლის თოვლი ქმნის პრობლემას, ეს დამოკიდებულია თოვლის სიხშირესა და ქარზე, რა დროსაც ელექტროენერგიის გადამცემი ბოძები იქცევა. მომსახურება მარტო ხულოს მუნიციპალიტეტის რესურსით არ განისაზღვრება, საჭიროების შემთხვევაში ჩართული იქნებიან აჭარის მთავრობის შესაბამისი სტრუქტურები“.
ქედის გამგებელი დავით დუმბაძე ამბობს, რომ მუნიციპალიტეტი ზამთარს მომზადებული ხვდება. აქ ბეტონისა თუ მოასფალტებული სოფლის გზებისთვის 20 ტონა ტექნიკური მარილი იყიდეს და ენერგოკომპანიამ მუნიციპალიტეტი ელექტროგადამცემი ბოძებით მოამარაგა. გამგებელი აღნიშნავს, რომ 10 იანვრამდე თოვლმწმენდ სპეციალურ ტექნიკასაც შეისყიდიან. სპეცტექნიკის შესაძენად ქედის გამგეობამ 200 000 ლარი გაითვალისწინა. დავით დუმბაძე: „იქედან გამომდინარე, რომ გაიზარდა ასფალტირებული თუ მობეტონებული გზები, გასულ წელთან შედარებით წელს ოთხი ტონით მეტი ტექნიკური მარილი ვიყიდეთ, საჭიროების შემთხვევაში სოფლის გზებზე ტექნიკურ მარილს გამოვიყენებთ და მოსახლეობას გადაადგილებაში პრობლემა არ შეექმნება.“
წინა წელთან შედარებით საგზაო დეპარტამენტს წელს ორით მეტი ტექნიკა აქვს ქედაში. საგზაო დეპარტამენტის გარდა ერთი ერთეული სპეცტექნიკა შეიძინა გამგეობამ და დამატებით კიდევ ერთის შეძენას გეგმავს, რისთვისაც ადგილობრივი ბიუჯეტიდან 200 000 ლარი გაითვალისწინეს.
„გზის ჩაკეტვა მეწყერმა გამოიწვია სოფელ დოხოძეებსა და ახოში, თოვლის გასაწმენდად სულ რვა – „ბელორუსის“ ტიპის, ორი „ჯისიპის“ და 11 მუხლუხებიანი ტრაქტორი გვაქვს, პრობლემა მოსახლეობას წელს არც სამაშველო სამსახურების გამოძახებისას შეექმნება. სახანძრო ავტომობილში 192 000 ლარი გადავიხადეთ, მთავარი მოთხოვნა იყო ის, რომ ავტომობილი 60 სანტიმეტრ გაუწმენდავ თოვლში გადაადგილებულიყო,“ – ამბობს გამგებელი.
გასულ წელთან შედარებით წელს ორი ერთეულით მეტი ტექნიკით წმენდენ სოფლის გზებს შუახევის მუნიციპალიტეტში, ერთი გამგეობამ მეორე კი საავტომობილო გზების დეპარტამენტმა შეიძინა. აქ სულ 15 ერთეული სპეცტექნიკაა გათვალისწინებული თოვლის გასაწმენდად.
შუახევის გამგებელი ტარიელ ებრალიძე მთავარ პრობლემად ენერგომომარაგებას ასახელებს. ტარიელ ებრალიძის თქმით, პრობლემები მარეთისა და ჭვანის ხეობების სოფლებს: გომარდულს, ვანს, ზემოხევს, ბრილს, ნაღვარევს, ხაბელაშვილებსა და ინწკირვეთს ექმნება.
ტარიელ ებრალიძე: „რიგ სოფლებში ორი-სამი დღის განმავლობაში არ იყო შუქი. კი, მოხდა რამდენიმე მიმართულებით განახლება, მაგრამ ეს არ აღმოჩნდა საკმარისი და დიდთოვლობამაც გვიჩვენა, რომ ამ მიმართულებით პრობლემებია. როგორც სადენები, ასევე ბოძებია შესაცვლელი, სოფლები ათეული კილომეტრითაა დაშორებული და ორ მეტრ თოვლში ფერდობებზე, მდინარეებთან თუ ტყეებში ხაზის გამართვა რთულია. რომ არა ადგილობრივი მოსახლეობის ჩართულობა, მხოლოდ კომპანიის წარმომადგენლები ვერაფერს გახდებოდნენ.“
P.S. სტატია „ბათუმელებში“ დაიბეჭდა 19 დეკემბერს
მაღალმთიან აჭარაში გამოიდარა – რა ვითარებაა სოფლებში
ზამთარი ხულოს მუნიციპალიტეტში [ფოტო]
