საქართველოს კლიმატის ცვლილების მესამე ეროვნული შეტყობინების დოკუმენტის მომზადების ფარგლებში პირველი წელი ვმუშაობთ აჭარაში. ამ დოკუმენტის ფარგლებში ხდება შემდეგი საკითხების შესწავლა: ზღვის დონის აწევა, გაუდაბნოება, ნიადაგის ეროზიები და ა.შ.
აჭარის ტერიტორიისათვის განიხილება შემდეგი სექტორები – შავი ზღვის სანაპირო ზონა, სოფლის მეურნეობა, ტურიზმი, ბუნებრივი კატასტროფები, მეწყრები, ღვარცოფები, წყალმოვარდნები, ტყეები, დაცული ტერიტორიები გვაქვს ცალკე, ასევე როგორც ბიომრავალფეროვნების წარმომადგენლობა და ნიადაგები.
აჭარაში გამოიკვეთა შემდეგი სურათი: მაგალითად, ტყეების შემთხვევაში დაავადებები, რაც სერიოზული პრობლემაა აჭარის ტყეებისათვის და პირდაპირ კავშირშია ტენიანობის ზრდასთან აჭარის ტერიტორიაზე. პლუს ასევე კავშირშია ტემპერატურის ზრდასთან. ფაქტობრივად კლიმატი აჭარაში ძალიან ახლოს მიდის ტროპიკულ კლიმატთან. ტემპერატურის ზრდა გვაქვს ძალიან მაღალი, ეს ხელსაყრელ პირობებს აყალიბებს ამ დაავადების მატარებელი და გამავრცელებელი მწერებისთვის თუ სხვა ბიოლოგიური ელემენტებისთვის.
ამავე დროს აჭარაში ისევ ტყეებთან მიმართებაში მიმდინარეობს სუბალპური ტყეების ზედა საზღვრის ჩამოწევა ქვემოთ, დაახლოებით სამასი-ოთხასი მეტრით, აქ, რა თქმა უნდა, ანთროპოგენიც ურევია, ზედმეტი გადაძოვება, ხეების ჩეხვა, მაგრამ საბოლოო დარტყმას მაინც ახდენს თავსხმა წვიმები. საშუალო ნალექი შეიძლება არ არის მომატებული, რაც ისედაც ყოველთვის მაღალი იყო აჭარაში, მაგრამ გადანაწილება იცვლება. ერთდროულად მოდის ძალიან ბევრი ნალექი, რასაც მოაქვს საშინელი შედეგი მიწისთვის, ირეცხება მიწა და მითუმეტეს, როცა იქ, სადაც ხე და ბალახი აღარ არის, უკვე იწყება გვალვიანი პერიოდი და ფაქტობრივად, ნიადაგს ემუქრება ეროზიის საშიშროება. ეს ორი პრობლემა გამოიკვეთა ტყის სექტორისთვის.
ეს არის გლობალური დათბობის იმ გამოვლინების შედეგი, რომელიც საქართველოშია. გლობალური დათბობა საერთოდ, როგორც ასეთი ფენომენი, ეს არის საშუალო ტემპერატურის ზრდა დედამიწაზე. ანუ თითქოს 0.6° მეათედი თუ 1° ზრდა არ უნდა იყოს ისეთი საშიში, სანამ ეს ზრდა გარკვეულ საზღვრებს არ გასცდება, მაგრამ ეს მცირე ზრდაც ცვლის ლოკალურად, ადგილზე კლიმატის ჩამოყალიბების მექანიზმებს. მაგალითად, შეცვლილია სოფლის მეურნეობაში ვეგეტაციის დაწყების და დამთავრების პერიოდი. გაზრდილია აქტიურ ტემპერატურათა ჯამი. ბუნებრივია, ყველა მცენარე და ყველა სექტორი ვერ შეეგუება ასე ადვილად, ანუ ადაპტაციას ვერ მოახდენს ამ ცვლილებებთან. ამიტომ მათ სჭირდებათ დახმარება. რაღაცნაირად უნდა მოხდეს ტყეების აღდგენა.
გარდა ტყეების პრობლემისა, მნიშვნელოვნად არის აწეული შავი ზღვის დონე. თუმცა, ფოთთან შედარებით აჭარაში უფრო მსუბუქი მდგომარეობაა. ფოთში ნიადაგის ჩაძირვაც ხდება და ამიტომ დიდია ზღვის დონის აწევის მაჩვენებელი. აჭარაში წინა საუკუნის განმავლობაში აწევა მოხდა 22 -25 სმ-ით, ამის შედეგი ის არის, რომ ზღვის შემოტევის დროს, ზღვა უფრო ღრმად შემოდის ხმელეთზე, მერე მლაშე წყალი იწვევს ნაპირების ეროზიას და თუ მოჰყვა ამაში სასოფლო სამეურნეო სავარგული და პლაჟი, ისინი უკვე ეროზიას განიცდიან და ადვილად მიაქვს ზღვის წყალს. გარდა ამისა, შტორმების სიმძლავრე არის გაზრდილი, სეზონურობა – შეცვლილი.
შესაბამისად, ძალიან მნიშვნელოვანია ეკონომიკის განვითარების პროცესში ეს მომენტები. ამ პროცესების გავლენა უნდა იქნას გათვალისწინებული. მაგალითად, პლაჟის შესანარჩუნებლად თუ ადრე რაღაც მონაკვეთზე ასი ათასი კუბური მეტრი იყო საჭირო, ახლა 150 ათასი კუბური მეტრი უნდა ჩაყარო, რომ შეინარჩუნო იგივე სიგანე.
პირველი პრობლემა აჭარისთვის კლიმატის ცვლილებასთან მიმართებაში გახლავთ ნიადაგის ეროზია, ყველანაირი ტიპის. იმის გამო, რომ მთების დახრილობა არის საკმაოდ ძლიერი, კლიმატის ცვლილების გარეშეც ისედაც ეროზიისკენ არის მიმართული, ანუ გვაქვს როგორც სასოფლო სამეურნეო მიწების ეროზია, ასევე სანაპირო ზოლის ეროზიაც.
ჯერ არ არის დასრულებული სამუშაო, მაგრამ ვიცი, რომ დაცულ ტერიტორიებზე, სადაც საკალმახე მეურნეობები აქვთ, იქ კალმახებს შეექმნათ პრობლემა, იმიტომ, რომ ბუნებრივად ზედმეტად თბება ეს წყალი, კალმახს არ უყვარს თბილი წყალი და შესაბამისად ხელოვნურად უწევთ ამ პროცესის დარეგულირება.
ყველა ამ პრობლემასთან დაკავშირებით ამჟამად მზადდება საპროექტო წინადადებები ამ გავლენის შესამსუბუქებლად.
